Startpagina Akkerbouw

Keten voor biogroenten, -granen en -aardappelen is uitgebouwd

De vraag naar bio bestaat en is nog steeds aan het stijgen. De landbouwer wil hierin wel mee, maar moet ondersteund worden, zowel financieel, als met kennis. Bij Inagro is het duidelijk: vraag advies vooraleer je omschakelt. En technisch? Kijk naar de bodem, en denk na over de onkruidbestrijding en over het afzetkanaal dat het best past bij jouw bedrijf.

Leestijd : 5 min

D e consument wil bio, dat blijkt duidelijk uit de cijfers van BioForum. Jaarlijks stijgt de aankoop bio van de Belg met zo’n 10%. Ook de Vlaming lust bio wel: in aankoopvolume stijgen de cijfers. Corona hield dat niet tegen, het gaf dit zelfs een boost. Je kan voor bio ervoor terecht bij de lokale hoevewinkel, maar vooral supermarkten en speciaalzaken blijven nog de belangrijkste distributiekanalen. De consument besteedde in de periode 2017-2020 gemiddeld bijna 14% van de bioaankopen aan groenten, brood en aardappelen. En dat is nog stijgende. De landbouw kan daarom niet achterblijven.

Areaal stijgt gestaag

Door de stijgende vraag stijgt het areaal aan biologische groenten ook, al is dat in Vlaanderen iets trager in vergelijking met Wallonië. Ketenmanager van BioForum Paul Verbeke: “Het areaal biogroenten steeg in Wallonië gedurende 6 jaar 3 keer zo snel als in Vlaanderen. We kunnen dit verklaren omdat er veel akkerbouw aanwezig is onder Haspengouw, in Wallonië.”

In Vlaanderen worden nog het meest pompoen, kruiden, prei, peulvruchten, witloof en wortel gezet. Consumenten kiezen in bio nog wel het meest voor wortelen, ajuin, tomaten en paprika. “Wortelen en ajuinen worden vooral in Wallonië en Nederland geteeld. Er is dus nog wel wat import naar Vlaanderen”, aldus Verbeke. In Nederland is het areaal voor sommige groenten dan ook veel groter. Vooral voor komkommer, bloemkool, broccoli en tuinbouwgewassen onder glas is het areaalverschil het grootst. “Dat areaal is zelfs 10 keer groter. Nederland besteedt ook meer areaal aan bioprei en -boerenkool.”

Veiling cruciaal in de keten

De keten voor bio-akkerbouw en bio-groenten is doorheen de jaren ook mooi uitgegroeid. Vooraleer de bioproducten in de rekken liggen of klaar zijn voor export, komen ze terecht bij veilingen, groothandel of in de verwerkingsindustrie. In bio-groenten zijn er 3 veilingen actief: BelOrta, REO Veiling en Hoogstraten. De verkoop verloopt niet via de klok, maar door bemiddeling. “Er is rechtstreeks contact met de boer of de supermarkt”, geeft Verbeke mee.

De veiling heeft in zijn rol wel diverse eisen naar de land- en tuinbouwer toe. Belangrijk is dat er continu wordt aangeleverd in hoeveelheid en met een constante kwaliteit. “Supermarkten hebben het moeilijk als een product niet voorradig is. De verkoop terug opstarten is moeilijk, omdat ze merken dat klanten afhaken”, klinkt het. Daarnaast moet de bioboer ervoor zorgen dat zijn product verpakt is. “Dat mag in plastic, of samengepakt worden in een bussel. De veiling vindt dit wel van belang om een onderscheid te maken met de conventionele producten.”

Ondanks deze eisen zag Dominiek Keersebilck van REO Veiling de omzet van bio in 5 jaar verdubbelen. Bio is goed voor 5,4% van de omzet op de REO Veiling. De belangrijkste bioproducten zijn paddenstoelen, gevolgd door witloof en prei. “Onze sterkste stijgers zijn witloof, prei, aardappelen en knolselder, maar we staan ook open voor andere teelten. Naar de landbouwer toe zeggen we : kom praten met ons voor je aan een teelt start. Wij hangen immers ook af van vraag en aanbod. We kijken op maat wat de verwachtingen van de producent zijn en zoeken naar de juiste afnemers. Aangezien alles verloopt door bemiddeling, is communicatie erg belangrijk”, aldus Keersebilck.

Groothandel of industrie

Via de veilingen komen de groenten ofwel bij de industrie als bij de groothandel terecht. Sommige groothandelaren maken echter ook contracten rechtstreeks met de land- of tuinbouwer. “Vaak zijn groothandelaren ontstaan omdat een boer met een heel groot productievolume zit, en die dan op zichzelf begonnen is”, legt Verbeke uit.

De prijs voor industriegroenten is lager dan die van de versmarkt. Op de versmarkt fluctueren de prijzen logischerwijze doorheen het jaar. “Voor bloemkool pieken de prijzen in het voorjaar, voor prei in de winter.”

De industrie is geïnteresseerd in de meeste groenten, zoals prei, bloemkool, knolselder en uien. “Ardo en Greenyard blijven de voornaamste spelers, maar Apligeer en het Nederlandse de Schakel UA zijn ook opties. De markt is nog klein, maar groeit wel. Jan Hanssens van Ardo beaamt dit. “Momenteel werken we samen met een 20-tal vaste telers met wie we een stabiele relatie uitbouwen. Dat is niet altijd evident, omdat er in de diepvriesgroenten wel wat nichemarkten met bijhorende schommelingen zijn. We denken samen met de teler over wat ze ons kunnen bieden, rekening houdend met wat technisch mogelijk is en met wat voor hen een rendabel inkomen is. We doen een oproep naar biotelers van bloemkool en spinazie, want daarvoor moeten we ons nog in grote mate wenden tot Nederland.”

Consumenten lusten meer en meer de diepvriesgroenten, de verkoop van groenten in bokaal blijft wel stabiel. “De prijzen in de winkel dalen de laatste jaren wel licht, toch is de prijs voor bio nog ongeveer het dubbele in vergelijking met conventionele groenten”, vertelt Verbeke. Ten slotte geeft Verbeke aan dat men voor de verkoop van kruiden terecht kan bij HerbaFrost of Sotecna.

Biologische granen

Wil je biologische granen voor veevoeders, dan kan je terecht bij verschillende Belgische spelers. Bio’or, dat deel uitmaakt van de Cibus-groep, is zo’n bedrijf. De wetgeving voor biologische veeteelt is recent strenger geworden. Granen moeten ten dele uit eigen regio komen. “De huidige graanprijzen zijn onder andere door de Oekraïnecrisis enorm gestegen; zij het relatief gezien minder dan gangbaar”, aldus Dries Ghekiere van Cibus-Bio’or.

Granen die geschikt zijn voor menselijke voeding zijn natuurlijk interessanter. Daarvoor zijn dan ook heel wat grote en kleine spelers op de markt. “Probleem in onze regio dat er maar een klein areaal is aan bio-granen. Dat areaal stijgt wel licht. De kwaliteit is vaak niet wat het moet zijn, aangezien we een vrij vochtig klimaat hebben, maar mensen zijn creatief. Er zitten kansen in samenwerkingen in de keten en soms wordt door samenwerking een mooi Belgisch product afgeleverd.”

Biologische aardappelen

De prijzen voor aardappelen op de versmarkt stijgen doorheen de jaren, en ook de consument kiest vaker voor bioaardappelen. Belangrijk voor de versmarkt, maar ook voor de industrie, was het convenant robuuste aardappelen, dat in 2018 werden ondertekend. “Op de lijst staan momenteel 34 rassen die robuust zijn, wat wil zeggen dat ze resistent zijn tegen aardappelplaag.”

Voor ieder wat wils

Specialiseer je je als landbouwer eerder in eiwithoudende of oliehoudende gewassen, of heb je je verdiept in de biologische suikerbietenteelt, ook dan zijn er opties op de markt. Je kan het best je opties bespreken met BioForum of met boerenorganisaties zoals Boerenbond en Algemeen Boerensyndicaat (ABS).

Marlies Vleugels

Lees ook in Akkerbouw

Insecten, duiven en bemesting opvolgen

Granen Medewerkers van het Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant zijn opnieuw begonnen met koolzaadpercelen op te volgen en geven hierbij hun eerste adviezen mee. Het LCG volgde dan weer de bladluisdruk in granen op.
Meer artikelen bekijken