Startpagina Actueel

Boer&Verstand: ‘Debat kan enkel met correcte feiten en cijfers’

Zowat iedereen is tegenwoordig expert, vooral op de sociale media. Daardoor verschijnt er ook veel onzin, ook over landbouwthema’s. Zes jonge boeren uit Limburg willen hier verandering in brengen. Via het onafhankelijke onderzoeksplatform Boer&Verstand willen ze aan grondige fact checking en correcte duiding doen.

Leestijd : 5 min

De voorbije maanden kwam de land- en tuinbouw herhaaldelijk in het nieuws, dikwijls op een negatieve manier en als grote vervuiler. Het stikstofarrest van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir gooide daarbij extra olie op het vuur. Plots bleek ook iedereen – de natuurorganisaties op kop – de waarheid in pacht te hebben over deze ingewikkelde materie.

Fake news

Voor 6 jonge Limburgers was dit de druppel te veel. Ze konden de onwaarheden en het gegoochel met cijfers niet meer aanhoren en staken de koppen bij elkaar. “Wij kennen elkaar voornamelijk vanuit de Groene Kring-activiteiten in Limburg”, vertelt Thomas Moors (25), één van de initiatiefnemers van Boer&Verstand. Thomas heeft samen met zijn ouders een landbouwbedrijf met zowel een varkens- als akkerbouwtak in Riemst. We treffen hem samen met Thomas Linssens (39), melkveehouder uit Kinrooi: “Onze groep van 6 is organisch gegroeid. Door met elkaar te praten en te discussiëren over actuele onderwerpen, ervoeren we dat we het eens waren over bepaalde thema’s. We hadden vooral genoeg van het voortdurende agribashing, dikwijls op basis van fake news.”

Het zestal bestaat ook nog uit melkveehouder Bram Agten (30) uit Pelt, Jef Housen (27), die een gemengd bedrijf met zowel varkens als rundvee en groenteteelt heeft in Oudsbergen, Sander Palmans (28), die verantwoordelijke van het PVL in Bocholt is en boerendochter Lotte Arkens (25), die advocaat is. Toen haar ouders geen vergunning verkregen voor hun varkensbedrijf in Borgloon besloot ze om rechten te studeren, om zo de sector te kunnen helpen.

Gebrek aan geloofwaardigheid

“De media staan vol met tegenstrijdigheden”, stelt Thomas Linssens. “Wanneer ik zoiets lees of hoor, dan begint het bij mij te borrelen, maar je hebt er geen vat op. In het stikstofverhaal goochelt men met allerlei getallen en percentages. De cijfers worden vooral door milieuorganisaties foutief gecommuniceerd of uit hun context gehaald. Het moet immers passen in hun kraam. Het is moeilijke materie en als je er niet in thuis bent, kan je dit ook niet echt vatten. Als de landbouworganisaties – terecht – argumenteren worden ze niet gehoord... De gewone burgers én politici nemen de foutieve informatie wel voor waar aan. Op die manier wordt het publieke debat gevoed en beïnvloed, terwijl onze broodwinning én onze toekomst afhangt van politieke beslissingen.”

De jonge boeren zijn trouwens niet blind voor de huidige problematiek. “De sector heeft werk aan de winkel inzake stikstof. Dat willen we zeker niet ontkennen”, gaat Linssens verder. “Er is trouwens veel bereidheid vanuit de sector om nog betere resultaten voor te leggen. Maar we zijn geen criminelen, zoals sommigen beweren aan de hand van foutieve informatie!”

Thomas Moors bevestigt: “In de algemene opinie gaat de geloofwaardigheid van de sector achteruit. Als onze landbouworganisaties iets vertellen, dan veroordeelt men dit heel snel, zelfs al is het helemaal correct.”

Het zestal wil daarom onafhankelijk, los van enige bestaande organisatie, een correcte kijk geven op de sector. “We willen via een andere manier te werk gaan, namelijk via het checken van feiten en cijfers. Enkel met correcte gegevens kan de sector meer wegen op het maatschappelijke debat.”

Ontstaan uit buitenlands voorbeeld

Ook in andere landen kent men het fenomeen van agribashing meer en meer. “Bij onze noorderburen bestaat al sinds 2018 de stichting Agri Facts. Bij enig opzoekwerk rond de thematiek kom je de organisatie automatisch tegen. Hun eerste werkpunt was eveneens foutieve communicatie aanpakken. Feiten die over de land- en tuinbouw worden beweerd, checken en rechtzetten”, gaat Thomas Moors verder. “Ze controleren vandaag zelfs schoolboeken, want daarin sluipen ook heel wat fouten en/of oude gegevens. Intussen zijn ze een gewaardeerde organisatie waarnaar men luistert. Ze hebben ook een stevige financiële basis, waardoor ze gefundeerd onderzoek kunnen doen.”

Het zestal spiegelt zich dus aan dit Nederlandse voorbeeld. “Je kunt beter een goed idee overnemen, dan een slecht idee lanceren”, lachen de naamgenoten. En zo ontstond Boer&Verstand. Thomas Linssens: “We vonden dit een leuke woordspeling. Beide woorden zijn belangrijk. Het kan ook als één woord gelezen worden. Boerenverstand wijst op nuchterheid, en dat past wel bij ons opzet.”

Initiatief vanuit Limburg, maar voor alle boeren

De initiatiefnemers van Boer&Verstand komen allen uit Limburg. “Erg vreemd is dat niet”, stelt Thomas Moors. “Zoals aangehaald, kenden we elkaar al. Doordat er in Limburg veel groen is – dus ook veel natuurgebieden – worden de land- en tuinbouwers hier meer dan elders in Vlaanderen geconfronteerd met weigeringen van vergunningen. De stikstofproblematiek heeft hier dus een erg grote impact. Het is een thema waarover we hier sowieso veel praten.”

De 6 hebben een vzw opgericht. Ze hopen hun werking onder meer te kunnen financieren met (Europese) subsidies. Lotte en Sander dienden daartoe een dossier in. Vervolgens werd ook een website http://boerenverstand.vlaanderen en een Facebookgroep gelanceerd.

Boer&Verstand wil natuurlijk zijn horizonten ook buiten Limburg verleggen. Thomas Linssens: “We willen in zo groot mogelijke regio – heel Vlaanderen dus – actief zijn en in zo veel mogelijk sectoren heikele thema’s aansnijden en onwaarheden uit de wereld helpen. Iedereen kan zich, via de website, aansluiten en voorstellen doen voor onderzoek. We richten ons zeker niet alleen op jonge land- en tuinbouwers. Wel is het zo dat vandaag vooral jonge boeren geconfronteerd worden met het huidige beleid en dus het grootste belang hebben bij correcte informatie.”

Een eerste oproep voor deelname aan een infoavond op 4 juni leverde alvast meer dan 400 aanmeldingen op. “We kregen niet alleen reacties van land- en tuinbouwers vanuit heel Vlaanderen, maar ook van enkele wetenschappers en experts. Die deskundigheid is natuurlijk waardevol in ons verhaal.”

De stikstofproblematiek is dus het eerste werkthema van deze gloednieuwe organisatie. “Het stikstofverhaal is ook het eerste wat we op onze website uitleggen. Met deze informatie kunnen collega’s het debat met de burgers met de juiste gegevens aangaan”, aldus Thomas Moors.

Ondersteuning nodig

Vandaag wordt Boer&Verstand gedragen door de 6 initiatiefnemers. “Mits de nodige financiële middelen zouden we graag een betaalde werkkracht inzetten om alle feiten te checken. Wij moeten natuurlijk ons landbouwbedrijf runnen én wij zijn geen experts. We hopen in de toekomst weliswaar ook andere thema’s aan te snijden en breder te werk te gaan. Daarvoor is tijd en kennis nodig. Het zou mooi zijn moesten we weerklank krijgen vanuit de agrivoedingssector. Foutieve communicatie en misvattingen over de landbouw hebben immers een impact op de hele keten. Dat kan iedereen missen!”, benadrukken de 2 jonge boeren.“Het zou alvast mooi zijn, moest Boer&Verstand zo goed lopen dat we op termijn overbodig worden.”

Anne Vandenbosch

Lees ook in Actueel

Milde melkaanvoer in Europa

Economie Raf Beyers, adviseur bedrijfsontwikkeling en risk management bij United Experts, overliep op 20 maart met ons de financiële wereldsituatie en de internationale zuivelmarkten. De melkpoederprijzen gaan nog steeds in dalende lijn. Op de GDT-veiling werd 27% minder product verkocht dan vorig jaar.
Meer artikelen bekijken