VK start praktijktest voor vaccin tegen rundertuberculose
In het Verenigd Koninkrijk (VK) start dit jaar de derde fase van het testen van een vaccin tegen rundertuberculose bij veehouders uit Engeland en Wales.
Rundertuberculose wordt in het VK beschouwd als een van de grootste uitdagingen in diergezondheid. In 2023 en 2024 werden in het VK zowat 60.000 stuks runderen geruimd vanwege rundertuberculose.
In ons land duikt gemiddeld 1 geval per jaar op van rundertuberculose. In oktober van vorig jaar heeft Sciensano rundertuberculose vastgesteld in Oost-Vlaanderen.
Vaccin en huidtest
In het VK zijn ze dit jaar toe aan praktijktesten voor een vaccin tegen rundertuberculose en voor een nieuwe huidtest. Het Animal and Plant Health Agency (APHA) zoekt veehouders en dierenartsen die vrijwillig aan de testen willen deelnemen. Deze nieuwe testfase loopt tot 2027. De regering van Wales wil rundertuberculose daar uitroeien tegen 2041. Het vaccin is slechts 1 van de maatregelen om de ziekte uit te roeien.
Uit laboratoriumtesten blijkt dat het vaccin en de huidtest veilig zijn en dat de test goed werkt in gecontroleerde omstandigheden. Het vaccin stimuleert een beschermende immuniteit. Zoals bij meer vaccins zal de beschermingsgraad variëren. Sommige gevaccineerde dieren zullen toch nog besmet geraken. De nieuwe test moet ervoor zorgen dat de ziekte nog steeds betrouwbaar kan vastgesteld worden bij al gevaccineerde dieren. Met de huidige tuberculine-test zou dat niet lukken.
Komt wereldwijd voor
Tuberculose bij runderen (boviene tuberculose) komt wereldwijd voor en wordt veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium bovis. Deze bacterie wordt via de luchtwegen of oraal opgenomen en belandt daarna in een regionale lymfeklier. Van hieruit kunnen, na het ontstaan van een typische ontstekingsreactie (tuberkel), uitzaaiingen plaatsvinden naar andere organen.
Een besmetting bij het rund verloopt vaak symptoomloos. Een dier kan gedurende een langere tijd latent geïnfecteerd zijn. Ziekteverschijnselen treden pas op in een laat stadium van de ziekte en variëren in functie van de lokalisatie van de ontstekingsprocessen. Symptomen die kunnen wijzen op een aantasting zijn vermagering, verminderde melkproductie en in een finaal stadium een korte, krachtige en droge hoest. Aan de hand van de symptomen alleen kan de diagnose vaak moeilijk worden gesteld.
Officieel vrij van rundertuberculose
België is sinds 2003 vrij van rundertuberculose verklaard door de Europese Commissie. Dat betekent echter niet dat er bij ons geen nieuwe gevallen meer worden vastgesteld. Bijna elk jaar wordt in ons land nog minstens 1 haard gedetecteerd. Een sporadisch geval, zoals in Oost-Vlaanderen vorig jaar, brengt de status van ‘vrij van rundertuberculose’ van ons land niet in gevaar.
De meeste haarden worden gevonden via de keuring in het slachthuis. Vaak is al een groot deel van de runderen aangetast bij de vaststelling van een haard. Bij de vaststelling van een haard worden vaak nog secundaire haarden gevonden.
Nieuwe wetgeving sinds 2021
Op 1 februari 2021 trad in ons land een nieuwe wetgeving voor rundertuberculose in werking. De belangrijkste wijziging was dat het niet langer nodig is om runderen te tuberculineren. In de meeste gevallen worden de tuberculinaties vervangen door bloedonderzoeken. Er is sinds 2021 een nieuw bewakingsprogramma, gebaseerd op serologisch onderzoek, en het luik rundertuberculose in de winterscreening kreeg een andere invulling.
APHA/DGZ/FAVV
