Belgische aardappelsector groeit stevig, maar kampt met hoge kosten
De Belgische aardappelverwerkende industrie heeft vorig jaar meer dan 6,2 miljoen ton aardappelen verwerkt. De sector zet daarmee haar eigen record uit 2019 scherper met liefst 18%. De werkgelegenheid in de sector stijgt navenant met de grens van de 6.000 arbeiders en bedienden in zicht.
Voorspellingen voor dit jaar zijn er nog niet. “De cijfers van 2022 getuigen van de veerkracht, de flexibiliteit en de sterkte van onze sector. De moeilijke coronajaren zijn verteerd en ondanks een paar zomers met moeilijke oogsten door het extreme weer weet de aardappelsector zijn internationale koppositie te versterken.
België is het land van de aardappel en de friet is koning. Hiermee bevestigt deze sector ook zijn maatschappelijk en sociaal-economisch belang in tijden waarin onze landbouw constant onder vuur ligt”, zegt Christophe Vermeulen, CEO van Belgapom, de federatie voor de Belgische aardappelindustrie en -handel.
De cijfers van Belgapom spreken voor zich. Meer dan 6,2 miljoen ton aardappelen werden verwerkt tot friet, pureeproducten, chips, vlokken en granulaten of voorgekookte aardappelen. Er werd 2,8 miljoen ton diepgevroren friet geproduceerd, dat is maar liefst 25% meer dan het vorige record uit 2019 en 31% meer dan in het eerste coronajaar 2020.
Recordvolume diepgevroren friet
257.345 ton gekoelde friet is eveneens een record. Dit is 12% meer dan referentiejaar 2019 en maar liefst 57% meer dan in coronajaar 2020. Chips, puree, kroketten en andere specialiteiten zijn samen goed voor 700.000 ton.
De aardappelsector is goed voor 5.912 werknemers en bedienden. Dat is 41% meer dan in 2020 (een jaar met een stevige daling) maar ook 18% meer dan referentiejaar 2019.
Bedrijfsinvesteringen in de aardappelverwerkende sector bedragen ruim 300 miljoen euro.
3.022.473 ton of 82% van de productie is bestemd voor de export. Dat is 12% meer dan in 2019.
Rendabiliteit onder druk
“We kunnen als sector schitterende groeicijfers voorleggen en daar zijn we trots op. Maar er is een verschil tussen groei en rendabiliteit. Die kwam in 2022 zwaar onder druk.
De Oekraïnecrisis zorgde voor een gebrek aan zonnebloemolie en woekerprijzen voor de alternatieven. Diepvriesfrieten maken is daarenboven enorm energie-intensief dus ook daar was het slikken bij het ontvangen van de factuur. Daarnaast stegen de kosten voor andere grondstoffen en van de verpakking meer dan stevig waardoor we, naast een recordverwerking en -omzet ook een recordkostenplaatje kunnen voorleggen: de sector besteedde meer dan driekwart miljard euro aan olie, energie en verpakking alleen.
Tel daarbij de verhoogde kosten van de aardappelen zelf én de indexering van de lonen en u kunt zich voorstellen dat het zeker niet al goud is wat blinkt”, nuanceert Vermeulen de hoera-stemming.
Binnenlandse consumptie blijft op peil
Voorspellingen voor 2023 zijn nog wat voorbarig. De export doet het goed en de binnenlandse consumptie blijft volgens Belgapom op peil. “De extreme kosten voor energie en transport lijken voorlopig achter ons te liggen. De inflatie blijft een zorgenkind ondanks prognoses die wijzen op een stabilisering.
Zorgen zijn er eveneens over het vinden van personeel. Ambitieuze, groeiende ondernemingen hebben nood aan goede mensen met de juiste skills maar die blijken almaar moeilijk te vinden. Ook nieuwe taksen, zoals de zwerfvuiltaks, leggen almaar meer lasten bij de verwerkende industrie. Het meeste hoofdbrekens heeft de sector over haar grondstof, de Belgische aardappel.”
Zorgen over landbouwbeleid
“De evolutie in de landbouw baart ons grote zorgen. We willen een duurzame landbouwsector met investeringszekerheid en perspectief voor de boer en de agro-voedingsindustrie. We geloven sterk in de eigen, innoverende kracht van de sector. We geloven in samenwerking met alle actoren, iets wat we tijdens de onderhandelingen over het mestactieplan hebben bewezen.
De dossiers stapelen zich op: stikstof, MAP, erosiewetgeving, natuurherstelwet, afbouw van gewasbescherming, de waterproblematiek… De impact op de akkerbouw en dus ook onze industrie is enorm. Waar kunnen en mogen we nog aardappelen telen binnen 5 jaar?
Wij hopen dat, net zoals in andere Europese landen, onze beleidsmakers eindelijk eens volmondig de verdediging op zich nemen van de kroonjuwelen van hun voedingsindustrie. In Frankrijk, Spanje of Italië is dat vanzelfsprekend. Hier blijft het echter stil en dat is onbegrijpelijk”, besluit Christophe Vermeulen.
