Vlaanderen stelt zijn voedselstrategie voor
Vlaams minister van Landbouw Jo Brouns heeft op 29 november de Vlaamse voedselstrategie voorgesteld. Die vormt de basis om in Vlaanderen aan een beter voedselsysteem te werken en om uitdagingen aan te pakken.
De voedselstrategie is geen gedetailleerde blauwdruk voor de toekomst, met bindende doelstellingen inzake voedselproductie en -consumptie. Het is een wegbeschrijving die een integraal beeld geeft van het voedselsysteem dat men voor ogen heeft, van de doelstellingen die men wil bereiken en van de manieren waarop men die wil bereiken.
Het Brusselse Gewest was in 2016 de eerste regio die in ons land een voedselstrategie opmaakte. De tweede versie daarvan verscheen dit jaar en streeft naar een beter voedingspatroon voor iedereen. Wallonië beschikt sinds 2018 over een voedselstrategie. Nu is Vlaanderen aan de beurt.
Basisbehoefte
“De beschikbaarheid van en de toegang tot gezonde en duurzame voeding is een basisbehoefte en is van cruciaal belang voor de hele bevolking. Betaalbare en gezonde voeding die op een duurzame manier, met innovatie, lokaal geproduceerd wordt, met respect voor onze boeren én onze omgeving, dat is het fundament van onze Vlaamse voedselstrategie”, stelt minister Brouns.
“We zijn trots op onze landbouwers en voedingsproducenten, die ook in het buitenland erg gewaardeerd worden, maar we staan voor een belangrijke en urgente transformatie. Zo is er de omschakeling naar een circulair voedselsysteem, dat opportuniteiten creëert binnen onze ecologische grenzen.”
De voedselstrategie werd opgesteld door vertegenwoordigers van de agrovoedingsketen, van het middenveld, onderzoek en beleid. “Ik doe een oproep aan alle actoren in het voedselsysteem om hier de komende jaren mee aan de slag te gaan. We zetten alvast in op enkele deals, op veelbelovende hefboomacties waar verschillende partners hun schouders onder zetten en die gericht leemtes in actie, onderzoek en beleid opvullen.”
4 pijlers
De Vlaamse voedselstrategie bestaat uit 4 strategische pijlers, geïnspireerd op het onderzoeksbeleidskader van de Europese Commissie: gezonde en duurzame voeding voor iedereen; voedselsysteem binnen ecologische grenzen; voluit voor een veerkrachtige voedseleconomie; voedsel verbindt boer tot burger.
Onder deze 4 pijlers is een roadmap uitgewerkt met 19 strategische doelstellingen (SD’s). Onder de SD’s staan 98 werkpaden. De SD’s vormen met de werkpaden de roadmap van de voedselstrategie. Om werk te maken van deze Vlaamse strategie werden enkele hefboomacties bepaald, de zogenaamde ‘voedseldeals’.
De landbouw komt vaak aan bod in de voedselstrategie. Hierna sommen we enkele voor de landbouw belangrijke aandachtspunten op.
Vlaanderen onderzoekt, ondersteunt en promoot biologische landbouw, agro-ecologische methoden en precisielandbouw en schept hier een beleidskader voor. Vlaanderen blijft dierenwelzijn op een haalbare manier verhogen en wendt systeemdenken en standaarden aan om een duurzame dierlijke productie te realiseren. “We zetten sterk in op het verder reduceren van chemische gewasbeschermingsmiddelen en antibiotica in de voedselproductie. We beschermen, herstellen en versterken de natuurlijke (agro)biodiversiteit en bevorderen het bestuiversbestand in Vlaanderen. We bouwen duurzaam waterbeheer in onze voedselketen in”, zo staat in de voedelstrategie.
Vlaanderen wil het voedselsysteem koolstofneutraal maken tegen 2050. “We faciliteren klimaatmitigatie en -adaptatie en dringen de emissies in het voedselsysteem terug. We faciliteren klimaatmitigerende landbouw en nemen drempels weg voor klimaatinspanningen en nieuwe methodes. We faciliteren klimaatadaptieve landbouw en zetten in op klimaatrobuuste teelten en genetische diversiteit. We ondersteunen hernieuwbare energie en reduceren de energieconsumptie in de voedselketen.”
Eiwitproductie
De agrovoedingsketen, kennisinstellingen en het beleid slaan de handen in elkaar om in te zetten op lokale, duurzame en gezonde eiwitten. “Tegen 2030 willen we een duurzamere, diverse en toekomstgerichte eiwitvoorziening bereiken en de Europese zelfvoorziening in eiwitten verhogen. We zetten de verduurzaming van eiwitbronnen voor diervoeder voort. We zetten de verduurzaming van de dierlijke productie voort. We produceren meer plantaardige eiwitten en we ontwikkelen innovatieve eiwitbronnen.”
Eerlijke vergoeding
Bijzondere aandacht gaat naar de primaire producent in de keten. “We stimuleren structureel overleg, kennisdeling en (coöperatieve) samenwerking in de keten. We evalueren bestaande regelgeving en stellen nieuwe op om eerlijke ketens tot stand te brengen. We versterken de positie van de primaire producent in de keten. We promoten en ondersteunen korte en lokale ketens.”
Een veerkrachtig voedselsysteem vereist een eerlijke vergoeding voor primaire producenten en een correcte verdeling van de kosten en risico’s. “We streven naar faire spelregels op Europees niveau. We creëren prijstransparantie in de voedselketen. We verkennen een fairtradesysteem voor lokaal voedsel. We vergoeden maatschappelijke en ecosysteemdiensten.”
Toekomstperspectief
Primaire producenten worden geconfronteerd met inkomensonzekerheid, met druk op de openbare ruimte, moeilijke instroom en met welzijnsproblemen. “We werken aan een beleidskader en aan een context die zekerheid vooropstelt en complexiteit beperkt, die risico’s helpt opvangen en die innovatie aanmoedigt en ruimte geeft om te experimenteren en te ondernemen. We garanderen de beschikbaarheid van voedselgrond.”
