Europees Parlement wil toelatingsprocedure pesticiden op nieuwe leest schoeien
Een jaar na de glyfosaat-saga stemt het Europees Parlement aanstaande week in Straatsburg over een rapport dat de Europese toelatingsprocedure voor pesticiden op een nieuwe leest moet schoeien. Meer transparantie, onafhankelijkheid en een grotere rol voor het voorzorgsprincipe zijn de speerpunten.
Het rapport van de hand van Bart Staes (Groen) en de Duitse conservatief Norbert Lins is de vrucht van een speciale commissie die het parlement vorige lente in de steigers had gezet. Bedoeling was om lessen te leren uit de heisa die ontstond rond de verlenging van de vergunning van glyfosaat, het actieve bestanddeel van de bekende onkruidverdelger Roundup van Monsanto.
De verlenging van de vergunning kwam er ondanks een petitie van meer dan één miljoen Europese burgers die een totaalverbod hadden geëist, en ondanks de Monsanto Papers, die licht hadden geworpen op de manoeuvres die de Amerikaanse chemiereus zich getroostte om wetenschappelijke studies in diskrediet te brengen die wezen op de potentieel kankerverwekkende eigenschappen.
En zelfs al behoort de Europese toelatingsprocedure voor pesticiden reeds tot de meest strikte ter wereld, er is volgens de Europarlementsleden nog werk aan de winkel. Het rapport moet de nieuwe Europese Commissie die in het najaar zal aantreden inspiratie aanreiken om de procedure te verbeteren met het oog op 2023, wanneer de vergunning van glyfosaat opnieuw verstrijkt.
"We vragen de totale transparantie op het vlak van de studies", zegt Staes. Zo beveelt de speciale commissie aan dat alle studies en data die de industrie gebruikt geregistreerd worden in een openbaar register. Dat moet andere partijen de kans geven met alternatieve studies en gegevens op de proppen te komen. Dat garandeert een sterkere wetenschappelijke basis, en vermindert het risico op belangenvermenging.
Daarnaast wil de speciale commissie de invloed van de industrie op het wetenschappelijke proces verminderen. De parlementsleden vragen dat door peers gecontroleerde en gepubliceerde wetenschappelijke literatuur evenveel gewicht krijgen als studies die gefinancierd worden door de industrie en de betrokken partijen, en die volgens Staes te vaak "gecopy-pasted" worden in de wetgeving van de lidstaten.
Het rapport vraagt ook dat alle studies over de relatie tussen glyfosaat en kanker nog eens tegen het licht gehouden worden door het wetenschappelijke expertenteam (SAM, Scientific Advice Mechanism) dat de Commissie adviseert op dit vlak. Eind dit jaar volgt immers een nieuwe evaluatie van de chemische stof.
De parlementsleden willen ook niet dat bedrijven zelf mogen uitkiezen door welke lidstaat zij hun producten laten onderzoeken en evalueren. "Dat moet de Europese Commissie toekomen", zo betoogt Staes. Die evaluaties vinden momenteel vaak plaats in Duitsland, het thuisland van Bayer, dat Monsanto aan het overnemen is. "En er zijn ook bindende Europese maatregelen nodig om de risico's bij het gebruik van pesticiden te beperken. Dat kan niet meer enkel aan de lidstaten overgelaten worden."
Het rapport bevat wel geen oproep tot een totaalverbod op glyfosaat. In de commissie zetelden immers zowel parlementsleden die hard hameren op het voorzorgsprincipe als het op gezondheid en milieu aankomt, en verdedigers van de industrie. "We moesten water en vuur verzoenen", aldus Staes.
Niettemin verwacht het Belgische Europarlementslid brede steun wanneer het rapport woensdag ter stemming wordt gebracht in het halfrond. Met 23 stemmen voor, vijf tegen en één onthouding genoot het rapport alvast een ruime meerderheid bij de eindstemming in de speciale commissie.
