Hydroprei maakt wereldprimeur in Ieper
Een productiebassin van 3.000 m² dat jaarlijks evenveel prei oplevert als 1,5 tot 2 ha in vollegrond? Op het bedrijf van de familie Boudry in Ieper werd dit voorjaar – na een ontwikkelingsperiode van 10 jaar – de eerste grootschalige teelt van hydroprei in openlucht gestart. Daarmee zetten Inagro, REO, Hydromasters en Indurra, met steun van Vlaio en medegefinancierd door de Europese Unie, een revolutionaire stap richting een efficiëntere preiteelt, met aandacht voor de uitdagingen rond klimaat en milieu waarmee de sector geconfronteerd wordt.
Hydroprei groeit niet in de bodem, maar op dragers die in een productiebassin drijven met continu circulerend voedingswater. “In dit teeltsysteem sturen we water en voeding tot in het detail, waardoor we de groeiomstandigheden optimaliseren en zo een uniforme, gezonde prei krijgen in een kortere groeiperiode”, zegt Tim De Cuypere, onderzoeker bij Inagro. “Zo kunnen we op een efficiënte manier meerdere teeltrondes per jaar realiseren. Bovendien garandeert de hoge plantdichtheid een optimale productie.”
Daarnaast voorkomt het gesloten watersysteem de uitspoeling van meststoffen en wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen beperkt. Onkruiden krijgen er immers geen kans, en bodemgebonden ziekten zijn uitgesloten.
Van testopstelling naar productie
In 2015 werden de eerste stappen gezet, daarna volgde een intensieve onderzoeks- en ontwikkelingsperiode van bijna 10 jaar. Na succesvolle proeven in kleinere bassins werd het teeltconcept dit voorjaar voor het eerst als proefbassin op grotere schaal opgebouwd bij de familie Boudry. “In vollegrond telen we jaarlijks zo’n 24 ha prei. Dankzij de samenwerking met Inagro leerden we in 2022 de teelt van hydroprei kennen in een klein bassin op ons bedrijf. De voordelen waren snel duidelijk”, vertelt landbouwer Bart Boudry. “De groei is snel, het product is kraaknet en de arbeid is beperkter dan bij vollegrondsprei. We zien hier echt toekomst in.”
Het nieuwe grootschalige bassin werd ontworpen met oog voor energie-efficiëntie, duurzaamheid en inzet van hightechoplossingen. Begin juli gingen de eerste planten het water in. De komende seizoenen zal het systeem dienen als referentie voor verdere optimalisatie, demonstratie en kennisdeling.
Duurzaam, rendabel én exportklaar
De teeltdrager werd ontwikkeld door het bedrijf Hydromasters uit Ieper, in opdracht van REO en in samenwerking met Inagro en Indurra, een ander bedrijf uit Ieper. Indurra bouwde in 2022-2023, met steun van Vlaio, ook een eerste prototype van een oogstrobot. Die wordt later dit jaar in de loods naast het bassin operationeel. De robot zal de prei automatisch oogsten en verwerken, wat het systeem schaalbaar maakt richting de praktijk.
“De proeven toonden aan dat de teelt rendabel is, ook rekening houdend met de investeringskost”, zegt Rik Decadt, manager studiedienst en duurzaamheid bij REO. “De positieve resultaten van smaak- en bewaartesten geven vertrouwen in de kwaliteit van het eindproduct.” De prei is bovendien volledig vrij van gronddeeltjes, wat extra kansen biedt voor export naar markten zoals Canada en Japan.
Al blijft het belangrijk mee te geven dat dit nieuwe teeltsysteem de klassieke preiteelt niet zal vervangen, maar aanvullen en versterken. “De productie in vollegrond en op dragers kunnen perfect naast elkaar bestaan”, besluit Filip Vanaken, algemeen directeur van REO. “REO blijft zich volop inzetten voor beide systemen en ondersteunt telers in hun keuzes.”
Toekomst voor (hydro)prei
Vandaag groeit er in Vlaanderen in totaal zo’n 3.650 ha prei, waarvan 85% in West-Vlaanderen. Van dit West-Vlaamse areaal is volgens REO 2.200 ha bestemd voor de versmarkt en 900 ha voor de industriemarkt. De sector creëert honderden jobs en is een economische pijler voor de provincie.
Bart Naeyaert, West-Vlaams gedeputeerde voor land- en tuinbouw, ziet in hydroprei een strategische versneller: “West-Vlaamse telers brengen al decennia prei van topkwaliteit op de markt. Met hydroprei tonen we dat vakmanschap én innovatie hier hand in hand gaan. Dit is een voortzetting van de traditie van innovatie in de preisector. De eerste preirooiers, preiwasinstallaties, preiplantmachines... hebben allemaal hun oorsprong in West-Vlaanderen. Nu investeren we in een duurzaam teeltsysteem, verbeteren we de werkomstandigheden en houden we de toegevoegde waarde in eigen streek. Dit is geen experiment meer, maar schaalbare innovatie.”
Demo op 26 augustus
Telers die overwegen te starten met de teelt van hydroprei, kunnen binnenkort zelf kennismaken met het nieuwe teeltsysteem. Op dinsdag 26 augustus om 13.30 uur organiseren de familie Boudry, Inagro, REO en Hydromasters een demonstratienamiddag op het landbouwbedrijf in Ieper. Landbouwers en geïnteresseerden krijgen een rondleiding langs het nieuwe teeltsysteem en de bijbehorende technologie. Inschrijven is verplicht en kan je hier.
Om telers optimaal te ondersteunen, ontwikkelde Inagro een uitgebreide en praktijkgerichte teelthandleiding. Deze gids bundelt alle inzichten uit 4 jaar onderzoek – uitgevoerd in het kader van het Vlaio-project ‘HydroLeek’ – en biedt concrete handvaten voor wie zelf aan de slag wil met de teelt van hydroprei in openlucht. Van systeemkeuze en bemesting tot plantdichtheid, gewasbescherming en oogstplanning; elk aspect van de teelt komt aan bod. De handleiding wordt uitgedeeld op de demonstratienamiddag van 26 augustus en kan je nadien gratis raadplegen via de website van Inagro.
