Onderhoudsingrepen om storingsvrij te werken met de grootpakpers

D e grootpakpersen hebben dit jaar dan wel al enkele uren gedraaid door het maken van voordroogpakken en hooibalen, toch moet er nog een enorme werkpiek aankomen eens het graan rijp is en het stro geperst kan worden.

De landbouwer of loonwerker kan meestal zelf enkele onderhoudsingrepen doen aan zijn machine. Hij moet echter ook begrijpen dat sommige werkzaamheden door de verdeler en zijn gekwalificeerd personeel moeten gebeuren. Het is gevaarlijk om zich aan werkzaamheden aan de grootpakpers te wagen als deze het niveau van het eigen kunnen overschrijden. Weet bijvoorbeeld dat bij een grootpakpers verschillende onderdelen perfect op elkaar gesynchroniseerd moeten worden. In dit artikel focussen we dan ook op ingrepen die we eenvoudigweg zelf kunnen doen.

Iedere machine vereist zijn eigen subtiliteiten, hierom is het dan ook nodig om de gebruikershandleiding die door de leverancier ter beschikking wordt gesteld erbij te nemen. Originele onderdelen gebruiken, is om evidente redenen aangeraden.

Zijn eigen veiligheid garanderen

Vooreerst is het belangrijk om enkele basisveiligheidsregels te herhalen. De werkomgeving is heel belangrijk. Deze moet proper, goed verlicht, vrij van obstakels en een horizontale, vlakke en verharde ondergrond hebben. De werkkledij mag geen loshangende delen hebben, zodat deze niet gegrepen kunnen worden door bijvoorbeeld draaiende cardanassen. Veiligheidsschoenen zijn verder aanbevolen en afhankelijk van de ingrepen ook werkhandschoenen en een veiligheidsbril.

De pers voorbereiden voor onderhoud

Om onderhoudswerkzaamheden aan te vatten, moet de grootpakpers goed gepositioneerd worden en met wielkeggen geblokkeerd, zodat ze niet onverwachts kan weg rollen. Alle functies van de machine moeten gestopt worden, de motor van de tractor uitgeschakeld en de sleutel uit het contact genomen. Bij de grootpakpers zelf kan men een handrem op het vliegwiel aantrekken en het knoopmechanisme blokkeren.

Elektrische en hydraulische aansluitingen kunnen ontkoppeld worden van de tractor en zo het risico dat de technieker zich verwondt beperken. Het is tevens nuttig om elektrische stroomvoorzieningen en elektronica af te koppelen. Zo zijn ze veel minder onderhevig aan eventuele schade die kan ontstaan door laswerkzaamheden aan de grootpakpers. Als er gelast wordt, heb dan ook aandacht voor de hydraulische leidingen. Lasspetters kunnen deze beschadigen, waardoor olielekken kunnen ontstaan. Alvorens te lassen is het aanbevolen om de grootpakpers volledig los te koppelen van de tractor. Zo kunnen de laswerkzaamheden de alternator en de batterij niet beschadigen.

Ook is het belangrijk om werkzaamheden uit te voeren aan een propere machine. Moest het nog niet gebeurd zijn, dan moeten oogstresten van vorige werkzaamheden verwijderd worden en moet de machine gekuist worden. Wordt de hogedrukreiniger gebruikt, ga dan verstandig om met de waterstraal. Richt deze niet met haar volle kracht op elektrische of elektronische componenten, noch richting luchtfilters, ventilatoren of zegels.

Eventuele afwijkingen grondig opsporen

In eerste instantie is het nuttig om te weten welke incidenten of storingen zich het voorbije seizoen hebben voorgedaan om de nodige herstellingen te kunnen uitvoeren.

Door de grootpakpers eerst op een rustig tempo te laten draaien en dit vervolgens zachtjes aan te verhogen kan men nagaan of de pers wel goed werkt. Ook door de hydraulische of elektronische bedieningen te activeren kan men de goed werking van alles nagaan. Men moet checken of er eventueel foutmeldingen op de monitor van de grootpakpers verschijnen. Tijdens deze tests is het belangrijk om op een veilige afstand van de bewegende onderdelen van de machine te blijven.

De seizoensvoorbereiding begint met een visuele inspectie van de grootpakpers en zijn onderdelen. Het doel hiervan is om iedere afwijking van werking van de machine te detecteren. Daarom moet dit met een zeer grote precisie gebeuren.

Men moet nakijken of de verschillende onderdelen van de grootpakpers in goede staat zijn, of de veiligheidsvoorzieningen aanwezig zijn en goed functioneren, of er geen olielekken zijn. Ook moet de algemene toestand van elektrische draden, hydraulische flexibels en de bescherming van cardanassen nagekeken worden.

Hydraulica: voorzichtigheid!

Als je denkt met een lek in een hydraulische leiding te zitten, tast dan zeker niet met je hand de leiding af op zoek naar het gat. Dit kan zeer gevaarlijk zijn, olie onder druk kan immers ernstige verwondingen veroorzaken.

Let erop dat er geen druk meer op het hydraulisch circuit zit als je een leiding wilt lossen. Als de hydraulische koppelingen vuil zijn, maak ze dan zeker proper, alvorens ze opnieuw te monteren. Zo wordt vermeden dat vreemde stoffen in het circuit komen.

Kettingen, riemen en bouten nakijken

De handleiding van de pers en/of een tabel geeft het aanhaalmoment van verschillende bouten op de pers aan. Door middel van een momentsleutel kunnen deze aanhaalmomenten gecontroleerd worden. Ga zeker na of de wielbouten en de bouten van de bevestiging van de trekhaak op het juiste koppel zijn aangetrokken. Als men ter hoogte van de trekhaak is, ga dan ook de slijtage ervan na.

De aandrijving van de verschillende organen van de grootpakpers gebeurt via meerdere kettingen. De spanning hiervan moet juist afgesteld worden. Dit is tevens het geval voor de aandrijfriemen. De uitlijning en staat van de tandwielen en poulies moet dan ook nagegaan worden.

Als veiligheidsbouten gebroken zijn, moeten deze strikt door bouten van hetzelfde type vervangen worden. Ook de oorzaak van het breken van de veiligheidsbout moet nagegaan worden. Dit kan immers door een onderliggend probleem veroorzaakt worden. Om de pers tegen overbelastingen te beschermen worden verschillende veiligheidsbouten toegepast op meerdere plaatsen in de pers. Het bekendste voorbeeld hiervan is misschien wel dit van het vliegwiel. Maar ook het knoopsysteem of de invoervork kan hiermee voorzien zijn.

Enkel voorgeschreven smeermiddelen

Een volgende stap, en niet de minste, is het smeren van de pers. Om dit te doen maak je enkel gebruik van de door de fabrikant voorgeschreven olie of smeervet. Het geheel van de smeerpunten is vaak in een schema of plan opgenomen in de handleiding van de pers. We moeten hierbij heel proper te werk te gaan, ook schenkkannen en trechters voor het aanbrengen van olie moeten proper zijn. Smeernippels en andere openingen om vet of olie aan te brengen moeten proper gemaakt worden alvorens olie of vet aan te brengen. Doen we dit niet, dan kunnen stof en andere onreinheden in het systeem dringen en op termijn voor schade zorgen.

De verschillende olieniveaus in de diverse tandwielkasten moeten we nakijken. Als het nodig is, wordt bijgevuld. Als de interval verlopen is, dan wordt de olie volledig afgelaten en ververst door nieuwe.

Als de machine met een centraal smeersysteem is uitgerust, mag men zeker niet vergeten om het reservoir hiervan met vet aan te vullen en het smeersysteem zelf te onderhouden volgens de intervallen van de constructeurs. Ook filters op het smeersysteem dienen nagekeken te worden en eventueel vervangen.

Messen slijpen

De machine inspecteren gebeurt zone per zone. Ter hoogte van de opraper kan men tijdens visuele inspectie nagaan of alle tanden nog aanwezig zijn. Zijn er enkele van hen vervormd, vervang ze dan. Geplooide opraaptanden kunnen breken en verdere schade veroorzaken.

De pick-up van de pers moet een goede ophanging kennen en perfect werken, zeker omdat er in het seizoen aan hoge snelheden wordt gereden op grillig gevormde terreinen. Vergeet zeker niet de banden van de pick-up op de juiste, voorgeschreven spanning te brengen.

Het scherpen van de messen is een technisch gevoelige ingreep én potentieel gevaarlijk. Handschoenen dragen is nodig tijdens het manipuleren van de messen. Uiteraard is ook het dragen van een veiligheidsbril nodig. Tijdens het scherpen van de messen moet men er op letten om ze niet te stevig te laten opwarmen. Dit kan een achteruitgang van de kwaliteit betekenen.

Het interval tussen 2 slijpbeurten is zeer variabel en hangt af van de staat van het gewas dat geoogst wordt. Het is nuttig om een tweede paar snijmessen voor de grootpakpers te hebben. Zo kan er met één set gewerkt worden als de andere set in de werkplaats ligt om te scherpen. Constructeurs bevelen aan om de messen regelmatig van plaats te verwisselen, zo kennen ze allen een gelijkaardig slijtageniveau.

Controleer de werking van de invoervork

Het goed functioneren van de invoervork kan goed nagegaan worden: als deze zich verplaatst moet dit vlot en zonder onderbrekingen gebeuren. Vervolgens moet de invoervork goed in rustpositie blijven staan.

De tanden van de invoervork en de piston moeten perfect gesynchroniseerd staan. Vaak kunnen merktekens helpen om de onderdelen goed op elkaar af te stemmen. Is dit niet het geval, dan moet dit wel gebeuren voor een goede werking van het geheel. Aanbevolen is om zich hiervoor te wenden tot gekwalificeerd personeel van een erkend dealerschap.

Bekommernissen om de perskamer

Voor de volgende stap van het onderhoud zijn we aangekomen bij de perskamer en de persplunjer. Als deze laatste vooruit of achteruit beweegt, wordt hij gedurende zijn werking begeleid door lagers en glijsloffen. De toestand hiervan moet strikt worden opgevolgd. De perspiston moet perfect begeleid worden zonder abnormale bewegingen.

De speling tussen de messen onderaan op de persplunjer en de vaste tegenmessen dient nagemeten te worden en te voldoen aan de voorgeschreven waarde van de fabrikant, of ze moet op zijn minst toch tussen de tolerantiewaarden liggen. Het niet respecteren van de goede afstelling kan leiden tot een verhoogde slijtage van de messen of van de glijsloffen. Als er heel veel speling is, kan dit wijzen op een hoge mate van slijtage.

Hetzelfde kan ook gezegd worden van de speling tussen de bovenste en zijwaartse schrapers op de persplunjer en het perskanaal. De speling moet voldoen aan de waarde die in de onderhoudshandleiding van de fabrikant staat.

Controleer regelmatig de knopers

Als er één complex mechanisme is op de grootpakpers dat veel tijdverlies kan veroorzaken, dan zijn het wel de touwknopers. Om stilstand te voorkomen moet een maximale inspanning geleverd worden om de knopers te controleren en af te stellen.

Alvorens aan de knoopinrichting te werken moeten we er zeker van zijn dat de weg die het touw aflegt vanuit de voorraadkamer tot aan de knopers vlot kan verlopen, zonder opstroppingen. Wanneer het touw toekomt in de knoopinrichting moet dit op de juiste spanning zijn. Als het touw niet op de juiste spanning zit, kan een slecht functioneren het gevolg zijn. Bij een nieuwe machine of na het vervangen van onderdelen, moeten we weten dat de touwspanning kan wijzigen naargelang de onderdelen ingelopen zijn.

Verschillende types van bindtouw hebben andere karakteristieken, waardoor tevens de touwspanning wordt beïnvloed. Wanneer een ander type bindtouw wordt gebruikt, pas dan ook de touwspanning aan én controleer dit regelmatig.

De gebruikershandleiding bevat de werkwijze om de verschillende onderdelen van het knoopsysteem te regelen en te controleren met inbegrip van het activeren van de naalden. De voorgeschreven procedure door de fabrikant moet nauwgezet toegepast worden. Hulp inroepen van een erkend agent is hierbij aangewezen. Het binden van balen is een precieze en delicate operatie.

Klaar voor een nieuwe campagne

Het onderstel en het verdere chassis van de grootpakpers verdient tot slot enig nazicht. Nakijken of de wielmoeren goed zijn aangehaald, vermeldden we reeds eerder in dit artikel. Ook de staat en de bandenspanning van de wielen moeten echter gecontroleerd worden.

Andere aandachtspunten zijn het overlopen van de ophanging van de wielassen en het nakijken van de reminrichting. De dikte van de rembekleding nakijken is steeds nuttig. Om aan de ophanging en de reminstallatie te werken, wordt het best de hulp van een professional ingeschakeld.

Na de signalisatie en de verlichting nagekeken te hebben rest er ons nog een laatste ronde rondom de pers om er zeker van de zijn dat de deksels van de beplating goed gesloten zijn en dat veiligheids- en beschermingsvoorzieningen correct aanwezig zijn.

Ga tot slot na of er voldoende smeermiddelen en bindtouwen voorhanden zijn, dit is onontbeerlijk om het nieuwe seizoen aan te vatten. Zo kan ook de stockplanning gedaan worden en eventuele aankopen worden voorzien.

En op het einde van het seizoen?

Na het seizoen kan de pers gereinigd worden. Aandrijfkettingen kunnen zelfs gedemonteerd worden om te kuisen. Voor we ze terugplaatsen worden ze ingevet en na montage worden ze terug op de juiste spanning gebracht.

De verschillende onderdelen worden vervolgens gesmeerd en de grootpakpers wordt kort aan het werk gesteld. Zo kan het nieuwe smeervet zich efficiënt verdelen over de diverse onderdelen. Het gedeelte van de hydraulische cilinder dat niet bedekt is, kan ingesmeerd worden met vet om corrosie tegen te gaan.

In dezelfde optiek kunnen delen van het metaal die blank zijn geworden doordat er veelvuldig stro over wreef, ingesmeerd worden met vet om roest tegen te gaan. De bandenspanning moet nagekeken worden en aangepast, zodat de band zich niet vervormt gedurende de winterstalling.

De grootpakpers wordt op een droge en overdekte plaats opgeslagen waarbij er zoveel mogelijk spanning van de onderdelen wordt gehaald. De opraper laat men zakken tot op de grond. De bedieningsterminal in de tractorcabine wordt ontkoppeld en droog opgeslagen. Ook elektrische en hydraulische leidingen worden beschermd voor de stalling.

Aan het einde van het seizoen is het raadzaam om al eens de goede werking van de grootpakpers te overlopen. Zo kunnen de noodzakelijke ingrepen gepland worden en wisselstukken aangekocht worden, zonder dat men gehaast is.

Naar N.H.