Landbouwonderwijs volop in ontwikkeling
Het schooljaar loopt op zijn laatste benen. Leerlingen in het zesde leerjaar van de basisschool of in het tweede of zesde middelbaar staan voor de keuze welke opleiding te gaan volgen. Hoewel het aantal landbouwers elk jaar met enkele procenten daalt, neemt de populariteit van landbouwonderwijs enkel toe.
Het Vlaams landbouwonderwijs is volgens cijfers van het departement onderwijs van de Vlaamse overheid de afgelopen 10 jaar gegroeid. Het aantal landbouwers neemt af, maar de honger naar kennis neemt met de steeds grotere omvang van bedrijven en de toenemende specialisatie alleen maar toe. Bovendien groeien de schakels na de primaire producent – de handel en verwerking – mondiaal de afgelopen jaren stevig verder, van kaas tot varkensvlees en frieten.
Het gewoon secundair onderwijs is gegroeid naar bijna 5.800 leerlingen, verspreid over 32 scholen. Circa 1.400 tekenden in voor het volwassenonderwijs. De groei is het sterkst in het hoger onderwijs. Het hoger beroepsonderwijs telde in 2018 2.500 studenten biotechniek, wat een plus betekent van zowat een derde ten opzichte van 2008. Onder biotechniek vallen ook voedingstechnologie, biotechnologie, dierenzorg en groenmanagement. Ook de academische studie biotechniek is gegroeid, van 452 naar 698 studenten. De studie diergeneeskunde groeide met zowat 50% naar 2.347 studenten.
Kennis is kunde
Voor Vlaams landbouwminister Koen Van den Heuvel (CD&V) kan het belang van kwaliteitsvol, gespecialiseerd onderwijs voor de landbouw niet voldoende beklemtoond worden. De sector is immers volop in beweging, mede onder druk door lage rendementen, hoge milieu- en dierenwelzijnseisen en de opkomst van spectaculaire technologische mogelijkheden. “De verwachte kennis en vaardigheden zijn niet gering: diverse en ruime technische expertise, het verkrijgen van bedrijfseconomisch inzicht, mee zijn met de data-revolutie, het belang van een goede communicatie tussen boer en buur, …”
Wat Van den Heuvel betreft, moet blijvend worden geïnvesteerd om de gezondheid van de sector te bewaren, en internationaal concurrerend te blijven. “Daarom zetten we via het Vlaams Programma voor Plattelandsontwikkeling in op financiële ondersteuning van naschoolse vorming waar landbouwers uit een brede waaier aan actuele thema’s kunnen kiezen om helemaal up-to-date te blijven. Landbouwers die hiervan gebruikmaken, zijn klaar voor de toekomst.”
Voor Vlaams onderwijsminister Hilde Crevits, een partijgenoot van Van den Heuvel, mag het belang van de sector voor de Vlaamse economie als geheel niet worden onderschat. Ten onrechte bestaat in de maatschappij soms het idee dat het een sector van vroeger is. Ondanks de verstedelijking en de opkomst van een economie gericht op diensten, blijft de landbouw fier overeind als ongeveer laatste binnenlandse maakindustrie, met een belangrijke rol in het verzorgen van de schaarse maar noodzakelijke open ruimte.
Ontwikkeling onderwijs
Het is wat minister Crevits betreft dan ook essentieel om jongeren te blijven warm maken voor een studie en job in de landbouw. “Daartoe hebben we sterke studierichtingen nodig.” In de modernisering van het secundair onderwijs die op 1 september van start gaat, heeft Crevits ‘land- en tuinbouw’ een duidelijke plaats gegeven in het nieuwe studieaanbod als 1 van de 8 studiedomeinen waarvoor een leerling kan kiezen.
“Daarnaast hebben we in de nieuwe eindtermen, die bepalen wat onze jongeren moeten kennen en kunnen, ook ‘ondernemerszin’ een expliciete plaats gegeven. Ook in de codex Hoger Onderwijs werd dit ingeschreven. Ook via het duaal leren waarbij leerlingen les volgen op de schoolbanken en op de werkvloer kunnen we heel wat jongeren warm maken voor een job in de landbouw. Land- en tuinbouwscholen hebben op dat vlak van bij het begin een trekkersrol gespeeld. Met het nieuwe duaal leren hopen we dat in de toekomst nog meer leerlingen en ouders zullen kiezen voor een job in de sector.”
