‘Boer melkt koeien, Milcobel melkt de boer’
‘De boer is uitgemolken’. Dit was de tekst op de betoging in Langemark, tegen het beleid van Milcobel, op 10 september. Een boer zei tegen de huidige voorzitter Betty Eeckhout: “in december komen we terug!” Waar is de tijd heen van de vele kleine melkerijen met heilige namen als Sint-Marie, Sint-Blasius, enzovoort?
Circa 27 à 28 jaren geleden fuseerden verschillende melkerijen en werd de naam Belgomilk gedoopt, met hoofdzetel te Kallo. Belgomilk bestaat nog voor de afnemers van de zuivelproducten, voor de melkleveranciers is het Milcobel geworden. Voor de fusie kregen de melkboeren een behoorlijke prijs voor de geleverde melk. De grote coöperatie Milcobel die momenteel 40% van de Belgische melkproductie verwerkt, betaalt reeds vele jaren veel minder dan de private, veelal kleinere zuivelondernemingen.
In december 2019 werd nog 32 euro per 100 liter betaald. Vanaf januari 2020 is de prijs aan het minderen. In maart 2020 kwam corona en zich daarachter verschuilend liet Milcobel de prijs dalen naar een nog altijd actuele 27 euro per 100 liter. De moeilijkheden bij Milcobel zijn reeds tientallen jaren aan de gang en de grote schuldigen zijn de onbekwame beleidsvoerders aan de top van Milcobel. De andere zuivelfabrieken in heel Europa betalen 2 à 5 euro per 100 liter meer aan hun melkleveranciers.
Milcobel wil nu een afdeling in Schoten, Inza, sluiten waardoor 167 werknemers hun baan dreigen te verliezen. Reden hiervoor is de verminderde cosumptie. Waarom slaagt de concurrentie, zijnde FrieslandCampina, Olympia en Inex, hier wel in? Zij halen met een doordacht marketingbeleid en de juiste samenstelling van een afgewerkt product wel goede cijfers.
Hoogmoed leidt tot val
De vorige CEO Peter Koopmans heeft maar korte tijd het bedrijf geleid en is op staande voet ontslagen wegens de te lage melkprijs, dixit de woordvoerder van Milcobel. De echte reden durft men niet te zeggen of te schrijven. Op 16 juni 2020 vond de algemene vergadering van Milcobel plaats in aanwezigheid van de nieuwe CEO Niels Van Dam. De voorzitter Dirk Ryckaert en ondervoorzitter Kris D’haemer werden niet meer herverkozen.
Wat ging er mis? Milcobel haalde in 2015 400 melkleveranciers extra binnen die Friesland Campina in België had afgestoten. Milcobel gaf deze 400 melkveeboeren een cadeau van 2,5 euro per 100 liter bij +/- 600.000 liter op jaarbasis per leverancier. Zo kom je aan 6 miljoen euro dat de bestaande melkleveranciers van Milcobel uit de bestaande kas van de coöperatieve zagen verdwijnen. Op zich goed nieuws zult u misschien zeggen omdat er niet veel keuze was voor deze mensen en ze hierdoor verder konden als melkveehouder. Maar dit heeft wel als gevolg dat door deze ondoordachte actie en wanbeleid de coöperatieve in slechte papieren kwam te zitten. Extraatjes die helemaal niet nodig waren bovenop het aanbod om bij de coöperatieve aan te sluiten.
Zo hebben ze ook in 2018 50.000 liter melk geschonken aan de voedselbanken zonder akkoord van de leden van de coöperatieve. Daarnaast lijkt hun marketingbeleid volledig de spuigaten uit te lopen. Zonder doordacht te gaan over hoeveel middelen er werden weggegeven zoals sponsoring van luchtballons, voetbalclubs en andere sportclubs.
Basisprijs wordt standaardprijs
Wanbeheer dat er toe geleid heeft dat Milcobel in december 2014 een brief stuurde naar alle leden van de coöperatieve met de volgende uitleg: ‘Basisprijs wordt de nieuwe standaardprijs, met andere woorden 38% vet gaat naar 42% vet, 33,5% eiwit gaat naar 34% eiwit. Dit verschil is 1,80 euro per 100 liter melk. Op een gemiddelde van 500.000 liter op jaarbasis is dit 9.000 euro dat de boer minder ontvangt.
De inspraak van de boeren bij Milcobel is nihil. Op de algemene vergadering waar alle melkveehouders worden uitgenodigd en die steeds druk wordt bijgewoond mag iedereen vragen stellen.
Zo werd 15 jaar geleden in de feestzaal van hotel Serwir in Sint-Niklaas een algemene ledenvergadering gehouden. Daar stelde een melkveehoudster de vraag hoeveel de wedde was van de vele directeurs van Milcobel. Het antwoord van een van de directieleden was “meer dan de werknemers”. Waarom kan men hier geen concreet antwoord op geven? Het gaat hier ten slotte toch over een coöperatieve vereniging. Een vereniging waarbij elk lid van de coöperatieve toch het recht heeft om het reilen en zeilen te kennen.
Toch beslist de directieraad eenzijdig om de verkozen melkveehouders die in de raad van bestuur zetelen en die iedere maand een hele dag in Kallo vergaderen geen enkele van hen zelfs hier nog maar enige transparantie informatie over te bezorgen. De ledenvergadering die elk jaar doorgaat kende al zeker de laatste 20 jaar de steeds wederkerende vraag wanneer Milcobel een hogere prijs zal betalen. Telkens was hun antwoord volgend jaar zullen we meer betalen.
Ook rond het marketingbeleid werden vragen gesteld zoals de uitgaven op Agriflanders januari 2019 waar een drukbezochte stand rijkelijk drank werd uitgeschonken. Wat brengt dit op voor de melkerij en de boer? Niets. De vraag werd ook gesteld op de ledenvergadering Noord-Oost-Vlaanderen in Wachtebeke. Het antwoord van de bevoegde directeur van Milcobel antwoord: ‘Dit bedrag zeg ik u niet, want dan valt u allemaal van uw stoel.’ Ziedaar beste lezers van Landbouwleven hoe de directie van Milcobel omgaat met zijn leden.
Wat komt er nu nog af?
De put die deze grote beleidsmakers gemaakt hebben, is gigantisch groot. Eerst was er de poedertoren in Kallo, 80 miljoen euro. Daardoor heeft men de melkprijs jarenlang te laag betaald. Er is nog een leninglast van 330 miljoen euro aangegaan om iedere maand de boeren te kunnen betalen. Daarnaast is er nog een investering in een nieuwe mozzarellafabriek te Langemark van 135 miljoen euro daterende van de periode dat Peter Koopmans CEO was van Milcobel.
Om het hoofd boven water te houden werd reeds beslist dat er vanaf volgend jaar geld afgehouden wordt van het te betalen bedrag aan de leveranciers. De melkveehouders zien hierdoor hun kapitaalinbreng stijgen van 5 euro /100 liter naar 7,5 euro /100 liter en dit voor een periode van 7 jaren.
Ook de volumepremie zal gehalveerd worden. Dit naast het gegeven dat de IKM premie reeds verschillende jaren is afgeschaft. Doch IKM bleef bestaan en het vele werk dat de boeren hiervoor moesten leveren blijft doorgaan. Tevens is de ophaalkost verdubbeld van 75 euro naar 150 euro op maandbasis. Omgerekend op de +/-2.500 leden gaat dit over een bedrag van 300.000 euro per maand. Op jaarbasis dus een extra van 3,6 miljoen euro dat de coöperatieve binnenrijft door de leden.
Milcobel schrijft in een interne communicatie van 23 oktober 2020 dat al deze nieuwe maatregelen geen nadelig effect hebben op de melkprijs. Ja, zelfs een verbetering. Deze firma denkt dat de boeren dit zullen blijven geloven. Hopelijk herhaalt het scenario van de Lokerse Vleesveiling zich niet.
