Edito: Beleidsmakers, neem gas terug
Vanuit de overheid worden steeds strengere normen opgelegd voor landbouwproductie en milieu. Dat dwingt de sector tot voortdurende vooruitgang. De hoge snelheid waarmee het bepaalde beleid wordt ingevoerd, duwt echter bedrijven richting de afgrond en hindert innovatie.
W ie boert in Vlaanderen, boert tegen een hoge kostprijs en onder het toeziend oog van een uiterst kritische maatschappij. Vlaanderen is dichtbevolkt, geïndustrialiseerd en qua ruimtelijke ordening om historische redenen suboptimaal ingericht. Landbouwgrond is hierdoor schaars en peperduur, arbeidskosten liggen in internationaal perspectief hoog en dan zijn er nog de vele en steeds verschuivende normen waaraan je moet voldoen, wat betreft voedselveiligheid, dierenwelzijn en milieu.
Deze uitdagende situatie heeft de Vlaamse landbouw gedwongen tot een ongekende doelmatigheid. Het gevolg is dat op weinig plaatsen in de wereld men zoveel liters uit een koe perst en zoveel aardappelen van een hectare haalt, om maar twee voorbeelden te noemen. Niet alleen kwantitatief speelt de Vlaamse landbouw Champions League, men staat ook kwalitatief aan de top. Producten gaan de wereld rond en wat betreft duurzaamheids-indicatoren staan we aan de top. De lastige uitgangspositie heeft de sector dus in zekere zin vooruitgedreven.
Maar je kunt ook te ver gaan. Terecht pleitte minister Alexander De Croo er bij de start van de Werktuigendagen voor om de landbouw als een hoogtechnologische, economische activiteit te begrijpen. Een economische activiteit welteverstaan, die de ruggengraat vormt van het uitgestrekte platteland. Het zou van een stedelijke tunnelvisie getuigen als de overheid de sector naar de afgrond duwt.
De nitraatrichtlijn is voor Vlaanderen op bepaalde punten onhaalbaar. Grote delen van Frankrijk, Spanje en Engeland voldoen niet. In Nederland komt een adviescommissie van de overheid tot de conclusie dat de veestapel maar ferm moet krimpen om binnen de normen te blijven. Het blijft niet bij de discussie over mest en water. Het Europese toelatingsbeleid voor gewasbeschermingsmiddelen en bewaarmiddelen zet de toekomst van bepaalde teelten in ons land onder druk (zie p.10). Het gaat vaak om eerder politieke dan op wetenschap gefundeerd beleid.
Strengere milieumaatregelen zijn voor de landbouw al decennialang aan de orde. De sector kent een enorm aanpassingsvermogen. Nu komt echter de kritieke grens dichterbij. De grens waarbij de sector echt niet meer in staat is om zich aan te passen. Het is dan ook tijd dat beleidsmakers even gas terugnemen. Wie te snel gaat, schept rechtsonzekerheid, de doodsteek voor innovatie - nota bene precies waar we nood aan hebben.
