Landbouw in Vlaanderen heeft FABuleuze toekomst
Landbouw en natuur lijken in Vlaanderen soms tegenover elkaar te staan. Ze kunnen elkaar echter ook versterken. Biodiversiteit kan nuttig zijn voor landbouwers. Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) creëert voordelen voor zowel landbouw als natuur. ‘FABulous Farmers’ stelt 10 aanbevelingen voorop.
Functionele Agrobiodiversiteit in het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) is het uitgangspunt van het Interreg-NWE-project (FABulous Farmers) om in het versnipperde en dichtbevolkte Vlaanderen landbouw en natuur beter op elkaar te laten aansluiten.
Gerichte maatregelen
In het kader van het FABulous Farmersproject nemen landbouwers in de Merode en het Pajottenland diverse FAB-maatregelen. Dit is een gerichte aanpak om specifieke delen van de biodiversiteit in en rond een perceel te vergroten. Zo worden de bestuiving, de plaag- en ziektebestrijding en de bodem- en waterkwaliteit in de percelen verbeterd. Denk daarbij bijvoorbeeld aan bloemenranden, verminderde bodembewerking, gewasrotatie, mengteelten of de inbreng van organisch materiaal.
De landbouwers worden hierbij begeleid door de Vlaamse partners van het project, die ook instaan voor de wetenschappelijke opvolging van de maatregelen. Dit consortium bestaat uit Boerennatuur Vlaanderen, Hooibeekhoeve, Boerenbond, Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), de provincie Antwerpen, Biobest, Hogent en Landschapspark De Merode.
Meerwaarde
Een aantal FAB-maatregelen, zoals groenbedekkers of gewasrotatie, zijn al goed ingeburgerd in Vlaanderen. Landbouwers zien de meerwaarde van deze biodiversiteitsmaatregelen voor hun teelten. Voor andere maatregelen, zoals bloemenranden, agroforestry of verminderde bodembewerking is er nog heel wat potentieel voor uitbreiding. Drempels voor de toepassing van FAB-maatregelen zijn voornamelijk een gebrek aan kennis over de baten en de vrees voor extra risico’s en extra kosten die eraan verbonden zijn.
Kennis en steun
Om de FAB-maatregelen breder ingang te doen vinden, is er volgens het Vlaamse consortium van FABulous Farmers meer nood aan enerzijds kennis bij landbouwers rond FAB en anderzijds aan financiële ondersteuning en coherente wetgeving. Daartoe stelden ze 10 aanbevelingen op die de toepassing van FAB-maatregelen kunnen stimuleren. De afgelopen maanden gingen de Vlaamse partners hierover in overleg met het departement Landbouw en Visserij en met de Vlaamse Landmaatschappij (VLM), die het Vlaams strategisch plan voor implementatie van het GLB uitwerken.
Klimaatrobuuste landbouw
In de parlementaire commissievergadering voor Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid drukte minister Hilde Crevits (CD&V) de leden op het hart dat het meer dan ooit van belang is om onze landbouw klimaatrobuust te maken. Er moet ook voor gezorgd worden dat onze landbouw minder afhankelijk is van externe inputs. Functionele Agrobiodiversiteit kan hiertoe bijdragen. Het Vlaams Strategisch Plan GLB biedt daarvoor een aantal kapstokken.
De conditionaliteit bevat een aantal nieuwe en verstrengde verplichtingen, zoals het toepassen van gewasrotatie en het aanhouden van een minimumlandbouwareaal aan niet productieve elementen in bouwland. Breed inzetbare ecoregelingen moeten Functionele Agrobiodiversiteit stimuleren. De ecoregeling ‘organischekoolstofgehalte bodem in bouwland’ heeft bijvoorbeeld de ambitie om de kwaliteit, gezondheid en weerbaarheid van onze Vlaamse landbouwbodems substantieel te verhogen door het stimuleren van een hoger organischekoolstofgehalte. De ecoregeling ‘bufferstroken’ beoogt meer perceelranden met bloemenmengsels of graskruidenmengsels aan te leggen. Voor de fruitteelt wordt een aparte agromilieuklimaatregel ‘meerjarige bloemenstrook’ uitgewerkt.
Voor de aanleg van agroforestry kan de boer via het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) steun aanvragen voor niet-productieve investeringen, waaronder de aanleg van allerlei kleine landschapselementen. Voor precisielandbouw, compostverspreiders, bodembewerkingsmachines in het kader van niet-kerende bodembewerking en randapparatuur van pocketvergisting wordt steun voorzien. Er is ook verhoogde VLIF-steun voor het gebruik van een waarnemings- en waarschuwingssysteem, met als doel de toepassing van een geïntegreerde gewasbescherming.
Naast al die concrete maatregelen zet het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid in op advisering, vorming, innovatie en samenwerking.
