Open brief van Bart Dochy: Stel de landbouwer in alles centraal
Bart Dochy, Vlaams parlementslid voor CD&V en voorzitter van de commissie Landbouw in het Vlaams parlement, richt een open brief aan zijn collega-politici en aan landbouworganisaties. Daarin geeft hij zijn visie op 2 heikele dossiers: de stikstofproblematiek en de varkenscrisis. “Stel de landbouwer in alles centraal.” De open brief lees je hieronder.
Op 25 februari 2021 sprak de raad voor vergunningenbetwisting het zogenaamde stikstofarrest uit.
Daarmee vernietigde de raad de vergunning voor een kippenstal en werd het significatie kader op basis waarvan vergunningen werden verleend onderuit gehaald. De stikstof uitstoot moet worden aangepakt. Dat is heel duidelijk.
Nog geen stikstofkader
Ondertussen bijna een jaar later is er nog geen nieuw stikstof kader op basis waarvan vergunningen kunnen beoordeeld worden. Een ministeriële instructie, een richtsnoer en voor de rest de passende beoordeling, vormen de instrumenten waarmee bedrijven en vergunning verlenende overheden aan de slag moeten.
Bedrijven waarvan de vergunning ondertussen verloopt komen in een rechtsonzekere situatie.
Theoretisch kan een voorlopige vergunning verleend worden tot eind 2022. Echter is dit een korte overgangsperiode want de aanvraag voor een hernieuwing dient minstens een jaar voorafgaand ingediend te worden. In de feiten dus vóór 1 januari 2022.
Verschillende debatten in het parlement geven aan dat iedere fractie zich bewust is van de dringendheid van het probleem. Zowel het belang van de reductie van de stikstof uitstoot als de nood aan rechtszekerheid en perspectief voor bedrijven werd benadrukt.
Rechtszekerheid bedrijven
Op 16 juni 2021 werd in het Vlaams parlement unaniem een motie goedgekeurd die de Vlaamse regering aanmaande om tegen eind 2021 een definitief stikstof kader te ontwikkelen. In de motie werd gevraagd om de rechtszekerheid van de bedrijven te garanderen, om de stikstof doelen te halen en om waar nodig een flankerend beleid uit te werken.
In de parlementaire debatten was er unanimiteit om niemand in armoede te storten. Duidelijk is dat de impact van dit beleid vooral op de land- en tuinbouwsector een heel belangrijke impact zal hebben.
Ondertussen is een deelsector van de land- en tuinbouw, met name de varkenssector in een diepe crisis gestort. De opeenvolging van Afrikaanse varkenspest in Wallonië en daarbij het verlies van de AVP vrije status voor heel ons land.
De Rusland boycot en de exportproblemen ingevolge de corona crisis hebben de Europese varkensmarkt compleet ontwricht. In Vlaanderen ligt de varkensprijs de jongste jaren bovendien systematisch lager dan in de ons omringende landen.
Waar blijft Europa?
Er werd aangedrongen op Europese steunmaatregelen. Minister Crevits zoekt bondgenoten in de landbouwraad. Europarlementsleden Tom Vandekendelaere en Hilde Vautmans spelen hun rol in het Europees parlement. Vooral de Europese commissaris voor landbouw de Pool Janusz Wojciechowski blijft doof voor een Europees steunmechanisme. Individuele lidstaten krijgen wel de mogelijkheid om hun varkenssector in nood te helpen.
Minister Crevits slaagt er in om 16 miljoen euro aan crisissteun los te krijgen. Een groot bedrag maar op het niveau van de crisis een druppel op een hete plaat. Andere lidstaten zoals Litouwen, Nederland, Duitsland, Wallonië en jawel Polen en nu zelfs ook Frankrijk hebben zeer belangrijke budgetten uitgetrokken en geven rechtstreekse steun om te voorkomen dat varkensbedrijven stoppen in hun land.
In Vlaanderen wordt door de varkenshouders met lede ogen gekeken naar deze georganiseerde scheeftrekking op Europees niveau. De steun in de andere lidstaten creëert niet alleen een concurrentieel nadeel voor onze Vlaamse varkenshouders. De steun geeft hen ook de kans om te overleven.
Anderen zullen misschien met leedvermaak zien wat er dreigt te gebeuren. Een kille sanering met familiale drama’s tot gevolg. Wat niemand in het parlementair halfrond wil omwille van de stikstof is nu aan het gebeuren ingevolge marktverstoring. Varkenshouders voelen zich in de steek gelaten in vergelijking met collega’s in andere lidstaten. Varkenshouders voelen zich ook deels verlaten door andere schakels in de keten die maar schoorvoetend mee alarm helpen slaan.
Blijkbaar lijkt niemand te beseffen dat de diep gegraven putten van vandaag ook de onmogelijkheid aan het creëren zijn om in de toekomst de nodige investeringen te doen om de stikstof uitstoot te beperken.
Dubbele oproep
1. Aan de volledige varkensketen: stel de landbouwer centraal! Stel heel snel orde op zaken, geef transparantie over de winstmarges en geef de producent landbouwer wat hem toekomt. Waarom moet de Vlaamse varkensprijs lager zijn dan die in de ons omringende landen?
Waarom moet de retailer braderen met de prijs van (varkens)vlees? Ga voor kwaliteit en promoot het Belgisch vlees. Kortom ga als volledige sector mee in de brancheorganisatie pork.be
2. Aan de landbouworganisaties en politiek: stel de landbouwer centraal! Laat niet toe dat landbouwers in armoede worden gestort, dat bedrijven en gezinnen kapot gaan.
Wees creatief in de oplossing en onbezonnen in de methode. Gebruik de middelen die noodzakelijk zijn om de stikstof te reduceren mee om de crisis aan te pakken. Overstijg uw eigen belang en profilering, doe het voor de landbouwers en hun gezinnen.
Volgende week staat een belangrijke gedachtewisseling op de agenda van de commissie landbouw in het Vlaams Parlement. We luisteren naar inzichten van de landbouworganisaties en naar een stand van zaken in verband met de brancheorganisatie in de varkenssector. Het is kwart over twaalf.
