Edito: ons landbouwmodel verdient navolging, geen veroordeling
‘Ons’ hoogtechnologische en intensieve landbouwmodel ligt voortdurend onder vuur. Zelfs toen de landbouw tijdens de Covid-19-pandemie als bijna de enige sector door bleef buffelen, werd toch gepleit voor een structurele verandering. Als we kijken naar het mondiale plaatje, is onze sector eerder een zegen dan een vloek.
De coronacrisis treft ons allemaal op de één of andere wijze. Omdat de voedselketen door is blijven werken, zijn voedseltekorten nooit aan de orde geweest. Daarmee was de sector eerder een uitzondering. Zowat een miljoen Belgen kwam tijdelijk werkloos thuis te zitten. De landbouw- en voedingssector pakte haar verantwoordelijkheid op, en stelde alles in het werk om te blijven draaien. Niet alleen de boeren. Mengvoederbedrijven trainden bijvoorbeeld kantoormedewerkers om – als het nodig bleek – in te springen in de fabriek.
De wereldvoedselorganisatie FAO schetst ondertussen een somber beeld. Sinds het jaar 2014 neemt het aantal mensen dat mondiaal honger lijdt weer toe. De belangrijkste oorzaak van de toenemende honger ligt in explosieve bevolkingsgroei in landen die vandaag onvoldoende voedsel produceren of kunnen kopen. Congo telde bij het uitroepen van haar onafhankelijkheid in 1960 16,6 miljoen inwoners. Vandaag zijn dat er 89 miljoen en de VN denkt dat het inwonertal in 2050 op 145 miljoen uitkomt. India gaat tussen nu en 2050 van 1,3 naar 1,6 miljard inwoners.
Door de coronacrisis is een groot deel van de handel verstoord of – door gebrek aan logistieke capaciteit – duurder geworden. In combinatie met de gevolgen van de economische crisis dreigt de import van veel voedingsmiddelen onbetaalbaar te zijn voor arme landen. Hierdoor zou de honger zich kunnen uitbreiden van ruim 600 naar ruim 700 miljoen mensen. Het officiële doel om de honger uit te bannen voor 2030 is ver weg.
Het goede nieuws is dat de FAO in prognoses die het samen met de OESO opstelde ook concludeert dat de vraag naar voeding de komende 10 jaar minder snel zal toenemen dan de productie. Met andere woorden: de honger neemt toe maar niet omdat er te weinig voedsel is.
Voedselhulp kan geen structurele oplossing zijn. Het ontwricht lokale markten, waardoor een sterke boerenklasse in landen met voedseltekorten niet kan opstaan. Zoals het Chinese gezegde: ‘Geef de arme geen vis, maar leer hem vissen’. In plaats van enkel te katten op een landbouwmodel dat zo succesvol is geweest in het maken van voldoende, veilig en smakelijk voedsel, zouden we het beter wereldwijd promoten.
