NEPG luidt de noodklok over de Europese aardappeloogst

Dit alles als gevolg van extreme recorddroogte en uitzonderlijke temperaturen in de belangrijkste aardappelteeltgebieden.

Minder dan 50% van het Noordwest-Europese aardappelareaal kan maar worden beregend en de kosten ervan zijn hoog. Het gaat om minimaal € 300 per ha per irrigatie als water uit een put dicht bij de percelen getrokken kan worden. Indien verder weg kunnen deze kosten oplopen naar het dubbele bedrag. Toch zijn de irrigatiepompen, waar mogelijk, dag en nacht in bedrijf.

Maar in alle landen zijn in sommige regio’s door de overheid beperkingen opgelegd voor het gebruik van water. Deze geïrrigeerde velden hebben veelal nog steeds groeipotentieel.

Voor veel onberegende velden kwam de regen echter te laat. Na de recente regenbuien is er extra sprake van secundaire groei, waarvan de meldingen gestaag toenemen. De aardappelen hebben een vrij hoog gehalte aan droge stof. Dit in combinatie met extreem droge grond tijdens het oogsten kan worden beschouwd als een groot risico voor extra schade.

Eerste proefrooiingen

De eerste proefrooiingen laten een grote variatie tussen geïrrigeerde en niet-geïrrigeerde velden zien. In Frankrijk meldt men momenteel verschillen tot 13 ton/ha. Experts aldaar verwachten 15 tot 25% minder opbrengst in vergelijking met het langjarige gemiddelde en constateren dat de grofte van de aardappelen minder is. Komende weken zullen er meer uitslagen van proefrooiingen in de verschillende NEPG-landen plaatsvinden.

Het is nog te vroeg om een prognose omtrent de uiteindelijke totale opbrengst in de NEPG-landen te kunnen doen. Feit is al wel dat de bruto-opbrengst per ha flink lager zal zijn in vergelijking met die van afgelopen seizoen. Kwaliteitsproblemen in de vorm van onder andere doorwas, zullen voor telers een extra aanslag worden op de netto uitbetaalde kilo’s per ha.

Een test voor de relatie teler/afnemer

Ongeveer 70% van het verbruik van consumptieaardappelen in de NEPG is op een bepaalde manier gecontracteerd, voornamelijk bij de verwerkende industrie. Veel telers melden dat ze als gevolg van overmacht, waarschijnlijk niet in staat zijn om het gecontracteerde netto volume te leveren. De vraag is hoe de kopers hiermee zullen omgaan. Gaan zij telers dwingen om hun totale gecontracteerde netto volumes te leveren, zelfs als bijkopen op de huidige dure vrije markt nodig is? Vrije aardappelen zullen heel schaars zijn in het hele NEPG-gebied. Het financiële verlies voor deze telers zal dan aanzienlijk zijn. Ook telers die erin slagen om alleen hun contracten in te kunnen vullen hebben moeite om een kostendekkend rendement te halen.

Een woordvoerder van de Britse boerenvakbond NFU concludeerde: "de extreme weersomstandigheden van 2018 is overmacht voor de telers. Zelfs de meest fanatieke inkopers moeten dit erkennen”. Ook in Groot-Brittannië verwacht men gemiddeld ruim minder opbrengst in vergelijking met het 5-jarig gemiddelde op 3% minder uitgepoot areaal ten opzichten van vorig jaar. De NFU is in gesprek met verwerkers en verpakkers hoe om te gaan met de gecontracteerde volumes en kwaliteit.

Overmacht

In België, Frankrijk en Duitsland zijn de boerenvakbonden al in overleg met de afnemers of hebben de komende week vergaderingen. Tevens worden regeringen gevraagd om deze situatie als een "natuurramp" te bestempelen, zodat de telers aanspraak kunnen maken op overmacht bij hun afnemers en niet gedwongen kunnen worden om de ontbrekende gecontracteerde volumes te leveren.

Pan-Europese aanpak

De NEPG zou het betreuren als verwerkers op individuele basis de contractkwesties bespreken met hun telers en de NEPG is daarom een voorstander van een algemene Pan-Noordwestelijke Europese benadering. Dit droge seizoen en de verandering van het klimaat vormen ook een uitdaging voor de totale aardappelketen om de contracten en marktrisico's voor de nabije toekomst te heroverwegen.

De verwerkers hebben elk jaar meer aardappelen nodig en het groeirisico neemt evenredig toe. Nu zijn alle risico’s van A tot Z voor rekening van de telers. De NEPG stelt de COPA Aardappelwerkgroep van de EU voor om besprekingen aan te gaan met EUROPATAT (European Potato Traders Association) en EUPPA (European Potato Processors Assosation)

Gebrek aan pootaardappelen?

De lagere algemene opbrengsten en kwaliteit van de consumptieaardappelen zullen ook een weerslag hebben op de opbrengsten en kwaliteit van de pootaardappelen voor volgend seizoen. Ook dit is een Pan-Europees probleem.

NEPG