Vlaanderen legde de sector in 2018 een duidelijke doelstelling op. Tegen eind 2023 moest de hoeveelheid zwerfvuil met 20 % worden teruggedrongen ten opzichte van 2015. Bij het begin van de legislatuur besliste minister Demir die deadline met een jaar aan te scherpen. Volgens de meest recente zwerfvuilcijfers van OVAM slaagt de sector er niet in die doelstelling te halen.
Amper daling merkbaar
Ten opzichte van 2015 is sprake van een daling met amper 11 %. De hoeveelheid sluikstort nam in 2021 voor het eerste af tegenover de vorige meetperiode in 2019, maar in vergelijking met 2015 ligt het cijfers nog wel 27 % hoger. Uitgedrukt per Vlaming daalt het zwerfvuil van 3,44 kg in 2019 naar 2,73 kg in 2021. Sluikstort daalt van 4,48 kg naar 4,30 kg per inwoner.
“Volgens de meest recente zwerfvuilcijfers wordt de opgelegde doelstelling amper voor de helft gehaald, ondanks dat de coronacrisis begin 2021 nog zeer sterk aanwezig was en het dus relatief eenvoudiger zou moeten zijn om de doelstelling te halen. Evenementen begonnen pas opnieuw in het najaar en hoger onderwijs was in het voorjaar nog grotendeels op afstand”, reageert minister Demir.
Het is voor Demir nu onafwendbaar dat statiegeld er komt. “Als minister, maar evengoed als Vlaming, zie ik het als mijn verantwoordelijkheid om alles binnen mijn mogelijkheden te doen om onze straten, onze pleinen en onze natuur proper te houden en aangenaam leven voor alle Vlamingen. Statiegeld kan één van de antwoorden zijn op het zwerfvuilprobleem dat zich vandaag stelt”, luidt het. Dat betekent echter niet dat statiegeld voor morgen zal zijn. Er staat overleg gepland met verschillende actoren en de andere gewesten, die zelf onderzoeken rond zwerfvuil afronden. Nadien moet de Vlaamse regering de knoop doorhakken en kan het regelgevend werk van start gaan.
Coalitiepartners
Van coalitiepartner cd&v is geweten dat hij statiegeld genegen is. Het is uitkijken naar de houding van Open VLD, de andere regeringspartij. Naast opgeruimde hoeveelheden zwerfvuil, wordt gemeten hoe net de omgeving in Vlaanderen is. Vergeleken met 2015 blijft de Netheidsindex gelijk in 2021. Daarachter gaan echter grote verschillen schuil tussen omgevingstypes, met dalingen van de netheid voor autosnelwegparkings en afvalverzamelpunten en stijgingen voor centrumstraten. De doelstelling om op de 3 minst nette omgevingstypes vooruitgang te boeken, werd ook niet gehaald. Voor de snelwegparkings was er zelfs een verslechtering.
Coalitiepartner cd&v dringt er bij minister Demir alvast op aan snel werk te maken van de invoering. “De tijd van aankondigen is nu echt voorbij, concrete extra stappen in de strijd tegen zwerfvuil zijn nodig. We kunnen niet langer wachten”, zegt cd&v-parlementslid Tinne Rombouts. Het aangekondigde overleg had volgens haar ook al langer kunnen opgestart zijn. “CD&V is steeds een voorstander geweest van het systeem van statiegeld. We staan dus zij-aan-zij met de minister in de strijd tegen zwerfvuil. Alleen vragen we nu ook echt actie in de uitrol van statiegeld”, klinkt het.
Groen dringt bij de minister aan op een snelle invoering van het statiegeld. “De snelste manier om statiegeld in te voeren, is de succesformules uit het buitenland kopiëren. Daarmee hoeft de minister maar copy/paste te doen en hoeft ze niet te wachten tot 2025”, zegt Groen-parlementslid Mieke Schauvliege. “Het is goed dat minister Demir zegt werk te willen maken van statiegeld, maar nu moet ze ook doorpakken.” Minister Demir liet in dat verband weten dat ze eind dit jaar met een voorstel naar de regering gaat.
