Landbouworganisaties tijdens de oorlog

Boerenbond werd als belangrijkste boerenorganisatie door de Nazi’s zo goed als genegeerd. Een groot verschil met andere sectoren waar wel sectororganisaties werden ingeschakeld. “Wat had men ertegen? Een goede vraag waarop we het antwoord niet weten. Maar je kunt wel wat mogelijke redenen bedenken. Het was natuurlijk een vrije en aan een katholieke partij gelieerde organisatie en de kerk werd wel als concurrent voor de macht gezien.”

Bovendien was het een gecontesteerde organisatie, aldus Luyten. “Er was nog een concurrent, Boerenfront. Misschien werd ze daarom niet als de sterke partner gezien om het beleid mede vorm te geven. Ten slotte was Boerenbond niet heel populair in die dagen, vanwege een aan haar gelieerde bank die failliet was gegaan.”

Boerenfront vond haar oorsprong vlak voor de oorlog – in een aardappelstaking van de zomer van 1936 in de omgeving van Heist-op-den-Berg en Mechelen. Secretaris in de beginperiode was de Vlaams-nationalist en VNV’er Piet Meuwissen. Eind jaren 30 waren er opnieuw enkele melk- en aardappelstakingen. In de Tweede Wereldoorlog collaboreerde een deel van de leiders met de Duitse bezetters, waaronder Meeuwissen, die aan het hoofd van de corporatie stond tijdens de oorlog. Na de oorlog kromp de beweging, tot een restant opging in ABS.