MAP 7 smoort gewenste omslag naar biologische landbouw in de kiem
Met het voorstel van MAP 7, zoals het nu op tafel ligt, wordt biologische landbouw in plaats van bevordert, net de nek omgedraaid, klinkt het bij Bioforum. Ze werkten een constructieve reactie uit.
In het weekend van 29-30 oktober 2022 is het eerste voorstel van het zevende Mestactieplan (MAP 7) als een bom in de sector gevallen en ontploft.
Bioforum werd in de laatste week van oktober, net als andere middenveldorganisaties, door het Kabinet Demir en de Vlaamse Landmaatschappij VLM uitgenodigd voor een kort bilateraal overleg waarin de krijtlijnen van dit voorstel werden geschetst.
Voorstel beantwoordt uitdaging niet
Tijdens dit gesprek situeerde de VLM in haar inleiding de dwingende nood aan een betere waterkwaliteit en erkende de VLM de biologische landbouw als een gewenste vorm van landbouw. Het is duidelijk dat het voorliggende voorstel hier geenszins aan beantwoordt en in zijn huidige vorm botweg ook voor de biologische landbouw de doodsteek betekent. Dit heeft Bioforum onmiddellijk aan de VLM duidelijk gemaakt.
Ook de Europese Unie, bij wie het Kabinet Demir het voorstel reeds een eerste keer heeft afgetoetst, stelt expliciet in vraag of dit voorstel meer duurzame landbouwpraktijken bewerkstelligt en bijdraagt aan de Europese doelstelling om tot 25 % biologische landbouw te komen.
Exit biologische landbouw
Het voorliggende voorstel maakt onderscheid tussen generieke maatregelen enerzijds en gebiedsgerichte maatregelen anderzijds. De generieke maatregelen gelden voor alle Vlaamse landbouwers. Zo beperkt het mestdecreet de maximale bemesting met dierlijke mest tot 170 kg stikstof (N) per ha. Dit komt ongeveer overeen met de jaarlijkse mestproductie van 2 koeien. Tot zover geen probleem.
Biologische landbouw staat voor een grondgebonden veehouderij en vindt deze norm evident. Biologische landbouwers zetten in op een slimme vruchtwisseling waarbij gewassen met een hoge en een lage stikstofbehoefte met elkaar worden afgewisseld.
Gewassen met hoge stikstofbehoefte krijgen dan meer mest dan gewassen met een lage stikstofbehoefte. Op bedrijfsniveau wordt maximaal 170 kg N / ha uit dierlijke mest bemest. Klinkt logisch toch ? Zo kan een biologische boer ook uit zonder kunstmest.
‘Nee’ zegt Demir in het voorstel MAP 7: ongeacht de teelt wordt de maximale gebruiksnorm voor dierlijke mest op 170 kg/ha op perceelsniveau gesteld. Concreet gevolg: een beredeneerd biologisch bemestingsplan dat zonder kunstmest een goede opbrengst verzekert, wordt onmogelijk. Exit dus de biologische landbouw in Vlaanderen.
Gebiedsgerichte maatregelen
In gebieden met een onvoldoende waterkwaliteit worden bijkomend gebiedsgerichte maatregelen voorgesteld. Concreet gaat het om wat nu als gebiedstype 1, 2 en 3 wordt omschreven of 75 % van het Vlaamse landbouwareaal.
In een eerste punt erkent VLM de biologische landbouw expliciet als een duurzame landbouwpraktijk. Dit op basis van een wetenschappelijke analyse onder Vlaamse omstandigheden. Het voorstel om een keer om de 4 jaar een rustgewas (voornamelijk granen of gras) te telen, vinden we als biologische sector op zich evident om een goede bodemvruchtbaarheid te borgen.
Echter biologische groenten, aardappelen of maïs telen wordt in 75 % van het Vlaamse landbouwgebied nagenoeg onmogelijk: gradueel wordt de norm van 170 kg N uit dierlijke mest verlaagd tot 100 kg N / ha. Dit komt overeen met 14 ton stalmest per ha of 1,5 kg per m2. Het is ook hier dat er een verbod wordt voorgesteld voor groenten of aardappelen geoogst na 1 september en dat de (biologische) teler alle premies wordt ontzegd.
De mogelijkheid om ‘vrijstelling’ van deze gebiedsgerichte maatregelen te krijgen, is in wezen onhaalbaar: de drempelwaardes voor nitraatresidu worden strenger en bij de bedrijfsevaluatie wordt eng gefocust op de ‘risicoteelten’, ongeacht het bredere teeltplan. Ook hier stelt Bioforum: “R.I.P. biologische groententeelt, welke schaal ook.”
Constructief overleg
BioForum begrijpt dat dit een eerste voorstel is. BioForum werd, net zoals andere betrokken partijen, niet bevraagd bij het tot stand komen ervan en roept de beleidsmakers op om vanaf nu in nauw overleg met de biosector tot een beter MAP7 te komen. BioForum is alvast bereid tot constructief overleg.
