Thema’s van ILVO-onderzoeksvloer toegelicht
Talrijke onderzoeksthema’s kwamen aan bod tijdens festILVO. We geven hierbij een overzicht van enkele actuele onderwerpen.
Denk bij die thema’s bijvoorbeeld aan: stikstof, biodiversiteit, water, digitalisering, nieuwe eiwitten...
Terug naar de bodem
Administrateur-generaal van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO), Joris Relaes, gaf bij aanvang aan dat de landbouw een hoogtechnologische sector is, maar dat we toch ook niet mogen vergeten om back to basics te gaan. Enkele basiswaarden worden volgens hem te vaak vergeten, als belangrijkste noemt hij een gezonde bodem.
“We zoeken soms naar dure oplossingen, maar de voor meest voor de hand liggende oplossing is de bodem. Deze kan een antwoord bieden op heel wat uitdagingen inzake biodiversiteit, water- en koolstofopslag en inzake klimaat. De bodem is een mooie win-winsituatie, zowel voor mensen die met natuur- en milieu begaan zijn, als voor zij die met landbouw begaan zijn (erosie tegen- gaan). De bodem moet terug bovenaan de agenda geplaatst worden. Dat is een systeemverandering die nodig is.”
Artificiële intelligentie
De komende 5 jaar mag het ILVO mee gestalte geven aan een nieuwe Europese Test- en Experimenteerfaciliteit om artificiële intelligentie en robotica versneld toe te passen in de landbouw- en voedingsketen. Jürgen Vangeyte, wetenschappelijk directeur van ILVO - Agrifood technology, geeft aan dat technologie bijvoorbeeld het potentieel heeft om 50% reductie aan de inputzijde te realiseren. Zelfs 80% middelenbesparing kan mogelijk zijn. “Deze technologie is echter niets waard als je het niet bij de bedrijven zelf krijgt.”
Hier komt het voornoemd project helpen om op een goedkope manier omkadering te bieden om deze technologie bij bedrijven te krijgen.
Minder stikstofemissie
Madri Brink presenteerde de eerste resultaten van haar doctoraatsonderzoek, waarin ze op zoek ging naar minder stikstofemissies. Na experimenten bij vleeskippen kon ze aantonen dat er minder emissies ontstaan als je iets minder eiwitrijk voeder serveert. Die reductie hoeft niet veel te zijn. De eiwitfractie laten dalen met 1,5 à 1,75% helpt al. De daling werd gecompenseerd met een kleine dosis synthetische aminozuren die geen stikstofverlies geven.
De doctoraatsstudente bekwam ook gunstige effecten inzake stikstofemissies als ze een doorgedreven leeftijdsaangepast voeder gaf en zorgvuldig omging met strooiselkeuze en -management. Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren dat de uiteindelijke emissie die uit een kippenstal komt, sterk samenhangt met de toestand van de strooisellaag.
Dit soort onderzoek kan, indien toegepast en geborgd, uitmonden in een officieel erkende stikstofverlangende maatregel.
Vluchtige stikstof meten
Voortbordurend op voornoemd thema, lichtte Eva Brusselman, emissie-specialiste bij het ILVO, een ander lopend onderzoek toe dat probeert om vluchtige stikstof uit een veestal te meten. Momenteel wordt nog gewerkt met een gemiddelde schatting om de stikstofemissie in de vorm van ammoniak uit een stal in kaart te brengen. We haalden reeds eerder aan dat een ander voedermanagement, maar ook een ander schoonmaak- of bedrijfsbeheer een lagere stikstofemissie van de stal kan realiseren.
Het continu en live meten van de emissies voor iedere individuele stal was tot op heden onbetaalbaar en ondoenbaar. Onderzoek van het ILVO kan daar in de toekomst verandering in brengen. Enkele bedrijven hebben hun toestellen/sensoren ter beschikking gesteld om er de komende 2 jaren praktijktesten mee te doen.
Smalle weegbree
Afgelopen jaar is het ILVO begonnen met de veredeling van wat vele mensen kennen als een ‘onkruid’, namelijk smalle weegbree. Hiervoor zijn er meerdere goede redenen. De biodiversiteit in grasland neemt toe, de plant is behoorlijk droogtetolerant en productief. Dat zie je in onze grasbermen. Smalle weegbree is rijk aan stuifmeel, dat door bestuivers gewaardeerd wordt en koeien vinden het lekker. Deze plant is gezondheidsbevorderend door de hoge hoeveelheid mineralen.
Smalle weegbree zou methaanreducerend werken bij herkauwers. Het ILVO doet hier nog onderzoek naar, maar als deze hypothese klopt, dan kan voeder met smalle weegbree de uitstoot van broeikasgassen uit de melkveehouderij doen dalen.
Veredeling is nog nodig omdat de enige beschikbare commerciële rassen variëteiten uit Nieuw-Zeeland zijn die bij ons te vroeg bloeien en die te harde stengels vormen en zo de voederwaarde doen dalen.
Nieuwe landbouwgewassen
Het ILVO ziet enkele beloftevolle nieuwe landbouwgewassen, zoals quinoa, soja, kikkererwt en droge boon. Deze zijn bedoeld voor de menselijke voedingsketen, maar worden in onze regio nog niet of nauwelijks verbouwd. ILVO beproeft ondertussen de teelttechniek en doet aan veredelingsonderzoek van eiwitrijke gewassen.
Na het ‘natte’ jaar 2021 was de droge zomer van 2022 opnieuw een zwaar examen voor voornoemde beloftevolle gewassen. Quinoa presteerde dit jaar beter dan vorig jaar. Door vroeger te zaaien vond de bloei vroeger plaats en ontsnapte het gewas aan de extreme hitte tijdens de bloei.
Terwijl quinoa meer opbrengst gaf dit jaar, was dat voor soja het tegenovergestelde. Het vermoeden is dat er minder bloemen zijn gevormd door de droogte in juli. Kikkererwten presteerden uitzonderlijk goed dit jaar.
De voorlopige conclusie luidde dat afhankelijk van hun groeifase, voornoemde ‘nieuwe landbouwgewassen’ de droogte beter of slechter verteren.
