De voorzitter, Kurt Hoorne, verwelkomde de ruim 70 aanwezigen en schetste het ontstaan en de werking van de vereniging. Die is ontstaan uit ‘Het Verbond van de Landbouwschatters van de Provincie West-Vlaanderen’, als feitelijke vereniging opgericht op 5 april 1937. Het doel was toen al het streven naar eenvormigheid in het berekenen van de prijzen, het waarderen van bedrijfsbekleding en het bepalen van andere vergoedingen, zoals bedrijfsverliezen en teeltschade. Met medewerking van het Landbouwcomité van de provincie West-Vlaanderen verscheen de publicatie ‘Handleiding bij de toepassing van de Landbouwprijzij’.
Vorming vzw
Op het einde van het jaar 2000 werd beslist om de vereniging om te vormen tot een vzw en om de kennis en algemene kennisopbouw te verbreden voor eigen en nieuwe landbouw-experten. Het doel werd als volgt omschreven in de oprichtingsakte: “De informatie ten gunste van en de beroepsactiviteiten door de deskundigen in de agrosector te coördineren en te bevorderen met het oog op een optimale uitstraling van hun respectievelijke vakbekwaamheid enerzijds en een professionele ondersteuning van de agrosector anderzijds.” De vzw Vereniging voor Agro-Experten werd opgericht te Lichtervelde op 13/03/2001. Marnix Pattou, bezieler van deze omvorming, werd ook de eerste voorzitter.
Op vandaag telt de vereniging een 50-tal leden met zeer diverse specialiteiten, gaande van expert in het schatten van roerend en onroerend goed, in gewasschade, in fiscaliteit, in het bepalen van uittredingsvergoeding bij onteigening of stopzetting activiteiten, in Pachtwet of andere regelgeving zoals quota, premies, mestrechten of vergunningen.
Andere leden zijn dan weer gespecialiseerd in bedrijfseconomie, management, groenvoorziening of diergeneeskundige problemen. De helft van de leden kan ook optreden als gerechtsdeskundige en recent werd ook voor alle leden een deontologische code ingevoerd. Tevens werd de vereniging in 2015 lid van de Fedex, de Federatie van Belgische Experten .
Opleidingsmomenten
Aansluitend bij de doelstelling van de vereniging worden jaarlijks een vijftal vormingsmomenten voor de leden georganiseerd, naast een bedrijfsbezoek. Deze vergaderingen gaan over verschillende onderwerpen, zoals mestwetgeving, milieuwetgeving of het landbouwbeleid. Ook technische onderwerpen zoals brandveiligheid op landbouwbedrijven, precisielandbouw, gebruik van drones, biologische gewasbescherming, zonevreemde functiewijzigingen of economische kengetallen komen aan bod, naast juridische onderwerpen. Tevens wordt er vanaf 2012 ieder jaar een discussiemoment georganiseerd met de leden betreffende indicatieve jaarrichtprijzen van het voorbije jaar.
De doelgroep voor wie de experten werken, bestaat uit alle geledingen van de agrarische en para-agrarische sector die nood hebben aan deskundig onderbouwd advies. De vraag tot adviesgeving kan komen van rechtbanken, advocaten, notarissen, verzekeringsmaatschappijen, banken, ondernemingen, verenigingen, privé-personen of overheidsinstellingen. De werking van het jongste decennium resulteerde ook in 2 relevante publicaties.
Verwachtingen
De tweede spreker, Arnold Rahier van KBC-verzekeringen, schetste de verwachtingen die een maatschappij heeft ten aanzien van een landbouwdeskundige. Kort samengevat: zelfstandigheid, creativiteit, eerlijkheid, betrouwbaarheid, intelligentie, inlevingsvermogen. Hij/zij is een psycholoog, is overtuigend en geen twijfelaar, empathisch en een teamspeler.
De geloofwaardigheid van een maatschappij staat of valt met de manier waarop schade geregeld wordt. De basis is up-to-date technische landbouwkennis, maar ook inlevingsvermogen is erg belangrijk. Vlak na een schadegeval is de psychische toestand van de landbouwer even belangrijk als het materiële verlies. Een volgende taak voor een landbouwdeskundige is de adviesfunctie. Een schadegeval kan ook tot opportuniteiten leiden. Arnold Rahier gaf tijdens zijn uiteenzetting echter ook een waarschuwing: “Hou je ogen en oren goed open, niet specifiek voor landbouw, maar er zijn schattingen waar aangegeven wordt dat bij een kwart van de schade aangiftes in kleinere of in grotere mate fraude gemoeid is. Ook dit is een element waar een verzekeringsmaatschappij rekent op de expert.”
Betrouwbaarheid, efficiëntie en duidelijkheid en boerentaal spreken zijn sleutelelementen. Een landbouwexpert moet daarbij durven beslissingen nemen en weinig ruimte laten voor twijfel.
En de toekomst ? Van de landbouwexpert wordt niet alleen verwacht dat hij mee is op de digitale snelweg, maar hij zal in de toekomst een data-analist moeten zijn. De grootste uitdaging van het komende decennium is niet het capteren van data, maar wel de verwerking en de interpretatie ervan. Ervaring en kennis zullen altijd nodig zijn
Wat verwacht een rechter?
Als derde spreker gaf Toon Lysens, erevoorzitter van de Rechtbank van Koophandel van Tongeren, toelichting bij de verwachtingen van een rechter ten aanzien van een deskundige. Kwaliteit, onafhankelijkheid, tegenspraak, onpartijdigheid, motiveringsplicht, discretieplicht en stiptheid zijn hier sleutelwoorden. Hij ging wat dieper in op de deontologische code, die ook wettelijk vastligt voor de gerechtsdeskundige.
Om af te sluiten behandelde hij de stand van zaken wat betreft het nationaal register van gerechtsdeskundigen. De definitieve opname van alle gerechtsdeskundigen zal operationeel zijn tegen november 2022.
Een ervaringsdeskundige aan het woord
Piet Vandendriessche, Oxalis Bureau, was de vierde spreker. Hij deelde zijn ervaringen als deskundige en bemiddelaar.
Hij vergeleek de taakstelling van een deskundige met die van een bemiddelaar. Nadien ging hij uitvoerig in op de evoluties die de expertisewereld ondergaan heeft: schaalvergroting, verwetenschappelijking, differentiatie in de vermarkting van de producten, de juridisering van de maatschappij, de impact van de mechanisering, de digitalisering, sociale media, staatsstructuur, vergroening en het klimaat kwamen hierbij uitgebreid aan bod.
André Calus
