Eén maand na natuurbrand Brecht: schapenbegrazing cruciaal voor herstel heidegebieden
Intussen is de zware natuurbrand op het militair domein van Brecht in de provincie Antwerpen bijna een maand geleden. “De biodiversiteit in Brecht kreeg een zware klap, dat staat buiten kijf. Door het te veel aan stikstofneerslag in het gebied dreigt wat ooit heide was plaats te maken voor eenvoudige, minder waardevolle vegetaties. Om dat te voorkomen wordt de schapenbegrazing in de komende periode cruciaal”, zegt Vlaams minister Demir.
De brand van vorige maand in Brecht en omstreken is zonder meer een drama voor de natuur. In één klap werd meer dan 570ha natuur vernietigd, waaronder 15% van de droge heide in Vlaanderen. “Sta me toe alweer een woord van dank uit te spreken voor de talloze brandweermannen, veiligheidsdiensten, natuurverenigingen, burgemeesters, kortom: iedereen op het terrein die hemel en aarde verzet heeft om nog erger te voorkomen”, zegt Demir.
Heidevegetatie heeft een groot herstelvermogen
Een maand na de brand is de situatie op het terrein nog niet zo sterk veranderd. Er is een duidelijke aanwezigheid van roofvogels, vooral aaseters, en reigers. Deze dieren kunnen hun prooien vermoedelijk gemakkelijker vinden in het door de brand open gemaakte terrein met veel minder beschutting. Wat betreft flora merken de mensen op het terrein vooral dat pijpenstrootje, de grassoort die naar verwachting snel zal groeien, domineren en voor brandgevaar kan zorgen, vlot begint te groeien.
“Heidevegetatie heeft een groot herstelvermogen, maar in gebieden die kampen met een te veel aan stikstofneerslag, en zo kent Vlaanderen er veel, daalt dat herstellend vermogen enorm. Dat is zeker in Brecht het geval. Zonder actief herstelbeheer zal de heide plaats maken voor eenvoudige, minder waardevolle graslanden, wat niet de bedoeling is”, gaat Demir verder. “De eerste prioriteit is daarom het opstarten van schapenbegrazing, vooral om de groei van het pijpenstrootje in te dijken en de oorspronkelijke heidevegetatie te herstellen. Dit gebeurt bij voorkeur via kuddes binnen relatief kleine rasters die steeds opschuiven. Op die manier is de begrazingsdruk lokaal relatief hoog is”.
Start begrazing en herstel ontsluiting
Momenteel start een kudde van ca. 300 dieren met begrazen. Dit seizoen wordt via Natuur en Bos en haar partners op het terrein gewerkt aan aanvulling tot ca. 1.000 schapen. De organisatie hiervan is o.a. wegens het sterk geaccidenteerd terrein en de militaire werkzaamheden niet eenvoudig, maar van cruciaal belang.
Tegelijk worden diverse moeilijk toegankelijke zones in het terrein werden op dit moment beter ontsloten. Dit met het oog op eventuele toekomstige calamiteiten én noodzakelijk om de nodige nazorg te kunnen uitvoeren. Overige maatregelen zijn nog onderwerp van overleg tussen alle betrokkenen en worden pas duidelijk de komende maanden.
