KU Leuven ontwerpt tool

die bijtgedrag van varkens kan voorspellen

Het Europees project TailBiteAdvice, co-gefinancieerd door de FWO en de ICT-Agri-Food ERA-NET project, is een samenwerking tussen België (KU Leuven), Ierland (Teagasc) en Denemarken (Aarhus Universiteit).

Tomas Norton, professor aan de KU Leuven: “Staartbijten is multifactorieel en houdt vaak verband met het effect van verveling en meerdere stressfactoren (bijvoorbeeld beschikbaarheid van voer, thermische omgeving en gezondheidsstatus) op het gedrag van varkens. Door de vele mogelijke oorzaken is het voor de varkenshouder moeilijk te voorspellen wanneer zich een uitbraak zal voordoen en te bepalen waarom die heeft plaatsgevonden.”

Verhogen dierenwelzijn

Agressief gedrag kan huidtrauma's, infecties en zelfs fatale verwondingen veroorzaken. De gewonde varkens nemen ook moeilijker voedsel op, waardoor hun groeisnelheid laag wordt. Momenteel hangt de herkenning van agressie vooral af van handmatige observatie en videobewaking, die tijdrovend zijn. Het gebruik van algoritmes om agressie te herkennen kan de efficiëntie van de herkenning verbeteren en het dierenwelzijn verhogen

“Zeer recent hebben we met de partners van TailBiteAdvice algoritmes ontwikkeld om nauwkeurig relevante varkensgedragingen te monitoren met goedkope niet-gespecialiseerde 2D-camera's op laboratoriumschaal. Denk maar aan gedragingen zoals staartbijten, interactie, drinkgedrag, eetgedrag en agressief gedrag.

De observationele studie werd door Teagasc uitgevoerd op een demonstratiebedrijf met 300 zeugen in Ierland tijdens de speenfase”, aldus professor Norton.

Vastgestelde gedragingen

Het team ontwikkelde de initiële gedragsmonitoringinstrumenten aan de hand van videogegevens van varkens in groepshuisvesting, die werden opgenomen tijdens een samenwerking met de Universiteit voor Diergeneeskunde in Wenen, Oostenrijk. De KU Leuven zal deze gebruiken als basis voor verder onderzoek en toepassing in het TailBiteAdvice-project.

Professor Norton: “We zien mogelijkheden voor de ontwikkeling van een PLF-instrument om dergelijk gedrag automatisch en continu op de boerderij te monitoren door het gedrag van het bijtende varken en de reacties van de gebeten varkens te combineren.”

Onderzoek KU Leuven

“KU Leuven heeft de data gekregen van de Aarhus Universiteit in Denemarken en aan de hand daarvan hebben we het afgelopen jaar onderzoek gedaan naar de belangrijkste risicofactoren voor bijtgedrag”, legt professor Norton uit. “Momenteel hebben we al een prototype om afwijkend gedrag te vinden tijdens het eten en drinken. Ook de hoeveelheid agressie kunnen we al meten. Aan de hand van het sociaal gedrag en de veranderingen in drink- en eetgedrag, zullen we binnenkort bijtgedrag kunnen voorspellen.

Voor het onderzoek werkt men in Ierland en Denemarken momenteel met één camera per hok. Dat is een hele investering, en daarom bekijken we ook de mogelijkheid om één camera te installeren die zich door de stal verplaatst. We denken dat werken met camerabeelden in de toekomst een positief effect kan hebben op de prijs van het vlees, als de veehouder zo kan aantonen dat hij werkt met een hoge welzijnsstandaard.

Vooral de concurrentie met andere landen kan zo afnemen. Momenteel kampen varkenshouders natuurlijk al met genoeg financiële uitdagingen, waardoor wij nu intensief aan het zoeken zijn naar de meest goedkope, maar toch efficiënte werkwijze.”

Het project loopt 3 jaar, waarvan er nu één om is. In de toekomst hopen we ook elk dier apart te kunnen monitoren om zo de productie op te volgen en per dier gegevens te verzamelen over gezondheid, gedrag en karakter. Daar zijn we nu ook druk mee bezig.”

Herkenning bijtgedrag biedt mogelijkheden

Professor Norton: “Wij zijn ervan overtuigd dat de integratie van deze algoritmes de mogelijkheid zal bieden om vroeg een risico van staartbijten te detecteren, en wanneer gekoppeld aan omgevingssensoren en gecombineerd met interventie-gebaseerde beslissingsondersteuning, zal de tool ook realtime preventie van schadelijk staartbijten mogelijk maken.

Om het kort samen te vatten, is het verwachte resultaat van ons onderzoek een beperkter voorkomen van staartbijtgedrag. Dat zal resulteren in een vermindering van staartletsels en dus een ondersteuning van de productie van varkens met niet-gecoupeerde staarten, overeenkomstig de EU-wetgeving (Richtlijn 2008/120 van de Raad).

Volgens die wet mogen varkensstaarten niet meer gecoupeerd worden, maar toch gebeurt dat nog op 77% van de varkenshouderijen in de EU. Dat komt doordat de wet het couperen van staarten binnen enkele scenario’s wel toelaat, onder andere wanneer er kans is op staartbijtgedrag.”

Sanne Nuyts