Het juiste moment kiezen is essentieel bij behandeling

Actieve stoffen met bladwerking worden voornamelijk toegepast na de opkomst van onkruid. Afhankelijk van of het in de plant kan voortbewegen, worden ze onderverdeeld in twee klassen: systemisch en contact.

De eerste klasse, de systemische middelen, omvat actieve stoffen die op bladniveau worden geabsorbeerd en door het sap naar de plaats van werking worden getransporteerd. De tweede klasse, de systemische middelen, betreft actieve stoffen die weinig bewegen in de plant omdat ze zich op de plaats van werking in de plant bevinden.

Opname in het blad

In beide gevallen is de eerste stap de opname in het blad. Hoe werkt het? Wat zijn de factoren die deze opname beïnvloeden? Om deze vraag te beantwoorden, is het noodzakelijk om wat basiskennis van de plantkunde te herhalen. Het oppervlak van de bovengrondse delen van planten is bedekt met een extracellulaire lipidische (hydrofobe) beschermingslaag: de cuticula, die ook huidmondjes en haar kunnen bevatten. Met een dikte variërend tussen 0,5 en 15µm, afhankelijk van de plant, ontwikkelt de cuticula gunstig als de plant op droge grond groeit, als de relatieve vochtigheid laag is en als de plant watertekort ervaart. Deze laag is gemaakt van cutine, cuticulaire en epicuticulaire wassen. Deze wassen maken het mogelijk om waterverlies door transpiratie te beperken en zijn daarom een soort verdediging tegen uitdroging.

Behoud van de spuitoplossing

De eerste stap in de werking van een herbicide dat op het loof wordt toegepast, is het behoud van de spuitoplossing. Hier is de interactie tussen het mengsel en het oppervlak van de planten belangrijk. Die hangt af van twee groepen van factoren: een heeft betrekking op het spuiten (diameter, snelheid en samenstelling van de druppels) en de andere heeft met betrekking op de plant (bevochtigbaarheid van het oppervlak, bladmorfologie, aanwezigheid van haar). De ontwikkeling of de stadium van het orgaan is ook een parameter die het behoud beïnvloedt: Wanneer een blad uit de knop komt, is het bladoppervlak praktisch vrij van epicuticulaire was. De naakte huid van zo’n jong orgaan is zeer bevochtigbaar. Als het blad groeit, vormen de epidermale cellen wassen die bijdragen aan het verminderen van de bevochtiging. De behandeling van een jonge plant (2 - 3 blaadjes) met een mengsel moet op zeer bevochtigbare oppervlakken.

Opname doorheen de cuticula

De tweede stap in de werking van een herbicide op het loof, is de opname van de actieve stoffen door de cuticula. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn de huidmondjes niet de belangrijkste toegangsroute. De cuticula vormt, ook al is deze zeer lipofiel van aard, de hoofdroute voor bladopname. Die doorlaatbaarheid verschilt echter sterk van soort tot soort. Zo dringt bijvoorbeeld 2,4 D beter door in een maïsblad dan in een bietenblad.

Opname door plantorganen

De opname van herbiciden in plantenorganen hangt voornamelijk af van drie factoren.

- De eerste is gerelateerd aan de plant en meer in het bijzonder aan de cuticula. Hier is de aanwezigheid van wasens over het algemeen een barrière die moeilijk te overschrijden is. Tijdens de ontwikkeling van de bladeren gaat de productie van epicuticulaire wassen over het algemeen gepaard met een afname van de permeabiliteit voor herbiciden. Dit is waarom jonge zaailingen met groeiende bladeren en een relatief doorlaatbare cuticula vaak gevoeliger zijn voor naopkomstherbiciden in vergelijking met oudere planten, waarvan de meeste bladeren hun ontwikkeling hebben voltooid.

- De tweede is herbicide-gebonden en heeft betrekking op de fysisch-chemische eigenschappen van de actieve stof, de additieven en de verspreiding van de afzettingen op het plantoppervlak.

- Ten slotte zijn de klimatologische omstandigheden op het moment van de behandeling van belang. Deze hebben een beslissende invloed op de bladopname van herbiciden. Die is beter wanneer de lucht vochtiger is. Onder deze omstandigheden is ook het drogen van de sproeidruppels beperkt.