Variabel doseren voor meer uniforme aardappelen
Om het effect van een bodemscan te ervaren, volgden we dit proces gedurende ruim een jaar. Hiervoor gaan we terug naar het najaar van 2020, toen de bodem werd gescand op een perceel waarop dit jaar aardappelen stonden.
We keren terug naar vrijdagochtend 6 november 2020. Op die dag was de eerste lichte nachtvorst van het seizoen een feit. Dat had echter geen invloed op het werk van Wietse Vangilbergen, Sales Engineer bij Vantage-Agrometius. Hij was op dat moment bezig met het scannen van een perceel in Holsbeek (Vlaams-Brabant). Om dat te doen reed hij met een bodemscanner door een veld gele mosterd, dat er heel vitaal bij stond.
Geen bodemberoering
Je kon amper zien wat Vangilbergenhet doen was in het hoge gewas. De Veris iScan-bodemscanner heeft immers maar een beperkte omvang en is een toestel dat in de frontlift van de tractor hangt. Het heeft 3 schijven, sleepvoeten, een steunwieltje en een frame. Meer componenten heeft de bodemscanner niet, om het heel eenvoudig voor te stellen. Deze scanner gaat maar 2 tot 5 cm de grond in, van bodemberoering is dus geen sprake.
Het ging hier om een demonstratie van Vantage-Agrometius. Het was niet hun bedoeling om met deze bodemscanner in loonwerk te gaan rijden. Dit type scanner is trouwens een toestel dat de landbouwer zelf makkelijk kan aankopen. Het scannen kan hij combineren met een andere bewerking op het perceel. De werkbreedte moet echter beperkt zijn. Het is niet de bedoeling om dit te combineren met een spuitmachine of kunstmeststrooier die enkele tientallen m breed werkt.
Egaal veld
Wietse Vangilbergen was enkel met de scanner op pad en maakte parallelle werkgangen van 10 m breed door het veld. Hij reed een klein beetje haaks of onder een lichte hoek van de gebruikelijke werkgangen om interferentie met bijvoorbeeld een eerdere passage van spuitmachine of bodembewerkingsmachine op te heffen. Als het perceel gescand was, reed hij hier nog eens in V-vorm over. Zo had hij enkele dubbele metingen op bepaalde punten ter controle.
Het gerealiseerde werk was direct zichtbaar op een tablet of laptop in de cabine. Aangeraden is om niet naar de absolute waarden te kijken, want deze kunnen beïnvloed worden door de actuele vochttoestand op het perceel. Beter is om naar de relatieve waarden te kijken. Onmiddellijk worden de zwaardere en lichtere plekken in het veld duidelijk. (Het gaat hier om een zandleemperceel.)
Een groenbedekker is ideaal om door te rijden, omdat je dan op een egaal veld rijdt. Ook na de oogst van een gewas, kan je met de iScan-bodemscanner passeren. Dit lukt zelfs na korrelmaïs, maar je moet wel oppassen dat er geen te diepe rijsporen voorkomen. Deze zouden de metingen kunnen beïnvloeden.
Het werk dat de bodemscanner nu uitvoert, is het meten van de organische stof van het perceel. Ook de elektrische geleidbaarheid wordt gemeten (tot 60 cm diep). Nadat de metingen zijn uitgevoerd, wordt alles in kaart gebracht en wordt het perceel opgedeeld in zones om later variabel meststoffen te strooien, naargelang de kalibehoefte op het perceel.
Hoofd- en nevendoel
Zelfs variabel aardappelen poten is mogelijk als je een planter hebt die dit kan. “Het hoofddoel is niet om minder pootgoed per ha te gebruiken, wel om meer uniforme aardappelen te rooien. Dit geeft in de meeste gevallen ook een meeropbrengst van ongeveer 5%. Dat kwam ook dit jaar terug naar boven uit proeven”, legde Vangilsbergen ons uit. “Hierom gaan we op de ‘lichte’ zones de aardappelen 10 % verder uit elkaar poten en op de ‘zwaardere’ delen net 10% korter.” De precisietechniek maakte het dus mogelijk om een meer uniforme aardappelsortering te hebben bij de oogst én een betere aardappelkwaliteit, doordat beter op kwaliteit gestuurd kan worden. Zeker als je op ‘huurland’ zit, ken je niet de juiste voorgeschiedenis van het perceel en pas je beter op met de kalibemesting.
250 - 390 E kali
Terug naar ons praktijkvoorbeeld: in de winter volgend op de scan maakte Wietse Vangilsbergen de taakkaarten aan. Om goed te zijn zouden er nog extra staalnames moeten gebeurd zijn om de organische stof beter in kaart te brengen. Omdat de aardappelteler hier op huurland zit, heeft hij dit achter wege gelaten en is er enkel een zicht op hoge en lage waarden in het veld, geen exacte waarden.
Er is enkel verdergegaan met de EC-waarden en bijkomend zijn er 5 stalen genomen in verschillende zones. Het advies dat hierop volgde, ging van 250 tot 390 E kali. Als eerste werd er afgelopen voorjaar via dierlijke mest 150 E kali uitgereden. Vervolgens werd er per zone aangevuld met kaliumsulfaat op basis van de taakkaart.
Nu het teeltseizoen achter de rug is en de aardappelen gerooid zijn, kunnen we kijken naar het voordeel van de bodemscan. De juiste hoeveelheid kali op werd op de juiste plaats in het perceel gegeven. Overschotten of tekorten zijn vermeden. Een tekort aan kalium leidde tot een lagere opbrengst en een hoog onderwatergewicht, met invloed op de bakkleur van frieten. Vangilsbergen wees erop dat ook te veel kalium gevaarlijk is, omdat hierdoor andere voedingselementen moeilijk opneembaar worden voor de plant zoals calcium en magnesium.
Vangilsbergen gaf aan dat uit analyse van al de demoscans die zij gedaan hebben bleek dat er een variatie aan kalibehoefte in het perceel van gemiddeld 73 eenheden optrad. Nog bleek dat de kalibehoefte doorgaans maar 210 E bedroeg, waar meestal aardappeltelers 300 E kali geven. Eigenlijk kan de landbouwer dus goed besparen bij zijn kalibemesting.
Afsluitend wees hij nog op de nieuwe pre-ecoregelingen waarbij de boer kan genieten van een premie tot 100 euro per ha bij het uitvoeren van een variabale bekalking op basis van de pH-kaart.
