Belgisch ForwardFarming concept verder uitgerold

Inmiddels telt het netwerk 26 boerderijen. In 2021 werden 6 nieuwe landbouwbedrijven aan de lijst toegevoegd, waaronder 1 in Nederland. Bayer wil de komende jaren het netwerk wereldwijd verder uitbouwen.

De basis voor het Bayer ForwardFarming-concept werd in België gelegd. In Huldenberg, niet ver van Brussel, ging Bayer een partnerschap aan met het akkerbouwbedrijf Hof ten Bosch van de gebroeders Peeters, waar onder meer aardappelen worden geteeld. De ForwardFarm werd ondertussen bezocht door 10.000 mensen, waaronder collega-boeren en teeltadviseurs, maar ook onderzoekers, beleidsmakers, klanten en andere geïnteresseerden.

De Belgische duurzaamheidsmanager Marc Sneyders nam destijds het initiatief. “Toen we begonnen, had ik geen idee dat er zoveel interesse zou zijn in wat we doen”, zegt hij. En de interesse is stijgende. In het laatste pre-coronajaar, 2019, kwamen bijna 2.500 bezoekers naar de ForwardFarm.

Ondernemer aan het roer

Belangrijk element van Bayer ForwardFarming is dat de ondernemer zelf aan het roer blijft staan. De ForwardFarms zijn dus geen proefboerderijen van Bayer. Het netwerk is gebouwd op sterke lokale partnerschappen en dient als waardevol instrument om te laten zien dat je tegelijkertijd de productiviteit kunt verhogen en de ecologische voetafdruk kunt verkleinen.

Met andere woorden: er is niet per se een tegenstelling tussen het werken aan een zo hoog mogelijke opbrengst, en duurzaamheid.

Laten zien wat je doet

Het initiatief is zowel voor de landbouw zelf als de burger belangrijk. “Het is een feit dat de maatschappij en landbouw uit elkaar gegroeid zijn”, zegt Sneyders. “Binnen de landbouw zelf, is er zeker ook een debat over wat duurzaam is of kan, en wat niet. Je kunt als bedrijf wel zeggen dat een hoge productiviteit en duurzaamheid samen kunnen gaan. Maar als je het kunt laten zien, is dat nog sterker.”

Daarom nam Hof ten Bosch ook deel aan de in Vlaanderen gekende Dag van de Landbouw, waarbij ongeveer 1.500 bezoekers een kijkje kwamen nemen.

Holistische benadering

In Hof ten Bosch maar ook elders wordt een holistische benadering van duurzame landbouw gepromoot, legt Sneyders uit. “Dat betekent dat we niet alleen kijken naar een zo effectief en spaarzaam mogelijke inzet van gewasbescherming, maar ook naar robuuste gewassen – dus veredeling, landbouwtechnieken en digitale tools die percelen in kaart brengen.”

Op de ForwardFarms wordt hard gewerkt aan thema’s als klimaat, milieu en het watergebruik. Om even bij Hof ten Bosch te blijven: het gebruik van met gps-aangestuurde spuit- en pootmachines leidde ertoe dat 4% minder gewasbescherming en meststoffen hoefde te worden aangewend. In de aardappelteelt werden bufferstroken en micro-dammen tussen ruggen aangelegd. Het maakte dat de bodemerosie en afspoeling van kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen naar het oppervlaktewater met ruim 90% af is genomen.

En om terug te komen op de onterechte tegenstelling tussen productiviteit en duurzaamheid: door een betere waterspreiding nam de opbrengst toe met 3%.

Uitbreiding wereldwijd

Het Belgische voorbeeld werd al snel opgepikt door de wereldwijde organisatie van Bayer. Inmiddels telt het Bayer ForwardFarming-netwerk alweer 26 ForwardFarms, die zijn verspreid over 13 landen en 3 continenten. Zo’n 35.000 bezoekers vonden de weg naar ForwardFarming-bedrijven. Toen de Covid-19-pandemie kwam, ging ForwardFarming digitaal met virtuele tours en online evenementen.

Bayer liet zich ook niet door de pandemie afschrikken, en schakelde met het netwerk nog een versnelling hoger. In 2021 werden 6 nieuwe bedrijven toegevoegd aan het netwerk.

Hierbij zit ook het De Ruiter Experience Center (DEC) in Bleiswijk, vlakbij Rotterdam. Het betreft een partnerschap van Bayer’s groentezadenbedrijf met tomaten- en paprikateler BraZander. Het is tevens het eerste glastuinbouwbedrijf dat lid is van het netwerk.

Andere nieuwe stappen

in Nederland

Bayer telde al 2 ForwardFarming-bedrijven in Nederland, dat in de landbouw internationaal als gidsland telt. Zo is er het akkerbouwbedrijf Groene Hart in Abbenes, tussen Den Haag en Amsterdam, en vlakbij Utrecht het bedrijf Zachtfruit Schalkwijk, waar onder meer bessen geteeld worden. In het laatste geval zijn ook de adviesdienst CAF en handelsbedrijf The Greenery betrokken bij het project, dat uiteindelijk in 2018 van start ging en de hele fruitsector een push moet geven op duurzaamheidsvlak.

Jolanda Wijsmuller volgt als manager biologische gewasbescherming en kleine teelten de samenwerking met Zachtfruit Schalkwijk op. Ze legt uit op welke duurzaamheidsaspecten wordt gefocust: “In Schalkwijk ligt de focus op de integratie van biologische middelen in een schema, de kwaliteit van het oppervlaktewater, het voorkomen van emissie en biodiversiteit.”

Toenemende relevantie

In Abbenes staat al een bezoekerscentrum. Duurzaamheidsmanager Christy van Beek denkt de ForwardFarm de komende jaren alleen maar relevanter zal worden, gezien de maatschappelijke discussies die opzwellen over stikstof, intensieve versus extensieve productie en de toenemende druk op grond.

“Er komt steeds meer discussie over nut en noodzaak van gewasbeschermingsmiddelen. Veel mensen zijn niet meer bekend met gangbare landbouwpraktijken en schrikken van woorden als ‘gif’, terwijl feitelijk gezien alle stoffen als gif bestempeld kunnen worden, bij een bepaalde dosis”, aldus Van Beek. “We proberen hier mensen te laten zien dat het om goed gebruik gaat. Eigenlijk net zoals je met medicijnen of voedingsupplementen omgaat. Maar het is een complex verhaal, want mensen willen graag geloven dat voedsel vanzelf groeit en dat is niet zo. Ik geloof heel erg in de kracht van samenwerking. We moeten mensen blijven betrekken bij wat we doen. En hoe we doen wat we doen.”

‘Verder kijken dan je bedrijf’

Jasper Roubos, de boer achter landbouwbedrijf Het Groene Hart, over zijn motivatie toe te treden tot het netwerk: “We zijn altijd al geïnteresseerd geweest in duurzaamheid en gemotiveerd om bij te dragen aan een beter milieu. Ook in huis scheiden we al ons afval en draaien we volledig op zonne-energie.

De boerderij is vernoemd naar het gebied waar we ons bevinden. We vinden het heel passend dat het nu een plek is waar duurzame landbouwpraktijken tot leven komen. Toen Bayer ons benaderde om een ForwardFarm te worden, was het een natuurlijke uitbreiding van het werk dat we al op de boerderij uitvoerden.

Bayer ondersteunt ons door innovatieve oplossingen, waardevolle diensten en geavanceerde technologie voor onze boerderij te bieden, zodat we kunnen voldoen aan de behoeften van niet alleen ons bedrijf, maar ook aan het milieu en de samenleving waarin we leven.”

Bayer