Cashpositie versterken
Nooit eerder werd de toekomst van de Vlaamse varkenshouderij zo gehypothekeerd, zeggen Boerenbond (BB) en het Algemeen Boerensyndicaat (ABS). Om de cashpositie van de bedrijven te verbeteren zal op verschillende niveaus moeten gewerkt worden. Dit betekent dat op het niveau van de Vlaamse overheid én ook bij verschillende ketenactoren liquiditeitsondersteuning verwacht wordt. “Verder moet de duurtijd van de aflossing van de huidige overbruggingsleven bij Vlaio worden verlengd en moet er bijkomende werkbare en toegankelijke VLIF-waarborglening in overleg met de banken komen.”
Parallel hieraan dienen ook op Europees niveau een aantal crisismechanismen dringend geactiveerd te worden. “De eerste taak van Europa is het bewaken van het gelijke speelveld”, zegt Guy Vandepoel. Daarbovenop worden nog 2 crisismaatregelen gevraagd: het uitkeren van een crisisreserve via bijkomende liquiditeitsondersteuning in lidstaten die zwaar getroffen zijn door AVP én specifieke maatregelen die het marktevenwicht kunnen herstellen.
Dat gebeurde onder meer in de melkcrisis in 2015. Er moet ook worden nagedacht over een vrijwillige en tijdelijke productiebeperking en over slachten op lager gewicht.
Snelle opkoopregeling
Daarnaast dringt een snelle opkoopregeling in functie van de stikstofproblematiek zich op. “De stikstofdiscussie zorgt voor een onhoudbare onzekerheid voor vele bedrijven. Voor een aantal varkensbedrijven dat straks geen toekomst meer heeft omwille van hun stikstofimpact, kan er beter vandaag dan morgen duidelijkheid komen”, stelt Boerenbondvoorzitter Sonja De Becker.
Er wordt gevraagd om – vooraleer er duidelijkheid is over de definitieve PAS – alvast te starten met een uitkoopregeling voor deze varkensbedrijven. Het opkopen van varkensbedrijven met de grootste impact moet sowieso de toekomstige taakstelling van de varkenssector in het stikstofdossier haalbaarder maken. “De condities moeten in overleg met de sector worden vastgelegd, gebruikmakend van een matrix”, aldus Hendrik Vandamme, voorzitter ABS.
Cruciaal hierin is het volgende 3 sporenbeleid:
- Eenvoudige en snelle regeling, waarbij in functie van een matrixscore een bedrag per NER wordt betaald.
- Bedrijven met de zwaarste stikstof-impact moeten eerst in aanmerking komen.
- Regeling moet ten goede komen aan de toekomstige taakstelling van de varkenshouderij in het stikstofdossier.
Volgens Boerenbond en ABS moet hiervoor een Vlaams transitiefonds komen bovenop het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF). Belangrijkste investeringen om de transitie te maken, zijn onder meer de bouw van AEA-stallen en investeren in emissiearme technieken. “VLIF is hiervoor niet het instrument. Om de stikstoftransitie te maken is substantiële ondersteuning nodig”, aldus Lode Ceyssens.
Structurele maatregelen
Op langere termijn dringen zich structurele maatregelen op om het onevenwicht in de markt aan te pakken en om de sector te helpen om te voldoen aan een aantal maatschappelijke verwachtingen. Zo staat de varkenssector voor 2 grote transities: stikstof én dierenwelzijn.
In het crisisactieplan staan dus heel concrete voorstellen: de oprichting van een ruim transitiefonds, aanvullende Europese ondersteuning voor een transitie naar nog meer dierenwelzijn en verdere stappen vanuit de sector naar een sterker verdienmodel en naar meer differentiatie.
