Opinie: Duurzame transitie landbouw ontbeert realiteitszin
Katrien D’hooghe, managing director van de Belgian Feed Association (BFA) reageert op de recente berichtgeving omtrent het boek van Louise Fresco en maakt de link naar onze voedselproductie.
Verschillende Vlaamse kranten publiceerden vorige week (28 en 30 januari) hun interviews met voedingswetenschapper Louise Fresco (n.v.d.r. naar aanleiding van het nieuwe boek Ons voedsel. Een levenslang verhaal). Ze gaf dan ook vaak het ronkende citaat ‘Ik denk ook dat mensen die stoppen met vlees eten omwille van het klimaat hun bijdrage overschatten’ wat natuurlijk meteen reactie uitlokte bij belangenverenigingen en moraalfilosofen.
Zo wordt meteen het pijnpunt van de discussie rond voeding duidelijk: voeding is een uiterst gevoelig onderwerp, en het debat bevat veel verwarrende en tegenstrijdige informatie waar de stem van wetenschap moet opboksen tegen die van pseudowetenschap en levensbeschouwelijke en ideologische overtuigingen.
Duurzame transitie
In Vlaanderen zoeken we naar een moeilijk te vinden balans. De agrovoedingssector is ambitieus. De overheid heeft ook zijn ambities. Soms terecht, maar zeker met te weinig realiteitsbesef en voeling met de dagdagelijkse praktijk. We moeten de voeten op de grond houden als we een echt duurzame transitie willen maken met onze voedingssector.
Ons speelveld wordt afgebakend door een aantal uitdagingen: de wereldbevolking blijft stijgen. Sinds 2009 groeide ook de Belgische bevolking met ongeveer 1 miljoen mensen. Dat zijn heel wat monden die gevoed moeten worden. Wereldwijd is slechts 30% van alle landbouwareaal bruikbaar voor teelt van gewassen. De ruimte is beperkt.
De geopolitieke ontwikkelingen tonen ook aan dat het belangrijk is dat we niet te veel van het buitenland afhankelijk worden voor onze voedingsbevoorrading. Tijdens de pandemie zagen verschillende landen schaarste van bepaalde voedingsmiddelen omwille van een slabakkende import. Vandaag zien we aan de sterk stijgende voedingsprijzen ook wat de impact is van de oorlog in Oekraïne.
Alternatieve eiwitbronnen zijn bon ton en worden vaak aangehaald als de oplossing voor onze verduurzaming. Er lopen bijvoorbeeld verschillende projecten om in Vlaanderen soja te telen. Maar laat ons eerlijk zijn: we zullen nooit op grote schaal voldoende kunnen produceren om Vlaanderen te bevoorraden. Er wordt ook al lang gesproken over insecten als mogelijke alternatieve eiwitbron – maar deze hebben vooralsnog een beperkte impact.
Primaire producten uit verre landen importeren betekent inboeten op kwaliteit en voedselveiligheid – laat staan dat het de juiste keuze is voor het klimaat. We mogen niet vergeten dat onze landbouw wereldwijd bekend staat als kwalitatief zeer goed en efficiënt – en dat zowel qua productie als qua impact op het milieu, klimaat, dierenwelzijn, voedselveiligheid en voedselkwaliteit.
Politieke wil en begeleiding zijn noodzakelijk
Duurzame landbouw is nodig en iedereen in de agrovoedingssector werkt vandaag al mee om zijn steentje bij te dragen. Onze belangrijkste uitdaging is ambitie aan pragmatisme te koppelen. Ik neem dan ook graag de woorden van Franse ecoloog Anne Larigauderie erbij: “De politiek zal landbouwers moeten bijstaan. Dat is fundamenteel. Zonder politieke wil en begeleiding, zal het niet lukken om de omslag te maken.” De veestapel in Vlaanderen afbouwen is niet noodzakelijk de beste keuze. Met het juiste beleid en de juiste ondersteuning kunnen we heel wat technologische innovaties implementeren om de druk op het milieu de verminderen.
Laat ons de Vlaamse landbouw niet opofferen en samen de juiste keuzes maken zonder een economisch bloedbad aan te richten in de agrovoedingssector. Toegang tot lokaal geproduceerde, gevarieerde en betaalbare voeding blijft tenslotte toch een must.
