De toekomst tegemoet in de veehouderij

Wat ooit begon met een rondetafelgesprek in Sint-Niklaas in de Broederschool Sint-Isidorus op een toenmalige CRV-jongerenbijeenkomst, werd in plannen omgezet om een echte opleiding ‘leren jureren’ te organiseren voor de schoolgaande jeugd.

Het waren Wim Weymiens, Tsjebbe Huybrechts en Carl Heyvaert die op deze bijeenkomst de nadruk legden op het vormen van toekomstige jongeren die meer wilden weten over exterieur, en die later misschien door konden groeien tot volwaardige juryleden, en dat vanuit een schools traject.

Opleiding op poten zetten

Het doel was om schoolgaande jongeren warm te maken voor de waarden van het exterieur van melk- en vleesvee binnen de fokkerij en om dit te leren omzetten in jureren. De nood werd aanzien vanuit beide sectoren om jongeren een kans te geven om mee te jureren en om een opleiding op poten te zetten.

Op verschillende prijskampen verbonden aan een school wou men leerlingen mee zien groeien, niet alleen om mee deel te nemen, maar uiteindelijk ook om een kans te krijgen om mee te jureren naast en met een officiële jury.

De scholen speelden in de beginfase een grote rol in het organiseren van een onderlinge keuringswedstrijd die toen nog geen naam droeg. Als eerste locatie werd in 2010 gestart in Sint-Niklaas. De openingsdag op één locatie werd algauw zwaar om dragen omdat de leerlingen zich naar de verschillende praktijkbedrijven moesten verplaatsen.

De toenmalige inspecteurs van CRV zagen dat deze opleiding ook een kans gaf aan andere jongeren dan zonen of dochters van veehouders om nog meer te leren over exterieur bij vee. Er werd dan ook geopteerd om deze opleiding op verschillende locaties over heel Vlaanderen in verschillende scholen en bij uitbreiding hogescholen te organiseren.

‘Kijk op Keuren’ boven de doopvont

Tijdens de volgende edities kwam men tot de beslissing dat het organiseren van opleidingsdagen misschien het best een Vlaamse uitstraling nodig had. Opnieuw werden mensen bij elkaar gebracht om te brainstormen over een concept met een Vlaamse uitstraling en met een finale tijdens Agriflanders in Gent. Toen werd de naam voor de wedstrijd boven de doopvont gehouden: ‘Kijk op Keuren’ kreeg zijn plaats binnen de Vlaamse veeprijskampwedstrijden in Flanders Expo.

Verschillende finalisten kregen na de behaalde finaleplaatsen geregeld de mogelijkheid om te jureren, samen met een officieel jurylid, zoals in Sint-Niklaas, Geel ten Aard en Eeklo en op andere veeprijskampen, die al dan niet verbonden zijn aan scholen. Sommigen finalisten en winnaars groeiden door in dit gebeuren, anderen vonden werk binnen fokkerijorganisaties/bedrijven of in het onderwijs.

Verloop van de opleiding

Op donderdag 17 november vond de opleiding ‘Kijk op Keuren’ plaats in de Broederschool Biotechnische en Sport in Sint-Niklaas. Een 60-tal leerlingen uit de derde graad Landbouw van de school volgden de exterieuropleiding. Daarbij konden ze zelf kiezen tussen Holstein-melkvee of Belgisch witblauw vee.

De opleiding omvat steeds hetzelfde stramien. In de voormiddag was er een theoretische opleiding. In de namiddag wordt dan naar een praktijkbedrijf uitgeweken.

De melkveeopleiding

Bij melkvee werd het onderricht gegeven door melkvee-inspecteur Mieke Vander Schueren. Er werd in de voormiddag de nadruk gelegd op de lineaire exterieurbeoordeling, die als basis kan dienen voor een goed inzicht in exterieur bij melkvee.

De verschillende exterieurkenmerken werden in de voormiddag stelselmatig en één voor één overlopen, opdat de leerlingen een goed inzicht zouden krijgen. Zo konden zij dit in de namiddagsessie tijdens het praktijkgedeelte inoefenen. In de namiddag ging het praktische gedeelte door bij zwartbontfokker Marc Rossaert in Belsele.

Daar kregen de leerlingen in groepjes van 15 eerst een praktische opleiding, met achteraf een mogelijkheid tot zelfstudie door een tweetal oefenreeksen te beoordelen. Hierna volgden reeksen met vaarzen, eerste kalfskoeien en tweede kalfskoeien, met een echte onderlinge competitie tussen de leerlingen van de school.

De winnaar voor melkvee voor de school werd Dieuwke Colman uit Waasmunster, leerlinge uit het vijfde beroeps Landbouw. Zij zal haar school vertegenwoordigen op de melkveewedstrijd op donderdag 12 januari.

De vleesveeopleiding

Voor vleesvee kon de school een beroep doen op Marc Van Den Bossche, opleidingsinstructeur en vleesvee-inspecteur bij CRV van het eerste (les) uur. Ook hier werd de lineaire beoordeling vleesvee gebruikt als fundament om te leren het exterieur van het BWB-vleesvee te herkennen en te beoordelen.

Na een digitale presentatie van alle exterieurkenmerken en na het overlopen van de deelkenmerken werd het theoretische gedeelte afgesloten met een vragenronde voor de leerlingen. Die vragen werden door ervaringsdeskundige Marc Van Den Bossche met veel kennis van zaken en inzicht beantwoord.

In de namiddag trokken de leerlingen naar het bedrijf van Pieter Gillis in Kemzeke. Hier werd aan de leerlingen eerst een voorbeelddier uitgelegd. Dat dier werd volledig tot in detail onderworpen aan een lineaire beoordeling. Vervolgens werden eerst een serie van 6 vaarzen onderzocht en werd er toelichting gegeven over een voorbeeldklassement.

Hierna kwam dan het echte gedeelte, waarin de leerlingen 3 series moesten jureren: een eerste serie van 6 vaarzen, een tweede serie van 6 eerste kalfsvaarzen en een derde serie van 6 koeien. Op elk van de 3 series werd het eindklassement door Marc toegelicht, opdat elke leerling zijn eigen klassement achteraf nog eens zou kunnen overlopen.

De uitslag gaf 2 finalisten voor de school: Kato Van de Walle uit Sinaai, leerlinge van het zesde jaar technische Landbouw, en Lore Moerenhout uit het zesde beroeps Landbouw. Beiden zullen het op vrijdag 13 januari opnemen tegen andere finalisten tijdens de veeprijskamp BWB.

Finale op Agriflanders

Donderdag zullen de finalisten uit zowat 17 Vlaamse scholen het tegen elkaar opnemen voor de ‘Kijk op Keuren’-melkveefinale. Hierbij krijgen zij over heel de dag een viertal series te beoordelen, voordat de eigenlijke jury zijn klassement zal opstellen.

Vrijdag zullen de finalisten vleesvee het tegen elkaar opnemen. Zij gaan een vijftal series moeten beoordelen voordat de jury zijn klassement maakt. CRV zorgt ervoor dat de finalisten duidelijk herkenbaar zijn door uniforme kledij.

Het deelnemen als finalist of winnaar van ‘Kijk op Keuren’ brengt steevast een visitekaartje mee voor wie wil later wil solliciteren in de fokkerij-/bedrijfswereld.

Demo voor deelnemers en fokkers

Na de prijskamp melkvee en de kampioenschappen omstreeks 15 uur, waaronder 3 zwartbont- en 2 roodbontkampioenschappen op donderdag, komt er nog een demo voor deelnemers en fokkers. Deze masterclass functioneel exterieur wordt georganiseerd in de ring. Dit zal een demo van een 20-tal minuten zijn met commentaren en start omstreeks 15.30 uur.

De 2 prijskampdagen starten telkens omstreeks 10.45 uur en eindigen omstreeks 16 uur. De assistentie en ondersteuning in en om de prijskampring bij dit CRV-event wordt verleend door het zevende jaar beroeps Landbouw van Broederschool Biotechnische en Sport uit Sint-Niklaas.

Prijsuitreiking

De bekendmaking en prijsuitreiking van de winnaar Kijk op Keuren 2023 Melkvee zal omstreeks 15.45 uur zijn. De dag erna zal de winnaar voor vleesvee rond 15 uur aangekondigd worden.

Carl Heyvaert