“Slechte zaak dat veehouders zelf biggen mogen verdoven en castreren”
Het KB van federaal minister van Landbouw Clarinval (MR) dat het mogelijk maakt dat varkenshouders zelf biggen lokaal verdoven en castreren is volgens Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) een schijnoplossing en een slechte zaak. In het najaar zouden er Europese regels komen over biggencastratie.
Minister Weyts werd op 31 mei in de commissie Dierenwelzijn uitgebreid ondervraagd over het nieuwe KB van Clarinval, door parlementsleden van verschillende partijen.
“Jaarlijks worden 5 tot 6 miljoen mannelijke varkens gekweekt, waarvan 80% wordt gecastreerd. Hoewel pijnbestrijding sporadisch wordt toegepast, gebeurt het castreren van biggen bij ons in 97% van de gevallen nog steeds onverdoofd. De castratie van biggen wordt al jaren toegepast, omdat bij het verhitten van vlees van niet-gecastreerde varkens een onaangename geur kan vrijkomen, de zogenaamde berengeur”, schetst Els Sterckx van Vlaams Belang de situatie. Zij vraagt wanneer er een verbod komt op biggencastratie in Vlaanderen en/of Europa.
“Het nieuwe KB zorgt ervoor dat in Vlaanderen de meeste biggen verdoofd zullen worden gecastreerd. Dat is alleszins al een stap vooruit. Alternatieve methodes, zoals volledige verdoving of immunocastratie, zouden te omslachtig zijn of zorgen voor afzetproblemen in het buitenland”, duidt Ludwig Vandenhove van Vooruit.
Sofie Joosen van N-VA herhaalde in de commissie Dierenwelzijn nog eens haar pleidooi om biggencastratie volledig te verbieden in Vlaanderen.
Verbod op verkoop
Vandenhove denkt aan een verbod op de verkoop van varkensvlees van gecastreerde varkens in Vlaanderen. “Dat gebeurt nu al door een aantal retailers, zoals Renmans, Delhaize en CORA. Zo waarborgt men een afzetmarkt voor Belgisch varkensvlees van immunogecastreerde varkens.”
“Het nieuwe federale initiatief is een schijnoplossing. Ten eerste is de effectieve toepassing daarvan niet te controleren. Ten tweede vrees ik dat daarmee minstens ten dele de druk verdwijnt om te streven naar het einde van de chirurgische castratie van biggen”, zegt minister Weyts.
Geen opleiding nodig
“Er wordt verwezen naar onder andere Duitsland met betrekking tot de mogelijkheid voor landbouwers om dit na een opleiding zelf toe te passen. Met dit KB is een opleiding niet verplicht. Varkenshouders zullen dus zonder enige opleiding of kennis van zaken aan de slag kunnen met anesthetica, waarmee de illegale uitoefening van diergeneeskunde, die vandaag elke dag 10.000 keren gebeurt, eigenlijk de facto wordt gelegaliseerd.”
Deur opengezet voor gelijkaardige vragen
“Het is ook een inbreuk wat de uitoefening van de diergeneeskunde betreft, denk ik, en toch enigszins een aanfluiting van de zware dierenarts-opleiding, gelet op de recente invoering van een ingangsexamen voor diergeneeskunde. Wij maken dit dus strenger in Vlaanderen en aan de andere kant zegt men federaal dat bepaalde diergeneeskundige handelingen door iedereen kunnen worden gedaan, zelfs zonder opleiding. Dat lijkt me een ferme tegenspraak. Wat is dan het volgende? Dat hondenfokkers of andere dierenfokkers pleiten voor het recht om zelf hun mannelijke dieren te mogen castreren na het aanbrengen van verdovende gel? Met dit KB zet men de deur open voor volgende vragen in die richting. Daarom vind ik dat een slechte zaak”, aldus minister Weyts.
Exportmarkten vormen probleem
“Voor onze eigen markt zitten we goed met alternatieven voor biggencastratie. Het probleem zijn onze exportmarkten. We moeten druk blijven zetten voor een Europese oplossing, want dat is de enige fundamentele oplossing. Ondertussen blijven we wel inzetten op technieken zoals immunocastratie en berengeurdetectie bij intacte beren. We blijven die aanmoedigen. We blijven openstaan voor de financiële en andere ondersteuning ervan.
We moeten wel vaststellen dat de onderzoekers zelf enigszins geneigd zijn om bepaalde sporen stop te zetten als ze geen uitzicht hebben op een commerciële toepassing. Als ze op basis van de eigen bevindingen al de afweging kunnen maken dat de kosten-batenanalyse waarschijnlijk negatief is, dan verkennen ze andere sporen.”
Europese regels op komst
“Ik kijk reikhalzend uit naar de regelgeving op Europees niveau die voor het najaar werd aangekondigd. We hadden de bevestiging gekregen dat daarbij specifiek ten aanzien van de biggencastratie ook een regeling zou worden meegenomen. Mocht dat niet het geval zijn, dan zullen we gebruikmaken van ons Europees voorzitterschap om die thematiek zelf op de Europese agenda te zetten”, zegt Ben Weyts.
Een verbod op de verkoop van vlees van gecastreerde beren op grond van de Dierenwelzijnswet vindt Weyts geen haalbare kaart, omdat dat vloekt met het principe van de Europese vrijhandel. “Voor onze eigen binnenlandse markt kunnen we inzetten op alternatieven. Daar is er eigenlijk geen probleem meer. Onze retailers gebruiken vlees van ofwel intacte beren ofwel immunocastratie.”
Geen goede ervaringen in Nederland
“Het federale KB was nodig om de export naar Duitsland veilig te stellen. Het Belgische BePork-lastenboek heeft afspraken gemaakt over de evenwaardigheid van hun lastenboek met onder meer het Duitse QS-systeem. QS legt een verplichte verdoving tijdens castratie op en dat is de reden waarom de federale overheid het besluit genomen heeft over de lokale verdoving van biggen bij castratie door de varkenshouder in plaats van door de dierenarts.
Wat dierenwelzijn betreft, blijft de winst van verdoving echter beperkt. Er is nog steeds pijn na de ingreep en de controleerbaarheid is laag. Men heeft daar in Nederland ook mee gewerkt en stelde vast dat, als men het overlaat aan de landbouwers en als er een installatie ter beschikking is, die in velerlei gevallen stof ligt te vergaren”, besluit minister Weyts.
