Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) is alvast heel blij met het bereikte akkoord. "Dit was het moeilijkste dossier voor deze Vlaamse regering. Alle partijen waren ervan overtuigd dat er een akkoord moest komen: iedereen heeft water in de wijn moeten doen.
Dit akkoord is juridisch robuust en wetenschappelijk onderbouwd. We maken 3,6 miljard euro vrij om landbouwers te compenseren die vrijwillig stoppen en voor natuur. Sommige bedrijven zullen gecompenseerd worden tegen 130% van hun waarde. Landbouwbedrijven die dat nog niet gedaan hebben, zullen een aantal investeringen moeten doen."
Op 12 maart verdedigde Jambon in De Zevende Dag het akkoord. "Landbouwbedrijven die dat nog niet gedaan hebben, zullen bijvoorbeeld een aantal investeringen moeten doen. Voor jonge boeren van maximum 45 jaar oud zal de belastingbetaler twee derde van die investeringen dragen. Als je dan zegt: de regering doet niks voor de jonge boeren: dat is toch bij de haren gegrepen."
"Dit is een heel belangrijk moment voor de toekomst van de landbouw en de natuur in Vlaanderen. Het waren zware weken, maar er is een akkoord bereikt", zei Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) op 10 maart.
Duidelijkheid verschaffen
"Dit dossier, samen met het Mestactieplan waar we eerder een akkoord over vonden, is heel belangrijk voor de natuur. Het getuigt ervan dat er in Vlaanderen plaats is voor beide: natuur én landbouw", zegt Demir.
Ook Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) is tevreden met het bereikte akkoord. "Vanaf 2025 hebben boeren een perspectief dat hun toekomst kan verzekeren. Het is belangrijk dat we dat doen en dat daarvoor voldoende middelen worden vrijgemaakt. Er is geen enkele landbouwer in Vlaanderen die beseft dat er maar één weg is: die van de verduurzaming. Hier zit een heel tevreden minister van Landbouw."
Hoop en perspectief
Bart Somers van Open VLD, de derde partner in de Vlaamse regering, is ook al heel blij dat de lange onderhandelingen tot een akkoord geleid hebben. "Het akkoord biedt hoop en perspectief voor de toekomst, voor de piekbelasters, die tijd krijgen. Wij hebben technologische innovatie altijd beschouwd als een deel van de oplossing. We wenden met dit akkoord een vergunningenstop af."
"Het lijkt een heel technisch dossier, maar dit is hypermenselijk. Achter elk cijfer schuilt een gezin, schuilen mensen voor wie de toekomst er anders zal uitzien. De strijd die we deze week hebben gevoerd, was nodig om hun perspectief te bieden. Ik ben blij dat dat gelukt is", stelt minister Hilde Crevits (cd&v).
Huidige vergunningen blijven gelden
Alle ondernemingen in de landbouwsector krijgen van de ministers Brouns en Crevits de zekerheid dat huidige vergunningen geldig zullen blijven tot 2025. Daarvoor zullen decretale initiatieven genomen worden. Daarnaast zal vanaf 2025 een gelijkwaardige behandeling in het toekomstige vergunningenkader verzekerd worden. De landbouwsector zal via een passende beoordeling een nieuwe vergunning kunnen vragen, net zoals voor andere sectoren.
Extern salderen
Het extern salderen, het samenvoegen van ondernemingen, en de mogelijkheid tot individuele passende beoordelingen zorgen voor een toekomstperspectief voor jonge boeren. "Een toekomstperspectief geven, daar hebben zowel boeren als bedrijven recht op", zegt Vlaams viceminister-president Hilde Crevits. "Met dit akkoord bieden we kansen voor individuele bedrijfsontwikkeling en een correcte behandeling voor alle sectoren. Er is van discriminatie geen sprake meer", concludeert minister Benjamin Dalle. Voor deze beide cruciale elementen zullen de komende maanden nog de nodige stappen worden gezet, zodat ze op een juridisch robuuste manier kunnen worden ingezet.
Regering redt enkel zichzelf
Zoals te verwachten is de oppositie minder lovend over het bereikte akkoord.
“De Vlaamse regering laat de boeren in de steek. Onze landbouwers hebben nood aan een écht toekomstperspectief, maar dat ligt met dit akkoord niet op tafel”, zegt Jos D’Haese, fractieleider van de PVDA in het Vlaams parlement.
Pas als boeren eerlijke prijzen krijgen voor hun producten is er volgens de PVDA opnieuw ruimte voor een echte boerenlandbouw. De PVDA pleit daarom om landbouwers beter te ondersteunen om die omschakeling te maken. “Wij stellen voor om een publieke landbouwbank op te richten om te investeren in de duurzame omslag”, stelt D’Haese voor.
“Het stikstofakkoord dat N-VA heeft doorgeduwd, pleit voor een ongelijke behandeling tussen de industrie en de landbouw. Boeren moeten om een vergunning te krijgen normen halen die maar liefst 40 keer lager liggen dan die voor andere bedrijven. Die ongelijke behandeling van landbouw en industrie blijft in het gesloten stikstofakkoord zeker op korte termijn overeind. Bovendien stelt de Vlaamse regering de beslissing hierover gewoon nóg eens uit met een nieuw openbaar onderzoek. Dat is onbegrijpelijk”, vindt de PVDA.
Minder-minder-minder
Ook het Vlaams Belang ziet dat de beslissingen waar onenigheid over bestond eenvoudigweg vooruit werden geschoven. “De teneur voor de landbouw blijft nog steeds ‘minder-minder-minder’”, reageert Vlaams Belang-fractievoorzitter Chris Janssens. “Het lijkt erop dat we, na een jaar ruziemaken in de Vlaamse regering, opnieuw bij het oorspronkelijke stikstofakkoord zijn aanbeland, mits enkele bijkomende onderzoeken. Daarbij wordt in de eerste plaats de landbouw ongemeen hard aangepakt met verplichte reducties. ”
Voor het Vlaams Belang is van een gezond akkoord dat de landbouw niet alleen rechtszekerheid biedt, maar ook voldoende vrijheid om te ondernemen, nog steeds geen sprake. “Nog steeds moeten landbouwbedrijven verplicht sluiten. Andere landbouwbedrijven moeten aan de hand van strenge criteria aantonen dat hun activiteit geen gevolgen heeft voor de natuur, vooraleer ze nog vergunningen kunnen krijgen”, besluit Janssens, “Voor het Vlaams Belang is het onbegrijpelijk dat extreme groene regeltjes boven de nu al zo bedreigde Vlaamse landbouw worden geplaatst en dat deze Vlaamse regering nochtans ook zonder groenen erin zich geroepen voelt om het strengste stikstofbeleid van Europa te voeren.”
