Europees Parlement wil landbouwers meer bescherming bieden tegen Mercosur
Het Europees Parlement heeft op 16 december in Straatsburg ingestemd met extra beschermende maatregelen die de Europese landbouwers moeten geruststellen dat ze niet de dupe zullen worden van het vrijhandelsakkoord met het Zuid-Amerikaanse handelsblok Mercosur.
De Europarlementsleden schaarden zich met 431 tegen 161 stemmen achter de invoering van een mechanisme voor verscherpt toezicht op de invoer van gevoelige producten als rundvlees, gevogelte en suiker. Blijken de boeren ernstige schade te ondervinden, dan zou de Europese Unie de preferentiële tarieven opnieuw tijdelijk kunnen intrekken.
Wederkerigheidsprincipe
In vergelijking met het oorspronkelijke voorstel van de Europese Commissie heeft het halfrond het mechanisme nog aangescherpt. De parlementsleden willen dat de Commissie een onderzoek opent wanneer de prijs van een product uit Mercosur minstens 5% lager is dan hetzelfde Europese product en de invoer met 5% of meer toeneemt. De Commissie had voorgesteld om de drempels op 10% te leggen.
Om sneller te kunnen ingrijpen, willen de Europarlementsleden ook de maximale duur van zo'n onderzoek inkorten: van 6 tot 3 maanden in het algemeen en van 4 tot 2 maanden voor de meest gevoelige producten.
Ten slotte bepleit het halfrond een wederkerigheidsprincipe, dat de Commissie de mogelijkheid zou bieden om vrijwaringsmaatregelen te nemen wanneer producten uit Mercosur niet voldoen aan Europese standaarden op gebied van milieu, dierenwelzijn, gezondheid, voedselveiligheid of arbeidsbescherming.
Draagvlak
Hilde Vautmans (Open Vld) begroet de extra bescherming voor landbouwers en beklemtoonde de geopolitieke inzet van het vrijhandelsakkoord. “In een wereld met een vijandig Rusland en China, en met een Trump-administratie die onze handel onder druk zet, moeten we dringend op zoek naar nieuwe markten.” Ook Kris Van Dijck (N-VA) ziet de vrijwaringsmaatregelen als ‘een essentieel onderdeel’ die de goedkeuring van het akkoord kunnen bespoedigen.
Voor Kathleen Van Brempt (Vooruit) zijn de vrijwaringsmaatregelen ‘nodig om het vertrouwen en het draagvlak voor een handelsakkoord met Mercosur te versterken’. Ook de groenen stemden voor, maar voorafgaand aan de stemming sprak Saskia Bricmont (Ecolo) de vrees uit dat de aanscherpingen van het Parlement zouden kunnen sneuvelen tijdens de onderhandelingen met de lidstaten. Ze wil erop toezien dat dat niet gebeurt, en herhaalde tegelijkertijd haar verzet tegen het handelsakkoord in zijn geheel.
Benoît Cassart (MR) vreest dat vooral ‘zijn’ amendement over het wederkerigheidsprincipe zal verdwijnen in een eventueel compromis tussen het Europees Parlement en de lidstaten. “Dat zou een regelrechte klap zijn voor het Parlement en daarmee ook voor de burgers, consumenten, landbouwers en klimaatactivisten. De vrijwarings- en spiegelclausules vullen elkaar aan. Het is niet voldoende om de markt enkel te beschermen op basis van volumes en prijzen zonder landbouwer te beschermen tegen oneerlijke concurrentie.”
Doorbraak?
De Europarlementsleden starten vandaag (17 december) reeds onderhandelingen met de lidstaten. Die zullen niet van een leie dakje verlopen: de lidstaten namen het voorstel van de Commissie voor de beschermende maatregel zonder wijzigingen aan.
Het is echter maar de vraag of een snelle doorbraak over deze beschermende maatregelen de weifelende lidstaten over de brug kan helpen. Commissievoorzitter Ursula von der Leyen wil eind deze week immers naar Brazilië afreizen om haar handtekening onder het akkoord te zetten, maar daarvoor heeft ze groen licht van de lidstaten nodig. Als er vandaag een akkoord komt tussen de Europarlementsleden en de lidstaten over de vrijwaringsclausules, stemmen de lidstaten vrijdag 19 december over het handelsakkoord zelf, meldt nieuwswebsite Politico.
Duitsland en Spanje dringen aan op groen licht, maar verscheidene lidstaten staan nog steeds fors op de rem. Met name in Frankrijk is er nog steeds breed verzet tegen het akkoord. Parijs pleitte er zondag (14 december) nog voor om de stemming onder de lidstaten uit te stellen tot volgend jaar. De Italiaanse positie is nog onduidelijk. Wel zeker is dat België zich vanwege interne onenigheid zal moeten onthouden bij een eventuele stemming.
De Commissie had het monitoringmechanisme voorgesteld om de landbouwers wat meer gerust te stellen. Zij vrezen dat het vrijhandelsakkoord oneerlijke concurrentie uit Brazilië, Argentinië, Paraguay en Uruguay in de hand zal werken. De voorgestelde maatregelen, zelfs met de verstrengingen van het Parlement, blijven volgens koepelorganisatie Copa-Cogeca ‘ontoereikend’ om marktverstoring te voorkomen en voor een gelijk speelveld te zorgen. Het Mercosur-akkoord is één van de redenen waarom ze donderdag 18 december tijdens de Europese top in Brussel opnieuw op straat komen. Daarnaast klagen ze ook over budgettaire besparingen.
