6% minder aardappelproductie verwacht in de NEPG-zone
Tijdens de laatste meeting op 9 november schatte de North-western European Potato Growers (NEPG) dat de aardappelproductie voor de 4 belangrijkste productielanden (Nederland, België, Frankrijk en Duitsland) 6% lager is dan vorig jaar. Door de hoge productie- en bewaarkosten wordt in 2023 ook verwacht dat het areaal daalt.
De regen in september hielp bij veel aardappelvelden om eind september - begin oktober nog extra tonnen te produceren. De productie is hoger dan verwacht, maar er zijn grote regionale verschillen. Zo zijn er gebieden in Noord-Nederland met zeer goede opbrengsten (door meer regenval en wijdverbreide irrigatie), terwijl in bepaalde gebieden van West- en Noord-Duitsland de opbrengsten voornamelijk gemiddeld zijn. In sommige delen van België en nog meer delen in Frankrijk werden dan weer zeer teleurstellende opbrengsten opgetekend. “Hier zullen sommige boeren niet in staat zijn om al hun contracten te leveren.”
Ten opzichte van vorig jaar meldt NEPG dat vooral België opvalt door de lager geschatte productie, namelijk 18,7% minder. Frankrijk en Duitsland produceerden respectievelijk 9,5% en 4% minder. Nederland produceerde 13,3% meer. Ten opzichte van het vijfjarig gemiddelde is de Nederlandse productie wel slechts 2,1% meer.
Grote verschillen
In 2022 waren volgens de NEPG de opbrengsten per ha tussen de landen bovendien erg verschillend. Dat was evenzeer tussen de regio's en boerderijen. Lokale weersinvloeden (zeer ongelijkmatige temperaturen en regenval) en het al dan niet gebruik maken van irrigatie, hebben geleid tot die grote opbrengstverschillen. De opbrengsten varieerden van minder dan 30 ton/ha tot meer dan 65 ton/ha.
Gemiddeld waren de opbrengsten per ha in België en Frankrijk het laagst, respectievelijk 38,9 ton/ha en 39 ton/ha. België kende de grootste daling, met 21,3%.
Minder aardappelareaal
De enorme productiekosten en de goede graanprijzen hebben boeren ertoe aangezet meer graan te zaaien (gerst en tarwe). Dit heeft echter wel gevolgen voor het aardappelareaal. Gemiddeld zijn in de NEPG-zone tussen oktober 2021 en oktober dit jaar de elektriciteitsprijzen met 280% gestegen (variërend van 50 tot 500% stijging). In dezelfde periode zijn de dieselprijzen met 55% gestegen (van 34 tot 95%).
Nog stijgende productiekosten
De hogere productiekosten samen met de lagere opbrengsten/ha (door klimaatverandering, bodemmoeheid…), zorgen ervoor dat de productiekosten per ton stijgen, en dat nog altijd doen.
“Contractprijzen en -voorwaarden moeten met deze evoluties rekening houden en omhoog gaan als verwerkers niet het risico willen lopen volgend seizoen minder areaal en een tekort aan aardappelen te hebben! Een van de manieren om reële waarde (contractprijzen) voor aardappelen te betalen, is door te werken met kostprijsindicatoren. De komende contractprijzen kunnen worden gekoppeld aan een reeks prijsindexen (energieën, meststoffen, machines en uitrusting, aannemerstarieven, gebouwen en opslagapparatuur ...). Een andere manier om dingen te zien zou zijn om te kijken naar de productiekosten van telers en dat te gebruiken als een hulpmiddel om contracten op te zetten”, klinkt het bij NEPG.
