Edito: landbouw past juist bij moderne EU-begroting
De Belgische landbouworganisaties komen deze week terecht op straat voor een stevig financieel fundament onder het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Wie pleit voor ‘modernisering’ van de uitgavenposten, zou eerder méér dan minder aan landbouw moeten besteden.
Belgische landbouworganisaties protesteren deze week tijdens de Europese Raad. De staatshoofden en regeringsleiders van de EU bespreken tijdens die bijeenkomst de langetermijnbegroting van de EU voor de periode 2021-2027. Het vertrek van de Britten als belangrijke nettobetalers slaat een gat in de begroting van 70 miljard euro. De Europese Commissie wil dat andere landen het gat opvullen, door een grotere bijdrage aan de EU te betalen. Het lijkt een ver-van-mijn-bed-show, maar het gaat voor de landbouw om veel centen.
De Europese Commissie wil het EU-budget verhogen van 1% naar 1,11% van de economie van alle EU-landen bij elkaar. Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel zette deze week met een compromisvoorstel in op een begroting van 1,07%. Nederland, Zweden, Oostenrijk en Denemarken houden als grote nettobetalers niettemin vast aan 1%. Ze willen bovendien een verschuiving van middelen weg van traditionele thema’s als landbouw en armere regio’s, richting thema’s als klimaat, veiligheid en migratie.
Zeventien armere landen pleiten voor de verhoging van het budget. Een cynicus zal zeggen: het kost ze dan ook niets en levert ze meer op. Zes rijkere landen die verhoudingsgewijs minder grote nettobetalers zijn, bewegen nog. Onder hen Duitsland en Frankrijk. De tegenstanders van een hoger budget kunnen een verhoogd budget tegenhouden. Voor de meerjarenbegroting is unanimiteit vereist. De vraag is of het kwartet tegen Duitsland en Frankrijk een veto durft uitspreken. Een veto kan als een boemerang terugkomen.
Wat betreft de modernisering van de begroting, mogen we hopen dat de politiek de koppeling maakt tussen landbouw en het klimaat. Landbouw neemt immers het grootste deel van het oppervlakte van de EU in. Wie wat natuur en milieu betreft echt meters wil maken, doet beter zaken met de landbouw. De Europese Commissie lijkt dat te begrijpen door het Europees landbouwbeleid te vergroenen - wat bijna altijd ten koste gaat van de productiviteit op het landbouwbedrijf. Zonder geld, zal de landbouw niet kunnen volgen.
De landbouw is uiteindelijk ook voedselzekerheid en dus een veiligheidsgarantie voor ons continent. De landbouworganisaties pleiten ook terecht voor het behoud van directe betalingen. Weliswaar is het onwenselijk dat economische sectoren op steun draaien, maar het is in elk geval mede het gevolg van een (te) liberaal landbouwbeleid. Zonder steun is het moeilijk opboksen tegen oneigenlijke concurrentie van buiten. Zolang die oneigenlijke concurrentie niet kan worden aangepakt en door middel van handelsakkoorden zelfs nog wordt uitgebreid, blijft inkomensondersteuning bittere noodzaak.
