Vanwege een groot aantal coronabesmettingen zijn diverse Duitse en Nederlandse slachterijen gesloten of gesloten geweest. De grootste slachterij van Duitsland, namelijk de slachterij van Tönnies in Rheda-Wiedenbrück, blijft voorlopig dicht. Dat verklaarde de premier van deelstaat Noordrijn-Westfalen Armin Laschet deze week, zonder een einddatum te noemen. Tönnies moet een plan van aanpak presenteren.
Probleem is drievoudig: er zijn problemen met de (massale) huisvesting van arbeidsmigranten, het transport in busjes naar de slachterij en – in potentie- met de ventilatie en koude lucht. Dat laatste is lastig: systemen zijn gevalideerd en wanneer je de ventilatie aanpast moet dit ook weer worden gekeurd. Je wil bijvoorbeeld niet dat coronarisico’s worden ingedamd, maar die op karkascontaminatie toenemen. De Duitse deelstaatminister Klaus-Josef Laumann, een boerenzoon, denkt dat wekelijks 70.000 varkens geen bestemming hebben.
Raken de Duitse slachterijproblemen ook België? Ja, concludeert gedelegeerd bestuurder Michael Gore van FEBEV, dat de slachterijen, uitsnijdbedrijven en handel vertegenwoordigt. De laatste jaren is de afhankelijkheid groter en directer geworden. Duitsland is sowieso de grootste varkensvleesmarkt in Europa. Begin 2019 bereikten varkensprijzen een dieptepunt. Door de Afrikaanse varkenspest was voor België een groot deel van de export naar buiten de EU weggevallen.
Duitsland als reddingsboei
“De boerenorganisaties Boerenbond en ABS vroegen FEBEV om te helpen varkens naar de Duitse markt te krijgen.” De Duitse markt wordt traditioneel het meest bediend door leveranciers uit Nederland en Denemarken. “We organiseerden een bijeenkomst van onze leden, zoals handelaren, en de landbouworganisaties”, zegt Gore. “Uiteindelijk heeft het gewerkt: in 2019 ging een paar 100.000 levende varkens uit België naar Duitsland.In 2020 bleef de handel bestaan, en werd ze nog omvangrijker.
De afzet van varkens richting Nederland wordt ook gefrustreerd door problemen bij Vion, dat Belgische varkens inkoopt via een kantoor in Wommelgem. Vion moest slachterijen in Nederland en Duitsland sluiten vanwege een golf aan besmettingen. Het bedrijf wil geen Belgische volumes noemen. De productie is wel weer opgestart, hoewel nog niet op volle capaciteit.
Gore noemt de structureel toegenomen export naar Duitsland overigens niet alleen negatief voor de Belgische slachterijen, maar ook voor de interprofessionele akkoorden. “Als er minder in België wordt geslacht zijn er ook minder inhoudingen om zaken te realiseren. Denk aan de promotie en werking van de VLAM.”
Verslechterde markt
De Belgische slachtcapaciteit is voldoende om de weggevallen export op te vangen, denkt Gore. Maar de vraag is of de slachterijen ook rendabel de haken vol kunnen hangen. “China is de laatste dagen minder gaan importeren, vanwege de coronaproblemen in Duitsland en Nederland. Men heeft voor 17 slachterijen de deur dicht gedaan. Dat heeft vermoedelijk te maken met de afhankelijkheid van Duits, Deens en Nederlands varkensvlees waar men vanaf wil. “Met voedselveiligheid heeft het niks te maken.”
Want: het varkensvlees uit Europa komt ingevroren naar China, en is een paar weken op zee. “Het virus wordt niet via voedsel overgebracht en op de verpakkingen is het normaal gezien dan ook dood. De kans op besmetting via deze weg is nihil, waardoor je toch gaat denken dat er een ander motief is…”
Prijzen tot 15 augustus slecht
Directeur Luc Verspreet van slachtgroep Belgian Pork Group (BGP is niet positief over de markt. “China, nog altijd minder horeca-consumptie vanwege corona… er zijn diverse factoren die zich moeilijk laten inschatten. Feit is wel dat op dit moment de prijzen zo’n 30 cent per kg geslacht gewicht achter liggen bij de eerdere ramingen. Ik zie ze in het beste geval de komende weken pas op de plaats maken, maar misschien nog eerder iets dalen.”
De BGP-notering van de afgelopen week was 1,362 euro per kg geslacht gewicht. “Over 2 weken begint de vakantieperiode, en dat zet eerder druk op de prijzen. Ik denk dus dat we pas als die vakantieperiode wat voorbij is en er duidelijkheid is rond de slachterijen in Duitsland en de export naar China, vanaf zo 15 augustus, pas weer een kans op een stijging is.”
