blazen samen kaarsjes uit tijdens feestvierdaagse
De 2 openingsdagen, 15 en 16 september, waren eerder gericht op een professioneel publiek, met studiedagen, discussiemomenten en demonstraties. Op zondag 18 september gingen de deuren pas écht wagenwijd open, ditmaal voor het grote publiek. Het ILVO hing immers zijn wagonnetje aan de populaire Dag van de Landbouw, het jaarlijkse event van Boerenbond. Ten slotte kwamen er op maandag 19 september niet minder dan 800 scholieren en 80 leerkrachten het ILVO ontdekken.
Terugblik en vooruitblik
Tijdens de officiële opening werd de grote evolutie die het instituut doormaakte nog in de verf gezet. Oudgediende Jan Daelemans getuigde in een kort interview. Hij startte bij het Rijksstation voor Landbouwtechniek. Een belangrijke taak was toen... ontbossen. Dit kaderde in de naoorlogse periode van voedselschaarste. Er was immers nood aan land voor landbouw. Hij maakte ook de grote evolutie mee inzake productiviteit. Dat was vooral gelinkt aan de opmars van tractoren. Ook de Holsteinisering in de melkveehouderij zorgde voor een hogere productiviteit én een aanpassing van de teelten richting voedergewassen.
Simon Vandewalle is een jonge ILVO-onderzoeker. Hij onderzoekt voor zijn doctoraat eiwitten van microalgen. Algen passen mogelijk in het dieet van de toekomst. Hij ziet doorheen de jaren vooral een evolutie van een streven naar hogere productie naar een streven naar betere kwaliteit. Simon Vandewalle verwacht in de toekomst een meer op maat gemaakt dieet, maar stelde toch ook dat er steeds plaats zal blijven voor een kwaliteitsvol product van bij de boer.
Blijven innoveren
Joris Relaes, administrateur-generaal van het ILVO, belichtte enkele grote veranderingen op die 90 jaar onderzoek. “Zelfs onze naam evolueerde in die tijd meermaals. Nog niet zolang geleden werd er nog voeding aan toegevoegd, naast landbouw en visserij. We doen vandaag immers onderzoek van de bodem tot het bord.” Relaes benadrukte daarbij dat onderzoek met levende materie nooit 1+1= 2 is; het gaat gepaard met veel onzekerheden én uitdagingen. Dat wordt volgens de topman van het ILVO niet steeds begrepen door derden. Hij verwees hierbij naar het huidige stikstofdossier.
Relaes verwacht in de nabije toekomst veel van artificiële intelligentie en robotica. “Het zal onder meer leiden naar een plantgerichte aanpak in plaats van een veldmatige aanpak. Zo kunnen we naar een low-input landbouw evolueren.” Het ILVO vernam trouwens net dat het door de Europese Commissie werd weerhouden als testfaciliteit voor onderzoek en innovatie in digitale agrifoodtechnologiën. Het ILVO wordt met andere woorden een satelliet inzake artificiële intelligentie en robotica in land- en tuinbouw.
Voor Joris Relaes is het belangrijk dat men landbouw als een economische sector blijft aanzien. De verwerkende sector en de primaire sector moeten hierbij hand in hand gaan. “Zo moet het mogelijk zijn om een faire prijs te bereiken voor de inspanningen en innovaties de die landbouwer doet.”
Een speerpunt voor Joris Relaes is het belang van een gezonde bodem. “Het koesteren van de bodem is een sleutel tot het oplossen van heel wat problemen. Onze Vlaamse bodems behoren tot de vruchtbaarste ter wereld. Werken aan onze landbouwbodems is dan ook de goedkoopste manier om te werken aan biodiversiteit, klimaatadaptatie, erosiebestrijding, koolstofopbouw, wateropvang... en dat heeft onmiddellijk zeer positieve gevolgen voor de rest van onze maatschappij.”
15 jaar BoeK
ILVO en Boeren op een Kruispunt (BoeK) werken nauw samen. Het was dan ook een logische stap naar een gezamenlijke verjaardagsviering.
Hulporganisatie BoeK kreeg de voorbije 15 jaar niet minder dan 3.039 oproepen. Dirk Lips, voorzitter van BoeK: “De meer geglobaliseerde, door vrije markt aangestuurde voedselproductie en -distributie kent zijn beperkingen. Telkens opnieuw zijn er gezinnen slachtoffer van onze beperkte systemen. BoeK blijft dus oproepen ontvangen... Om ons doel – voldoende, veilig en betaalbaar voedsel – te bereiken, hebben we compromissen gesloten met het milieu, het dierenwelzijn en de sociale rechtvaardigheid. Dit leken ooit eerbare compromissen, maar vandaag zijn ze dat niet meer voor vele mensen. We hebben behoefte aan een nieuwe licence to produce met minder impact op ons milieu en op dierenwelzijn, met faire omstandigheden voor alle arbeiders, enzomeer.”
Lips meent echter dat nieuwe compromissen sluiten mogelijk is. “Er is vandaag een waste van 40%, we hebben dus marge voor ‘onderhandeling’. Er is een duidelijke toekomstvisie nodig met aandacht voor de snelheid waarbij veranderingen worden doorgevoerd. Hierbij moeten ook de slachtoffers van verandering in rekening worden gebracht. Laat ons door faire, soepele compensaties en een goede begeleiding van alle betrokkenen zicht geven op een gelukkige toekomst. Dan zal BoeK in de toekomst minder werk krijgen en dat moet toch ons belangrijkste doel zijn”, besloot Dirk Lips.
Directeur Els Verté mocht tot slot het boek van BoeK met getuigenissen en verhalen aankondigen (zie Landbouwleven van 15 september).
