UGent begeleidt project rond automatisch classificeren van karkassen
De Cel Begeleiding Karkasclassificatie (CBKc) van UGent is in 2 slachthuizen bezig met een project met een VBS2000-toestel dat karkassen van runderen automatisch classificeert. “We organiseren als CBKc de kalibratieproef, leveren 1 classificatie-expert en helpen bij de verwerking van de data. Verder geven we advies en feedback aan het slachthuis en de producent”, zegt ingenieur Toon Rombouts van de CBKc van UGent.
Runderslachthuizen die wekelijks gemiddeld meer dan 75 runderen van minstens 8 maanden oud slachten, zijn verplicht om de karkassen te classificeren. Hiervoor wordt vandaag de bevleesdheid en de vetheid van de karkassen visueel geschat. Daarna wordt een gestandaardiseerde code toegekend. Zo’n code is verplicht voor de uniforme EU-markt van vleeshandel.
Een erkende classificeerder of een automatisch toestel wijst deze classificatie toe. De beoordeling door een classificeerder is uiteraard eerder subjectief, wat niks afdoet van de inzet of de professionaliteit van die classificeerder.
Subjectieve beoordeling
“Feit is: het ultieme doel van een automatische classificatie is om die subjectieve beoordeling van de classificeerder te vermijden, een correcte inschatting te kunnen maken van het gewicht van de verschillende deelstukken en tegelijk een beeldbank aan te leggen die door de betrokken partijen kan worden geraadpleegd”, stelt ingenieur Toon Rombouts van de Cel Begeleiding Karkasclassificatie van UGent.
Dat CBKc-team van UGent begeleidt vandaag een project in 2 Belgische slachthuizen. “Wanneer een slachthuis voor automatisatie kiest, is er keuze uit verschillende toestellen. Het zijn allemaal varianten op een camerasysteem met beeldanalyse.”
Geen pauze slachtlijn
Zo heeft het Franse Normaclass een model MAC S op de markt, waarbij vanuit 2 standpunten beelden worden gemaakt van voortbewegende karkassen. “Het karkas wordt door een geleidingsbar correct gepositioneerd, en vanuit 2 hoeken (loodrecht en 45° zijwaarts) in beeld gebracht voor een groen achtergrondscherm. Er is een continue meting mogelijk, wat wil zeggen dat de slachtlijn niet moet worden gepauzeerd om het karkas correct in beeld te brengen”, geeft Toon Rombouts mee.
Een ander model op de markt is de Frontmatec BCC-3, waarbij met 40 camera’s verspreid over 8 pilaren een 360°-beeld wordt gemaakt van een karkashelft, wat vervolgens wordt omgezet naar een 3D-computerbeeld. “Het grote voordeel hierbij is dat de karkassen niet meer gepositioneerd moeten worden, waardoor er geen raakpunten zijn en er dus ook geen contaminatie kan optreden.”
Bewegend scherm
Een derde toestel is de VBS2000 van de Duitse firma E+V, dat voornamelijk focust op een correcte positionering door middel van een bewegend achtergrondscherm. De VBS2000 bestaat uit een blauw achtergrondscherm met geleidingsstaven, 2 camera’s, belichting en een computer. “De installatie staat ter hoogte van de weegschaal, en zal een karkas helft per helft analyseren. Bij de eerste karkashelft moet de buitenzijde in beeld worden gebracht, en het is de taak van de voorgaande werknemer op de slachtlijn om het karkas ook zo te draaien. Wanneer het karkas centraal voor het achtergrondscherm hangt, komt de slachtketting tot stilstand”, legt Rombouts verder uit.
Vervolgens scharniert deze achtergrond met geleidingsstaven naar voor (ophangsysteem zit bovenaan) en duwt het karkas in een licht schuine hoek voorwaarts. De camera’s maken nu een eerste beeld. Vervolgens gaat de belichting uit en worden er horizontale strepen geprojecteerd op het karkas, bedoeld om de rondingen van het karkas in te schatten. Hierbij wordt het tweede beeld gemaakt. De computer verwerkt beide beelden en geeft als resultaat het eerste beeld weer, met daarop de karkasomtrek, de vet- en vleeszones en rondingsstrepen aangeduid.
Berekening computer
Daarna beweegt de achtergrond terug naar achter, zodat het karkas weer vrij aan de haak hangt, en treedt de slachtketting in werking. “De tweede karkashelft komt voor de achtergrond, deze keer met de binnenzijde naar voren, en het proces herhaalt zich. Van elk karkas heeft het systeem dus een beeld van zowel de binnen- als de buitenkant. Op basis hiervan berekent de computer de classificatiecode en een gewichtsinschatting van de deelstukken.”
De formule die hiervoor moet worden opgesteld, komt voort uit de bijhorende kalibratieproef, die dus momenteel lopende is. “Hiervoor werden 3 experten aangesteld, die ondertussen al meer dan 3.000 dieren hebben geclassificeerd die ook door de VBS2000 in beeld zijn gebracht. De beelden worden gelinkt aan de score van de classificeerders.”
Maar zo’n automatisch classificatietoestel is niet voor elk slachthuis even geschikt. “Het brengt een grote investeringskost met zich mee, en zal dus slechts renderen bij grote slachtaantallen. Daarnaast neemt het ook relatief veel plaats in op de slachtlijn, en moet ervoor worden gezorgd dat voorbijlopend personeel de beelden niet kan verstoren. Omgekeerd mag ook de werking van het toestel de medewerkers niet hinderen, wat een reëel probleem vormt wanneer gebruik wordt gemaakt van felle belichting.”
Officiële erkenning
Bovendien moet voor elk toestel een officiële erkenning worden aangevraagd in het desbetreffende land, wat inhoudt dat er ook nog kosten verbonden zijn aan deze procedure. “Voorafgaand is ook een uitgebreide kalibratieproef noodzakelijk om voor elke vorm en grootte van karkas een correcte inschatting te kunnen maken, rekening houdend met het geslacht en leeftijd van het dier. Het is in deze laatste fase dat 2 Belgische slachthuizen zich momenteel bevinden voor de VBS2000”, stelt ingenieur Toon Rombouts.
Na een succesvolle kalibratie kan de VBS2000 overgaan tot de laatste stap in het erkenningsproces: de validatietest door de overheid. Als alles goed gaat, zijn deze 2 toestellen eind 2021 goedgekeurd, en wordt er weer een stap voorwaarts gezet in de automatisering van het slachtproces.
