Belangenorganisaties buitenspel bij overleg over MAP 7
Vlaams minister Zuhal Demir heeft een ontwerp klaar voor een nieuw mestactieplan, MAP 7, maar ging daarover niet in overleg met Boerenbond of ABS. Die reageren verontwaardigd. De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) en de minister laten weten dat overleg met de verschillende sectororganisaties gepland wordt.
Het zesde mestactieplan (MAP 6) loopt dit jaar ten einde. “Tot op vandaag bleef het oorverdovend stil over de stand van zaken van een nieuw mestactieplan. Tijdens het reguliere landbouwoverleg met de Mestbank werd echter recent aangekondigd dat achter de schermen een concepttekst werd onderhandeld met Europa, zonder enig overleg met de sectororganisaties. Dit gebrek aan overleg is nefast voor het draagvlak bij onze leden en totaal onaanvaardbaar”, klinkt het bij Boerenbond.
“Het is hallucinant en nooit eerder gezien dat men vanuit Vlaanderen naar Europa stapt met voorstellen, die met geen enkele landbouworganisatie besproken zijn. Welke concrete voorstellen werden er gedaan? Hoe kunnen onze landbouwers zich al voorbereiden op volgend jaar als je weet dat nu de basis wordt gelegd voor het nieuwe teeltplan? Allemaal vragen waar tot op heden géén enkel antwoord op is gekomen. Hoe kan er straks op het terrein draagvlak zijn voor een nieuw mestactieplan als er op geen enkel manier inspraak is van de landbouworganisaties?”
Inhoud onbekend
“Het is bijzonder moeilijk om een MAP 7 beleid op het terrein te verdedigen als we zelfs geen inhoud kennen. Nochtans blijkt dat dankzij de inspanningen sinds MAP 6 er opnieuw in meer meetpunten een goede waterkwaliteit wordt vastgesteld. De overschrijdingen van vorig winterjaar zijn met 29% gedaald in vergelijking met het winterjaar van 2020-2021. Dit is een trendbreuk en bevestigt het engagement dat landbouwers bereid zijn te werken aan een betere waterkwaliteit. Maatregelen die inzetten op een betere bodemvruchtbaarheid, goede landbouwpraktijken en precisietechnieken kunnen verder worden ingezet.”
Boerenbond vraagt ook aandacht voor de schaarse beschikbaarheid van meststoffen. “De erkenning van ReNuRe-meststoffen (kunstmestvervangers) geeft bedrijven de mogelijkheid om eigen dierlijke mest aan te wenden, daarmee meer circulair te werken, én bijkomend kunstmest uit te sparen.”
Enkel mét de boeren
“Als we de waterkwaliteit echt willen verbeteren, dan zal het mét de boeren moeten gebeuren. We zijn bereid onze verantwoordelijkheid te nemen, maar dan is echt overleg en betrokkenheid van de sector een eerste voorwaarde”, besluit Boerenbond.
“Op 1 januari 2023 worden we verondersteld te werken onder het nieuwe mestactieplan. Alleen, tot vandaag is er geen structureel, noch inhoudelijk overleg over dat nieuwe mestactieplan”, klinkt het bij ABS. “We vroegen reeds verschillende keren aan de administratie wanneer de eerste (ontwerp)teksten zouden bezorgd worden en de eerste overlegmomenten zouden plaatsvinden. Daar is vanuit het ambtelijke niveau steeds ontwijkend op geantwoord. Op het reguliere landbouwoverleg met de Mestbank vernamen we dat de eerste voorstellen reeds met de Europese Commissie afgetoetst zijn.”
Verbijstering en onbegrip
“De verbazing bij de vertegenwoordigers van het ABS is groot, om niet te spreken in termen van verbijstering en onbegrip. Een mestactieplan moet een gedragen geheel zijn. Verschillende partijen die samen werken aan een betere waterkwaliteit, waarbij de landbouwsector een belangrijke, zoniet de belangrijkste speler is, hebben er ook baat bij om dit ook gezamenlijk uit te werken en, wanneer beslist, uit te dragen.”
“Het OMAP-overleg, waar wetenschap, administraties, landbouworganisaties en milieuverenigingen hun ideeën op een heldere en directe manier, onversneden bij elkaar konden aftoetsen, werd reeds geruime tijd opgedoekt. Het alternatieve platform was geen lang leven beschoren, omdat velen zich er onbegrepen in voelden en het niet werkte, niet in het minste door het gebrek aan elke vorm van transparantie.”
“Er was begin dit jaar verspreid over Vlaanderen een door de Mestbank opgezet overleg met een aantal door hen geselecteerde landbouwers. De Mestbank heeft verschillende malen toegezegd dat we inzicht zouden krijgen in de bevindingen en voorstellen en om via overleg daarmee verder aan de slag te gaan. Daar wachten we nog altijd op.
Voor gedragen regelgeving, die opnieuw strenger zal zijn dan de bestaande, is een rechtstreekse, onbevooroordeelde, constructieve en open dialoog tussen administratie, landbouw- en milieuvertegenwoordigers en wetenschappers nodig. Pas dan en alleen dan zal een nieuw Mestactieplan gedragen en uitvoerbaar zijn.
Er volgens de VLM en minister Demir werd inderdaad al eerst teruggekoppeld met de Europese Commissie om te peilen of de ideeën in de gewenste richting gaan. “Parallel wordt momenteel overleg gepland met de verschillende sectororganisaties.”
Het Europese Parlement keurde op 5 april 2022 een resolutie goed over maatregelen tegen waterverontreiniging door nitraten. “De resolutie stelt onder meer dat alle Europese oppervlaktewateren uiterlijk in 2027 een goede toestand moeten bereiken. Daarvoor moeten we meer inspanningen leveren op basis van ambitieuzere actieplannen. Een bijzonder grote meerderheid (87%) van het Europees Parlement keurde de resolutie goed. Het maakt het draagvlak bij onze beleidsmakers duidelijk voor het stellen van milieudoelen voor een leefbare planeet”, zegt de VLM.
“Ook in haar recent gepubliceerde rapport wijst de Europese Commissie op de problematiek van de veel voorkomende, verspreide nitraatvervuiling door landbouw in Vlaanderen. De Europese Commissie beveelt dan ook aan de inspanningen om nitraatvervuiling tegen te gaan, verder te zetten.”
Ambitieus plan
“De goedkeuring van de resolutie van het Europese Parlement maakt de context waarin het mestbeleid, ook in Vlaanderen, verder moet evolueren heel scherp en duidelijk. Vlaanderen moet, net zoals Nederland en Denemarken, een omslag maken naar duurzame landbouw binnen de grenzen van de draagkracht van de leefomgeving. Een ambitieus mestactieplan is één van de noodzakelijke instrumenten om de milieudoelstellingen te bereiken. Omdat MAP 6 op zijn einde loopt heb ik mijn administratie de opdracht gegeven om een ambitieus nieuw mestactieplan voor te bereiden”, stelt minister Demir.
In het voorjaar vroeg minister Demir de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) en de Minaraad naar adviezen voor het toekomstige mestbeleid. Daarnaast vroeg de VLM aan een aantal academici om vanuit hun expertise over landbouw, milieu en natuur een toekomstgerichte visie voor het mestbeleid op papier te zetten. De VLM organiseerde in maart in elke Vlaamse provincie een dialoog met in totaal 65 landbouwers. Op basis van die informatie, en rekening houdend met de resultaten van de waterkwaliteit in Vlaanderen en de Europese evaluatie van het milieubeleid in België, werkt minister Demir aan haar ambitieus mestactieprogramma.
