Zuivelverwerker Milcobel stopt met VLOG-melk,

tot ongenoegen van de leden

De nieuwe CEO Nils van Dam en de nieuwe algemene vergadering, met Betty Eeckhaut als nieuwe voorzitter, laten er geen gras over groeien. Rendabiliteit is het devies. In een brief aan de deelnemers van het programma CPS-melkdeelstroom - waar Verband Lebensmittel Ohne Gentechnik (VLOG) deel van uitmaakt - laat Eddy Leloup, directeur Milk & Farms, weten dat “een recent uitgevoerde herevaluatie erop wijst dat het concept van de CPS-melkdeelstroom in de huidige vorm onvoldoende bijdraagt tot de realisatie van toegevoegde waarde in de melkprijsvorming.” Op die basis heeft Milcobel besloten om bij te sturen. “Dit heeft tot gevolg dat het element ‘ggo-vrij’ onttrokken wordt uit de gebruikte criteria.”

Uitrol verliep succesvol

Milcobel geeft verder aan dat de deelnemers aan het programma CPS-melkdeelstroom “geen verdere verplichtingen hebben met betrekking tot VLOG”. Voor melkveehouders betekent dat dan ook dat het daaraan verbonden premiesysteem van 1 euro per 100 liter wordt stopgezet. Er wordt daarbij wel voorzien in een afbouwperiode van 3 maanden: vanaf 1 juli tot en met 30 september. De VLOG-premie wordt dus nog voor melkleveringen uitbetaald tot en met 30 september.

De maatregel betreft 200 boeren die in totaal jaarlijks circa 120 miljoen liter VLOG-melk leverden. In totaal produceren de enkele duizenden Milcobel-leden ruim 1,5 miljard liter. Milcobel laat nog weten dat de praktische uitrol van de CPS-melkdeelstroom op het niveau van de melkveebedrijven wel succesvol is verlopen. “Evenwel wordt ervaren dat de ontwikkelingen in de markt zelf zich niet doorgezet hebben naar een toenemende ontvankelijkheid voor expliciet het aspect ‘ggo-vrij’.”

Volgens Milcobel blijkt het ‘ggo-vrij-criterium’ toch maar een beperkt volume te beslaan. Bovendien levert ggo-vrij niet de meerprijs die men verwachtte. In de loop van 2019 nam Milcobel een aanvang met de organisatie en uitrol van een eigen CPS-melkdeelstroom. Daarmee werd beoogd om de melk die bestemd is voor het segment van consumentenproducten (consumptiemelk en consumentenkaas) onderscheidend te maken op basis van een aantal specifieke voorwaarden en kenmerken.

VLOG-lastenboek

Concreet hield dat in dat de bedoelde melkdeelstroom afkomstig is van melkveebedrijven die voldoen aan de weidemelk-criteria, waar de koeien vrije beweging hebben in de stal, en gevoederd worden overeenkomstig de voorwaarden uit het VLOG-lastenboek.

VLOG is een Duits label dat wordt gebruikt als aanduiding voor ggo-vrije melk. Een melkveehouder die wil inspelen op deze markttrend moet de importsoja uit het krachtvoeder van zijn koeien schrappen en vervangen door ggo-vrije soja of andere plantaardige eiwitten. Aangepast krachtvoeder is op de markt beschikbaar want veevoederfabrikanten spelen op hun beurt in op deze trend.

De niet-ggo-melk werd in de eerste plaats verwerkt in consumentenkazen. Er werd bij de voorstelling van de start van de ophaling door Milcobel van VLOG-melk voorzien dat ‘objectiveerbare’ meerkosten van het schrappen van ggo-soja uit het rantsoen van koeien (ruimschoots) zouden worden vergoed. Dat kwam neer op een premie van 1 euro per 100 liter.

Milcobel worstelt niet alleen met de VLOG-markt. Vorig jaar augustus breidde concurrent FrieslandCampina het aantal landbouwers dat VLOG-melk produceert uit van 400 naar 600. Begin dit jaar werd 84 boeren weer de wacht aangezet. De reden: een moeizame markt voor VLOG-kaas. Melkmarktanalist Mark Voorbergen: “Speciale melkstromen kunnen lucratief zijn, maar het is een niche, en dus zijn de volumes beperkt en gaat het bij fabrikanten al snel om slechts 1 of enkele contracten. Het is dus een markt die vrij snel onder druk kan komen als opeens toch veel aanbieders actief zijn. Uit Duitsland zelf, maar ook Nederland, Denemarken en België.”

Bovenop lage melkprijs

Een Milcobel-melkveehouder, die bij het programma CPS-melkdeelstroom is aangesloten, wil enkel anoniem reageren. “Na amper 6 maand na start Milcobel met VLOG-label en na omschakeling door ons voor levering VLOG-melk krijgen we een schrijven van Milcobel dat er gestopt wordt met CPS-melkdeelstroom. Wat voor ons, voor omschakeling naar, bijkomende kosten vergde blijkt door een tekort aan lange termijnvisie door Milcobel ons nu zuur op te breken en dit dan nog gecombineerd met de heel lage melkprijzen.”

“Zoals bij de start start met alle nieuwe labels: energie en tijd steken om te voldoen aan het lastenboek en controles. Maar vooral vaste kosten voor het gescheiden houden van de ggo-vrije voeders die gevoederd worden aan melkvee en jongvee vanaf 3 maand voor afkalven, extra krachtvoersilo’s. Het zaaigoed gebruikt voor de planten (maïs), die gebruikt worden als voeder op het melkveebedrijf dienden aantoonbaar ggo-vrij aangekocht worden volgens EU richtlijn, wat ook een zoektocht opleverde.”

Pas in zomer winstgevend

“De start van het gebruik ggo-vrije voeders was op 10 november 2019, dus in de winterperiode wanneer het meest aangekocht eiwit (ggo-vrij dus flinke meerprijs) gevoederd wordt. Nu is de meerprijs voor VLOG-melk pas winstgevend als men in de zomerperiode, met weidegang, de aangekochte eiwitten kan beperken door een groot aandeel eiwit uit het verse gras te halen. Natuurlijk door de start in de winterperiode hebben we dat voordeel maar beperkt kunnen uitbuiten.”

“We weten ook dat het een contract is dat door beide kanten kan opgezegd worden maar de snelheid waarop men alles op nul zet getuigt, mijn inziens, niet van professionaliteit. Vanuit Milcobel heeft men er alles aan gedaan om leveraars te overtuigen om mee te stappen in dit verhaal. Wij stonden daar eerst afkerig tegenover. Men zei dat het nodig was voor toekomst van het bedrijf en specifiek om de uitvoer van kaas naar Duitsland veilig te stellen en nu dit...”

Lieven Vancoillie