Kratos helpt water besparen

In het kader van het Kratos-adviessysteem van het departement Landbouw en Visserij hebben de Vlaamse land- en tuinbouwers de kans om een beroep te doen op een zogenaamde wateraudit. Deze audits brengen de waterstromen en -behoeften op een landbouwbedrijf in kaart en gaan na welke mogelijkheden er zijn voor besparing.

Wateraudit Kratos bestaat al sinds 2018. Men onderzoekt ook voor welke toepassingen er gebruikgemaakt wordt van grondwaterwinning, zodat het grondwater zo veel mogelijk aangewend wordt voor hoogwaardige toepassingen en zodat het vervangen kan worden door alternatieven waar mogelijk. De adviesverlening is kosteloos voor de landbouwer, aangezien het departement Landbouw en Visserij de geselecteerde adviesdiensten rechtstreeks vergoedt.

Eenvoudig en snel

Landbouwcommissielid Arnout Coel (N-VA) stelde vast dat in de jaren 2021 en 2022 de belangstelling voor de wateraudits eerder beperkt is. In totaal waren er voor de hele land- en tuinbouwsector slechts 23 aanvragen. Met de aanvragen van 2018, 2019 en 2020 erbij, zijn het er nog maar zo’n 130.

De Vlaamse land- en tuinbouwers hebben nog tot eind 2022 de kans om via het e-loket een Kratos-adviesaanvraag in te dienen, en dit niet alleen voor de wateraudit, maar ook voor de andere vormen van adviesverlening.

Vlaams minister Jo Brouns (cd&v) van Landbouw herinnert eraan dat de aanvraagprocedure voor Kratos-advies, net als het overgrote deel van subsidiemaatregelen voor landbouwers, via het e-loket van het departement Landbouw en Visserij verloopt. Een aanvraag voor een Kratos-advies is heel eenvoudig en kan in enkele minuten worden afgerond.

De administratie zorgt er vervolgens voor dat het advies van de landbouwer bij een adviesdienst besteld wordt. Doorgaans gebeurt dat binnen de 1 tot 2 werkdagen na indiening van de aanvraag door de landbouwer. Nadien wordt de betalingsaanvraag voor de subsidie ingediend door de adviesdienst zelf. De landbouwer moet het advies dus niet voorfinancieren en geen betalingsaanvraag indienen en wordt op die manier administratief maximaal ontzorgd.

5.200 aanvragen via Kratos

Van zijn administratie vernam de minister dat er sinds de opstart van Kratos in 2016 tot op heden al meer dan 5.200 adviesaanvragen ingediend zijn door landbouwers. Dit cijfer illustreert dat landbouwers vlot de weg naar Kratos vinden en dat de aanvraagprocedure wellicht niet de oorzaak kan zijn van het lage aantal aanvragen voor wateraudits. Er zijn ook verschillen tussen het aantal aanvragen voor de adviesmodules. Zo is de module ‘ondernemingsplan’ de populairste module, waarvoor intussen bijna 1.000 aanvragen werden ingediend.

De populariteit van elk van de adviesmodules wordt bepaald door verschillende factoren. Sommige landbouwers zijn terughoudend als ze hun vertrouwde adviesdienst niet in het overzicht zien staan van de Kratos-adviesdiensten. Ze hebben drempelvrees om met een nieuwe adviesdienst in zee te gaan. Een landbouwer die zich laat adviseren legt hierbij vaak gevoeligheden en vertrouwelijke informatie van zijn bedrijf bloot. Dat zorgt ervoor dat die vertrouwensrelatie met een adviseur een belangrijk aspect is.

Water tegen droogte

In het focusrapport ‘Water tegen de droogte’ met resultaten van een bevraging bij LMN-landbouwers (Landbouwmonitoringsnetwerk) werd gepolst naar de bekendheid van een aantal overheidsinstrumenten om waterinvesteringen te doen. Volgens de LMN-waterenquête hebben in totaal 79% van de bedrijven één of meerdere overheidsinstrumenten aangekruist.

Investeringssteun van het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) bleek weliswaar het bekendste overheidsinstrument, maar werd direct gevolgd door bedrijfsadvies. De bekendheid verschilt naargelang de deelsector. Bedrijfsadvies rond water is het best bekend bij varkens- en vleesveebedrijven, maar in andere sectoren is dit minder het geval.

Reclame helpt

Minister Brouns: “Uit deze studie zouden we dus kunnen afleiden dat, op het VLIF na, de bestaande overheidsinstrumenten nog niet bij iedereen even goed bekend zijn en dat nog meer reclame maken hierbij kan helpen. Dit kan zeker vanuit de overheid, maar ik doe ook een oproep aan spelers buiten de overheid om nog meer reclame te maken voor Kratos en voor de opvolger in het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB)”

Vorig jaar werd de VLIF-maatregel ‘niet-productieve investeringen’ hervormd. Zo werd het ook mogelijk gemaakt om kosten voor de begeleiding op het terrein te vergoeden. Er werd ook een hele reeks investeringen toegevoegd in het kader van waterbesparing, waterretentie en waterinfiltratie in landbouwgebied. In het nieuwe GLB wordt deze maatregel voortgezet.

Fons Jacobs