Geen MER, geen goedkeuring van decreet!
Op 14 juli – de laatste ministerraad voor het zomerreces – werd het stikstofdossier weer onder de loep genomen. Minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) wilde het huidige decreet goedkeuren. Minister van Landbouw Jo Brouns (cd&v) hield echter het been stijf. “Onze vereisten zijn nog niet uitgeklaard. Een milieu-effectenrapport (MER) moet eerst duidelijkheid brengen.”
Het stikstofdossier is er eentje van lange adem. Op 10 maart lagen er al afspraken vast rond het stikstofakkoord, met een nieuwe Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS) om de stikstofuitstoot in Vlaanderen terug te dringen en een vergunningenstop te vermijden. Dat akkoord moet nog omgezet worden in juridische teksten, in regelgeving dus. Alhoewel er nog heel wat afspraken nog niet nageleefd waren, wilde minister Demir het huidige decreet nog voor het zomerreces goedkeuren, om er zeker van te zijn dat alles gestemd raakt voor de verkiezingen van volgend jaar.
Bindende voorwaarden van cd&v
Tijdens een recent interview met Landbouwleven en tijdens ‘De boer op met Jo’, een 20-tal avonden in heel Vlaanderen, wees minister Brouns nog herhaaldelijk op de hordes die er nog genomen moesten worden eer dit decreet kon worden goedgekeurd. Hierover werden namelijk in maart afspraken gemaakt binnen de Vlaamse regering.
Het gaat dan met name over het ‘extern salderen’, met andere woorden het overnemen van uitstootrechten van een naburig bedrijf, als techniek om uitbreiding van veeteeltbedrijven toe te laten. Daarnaast gaat het om de gelijktrekking van de uitstootdrempels voor de landbouw vanaf 2025 tegenover de industrie. De toegevingen konden voor de N-VA als een milieu-effectenrapport (MER) aantoonde dat de doelstelling om de stikstof in natuurgebieden te halveren er niet door in het gedrang kwam.Voor de cd&v waren deze voorwaarden dan ook ‘bindend’.
Vier maanden na het akkoord in maart blijkt er echter nog steeds geen bureau aangesteld te zijn om het MER uit te voeren.
Steun van Open VLD
De onverwachte aankondiging dat Demir – wetende dat het MER nog niet was opgestart – het decreet toch al wilde goedkeuren, zorgde voor heel wat ophef op sociale media nog voor de Vlaamse regering op 14 juli weer rond de tafel zat.
Ook Gwendolyn Rutten, Vlaams parlementslid voor Open VLD, had voor het overleg haar bedenkingen bij de gang van zaken. Ze vermoedde, in een interview op 14 juli op Radio 1 in ‘De Ochtend’, dat het overleg niet vlot zou verlopen. “Er is veel wantrouwen door de manier waarop het dossier is aangepakt. Dat geeft ook geen vertrouwen naar de burger toe. Er is wel echt nood aan een decreet om rechtszekerheid te bieden, zeker voor de jonge landbouwers. We moeten die mensen perspectief bieden. China zet massaal in op voedselproductie, het zou erg zijn moesten we onszelf in de voeten schieten en onze voedselproductie doen stopzetten. Het evenwicht zoeken tussen alle belangen tijdens zo’n ministerraad is niet evident, maar de afspraken moeten nagekomen worden want zo creëer je vertrouwen.” Ook Rutten gaf dus aan dat de 2 cd&v-eisen wel duidelijke verbeteringen zouden zijn. “Voor Open VLD is er ook nog veel onduidelijkheid, en we begrijpen daarom de eisen.”
Partijgenoot Bart Somers stelde vooral dat men niet kan blijven talmen in dit dossier.
Bal in kamp van N-VA
Net voor aanvang van de ministerraad bevestigde Brouns nog: “Nu een beslissing nemen over het decreet zonder dat er perspectief wordt geboden aan boeren en zonder de timing van het onderzoek te kennen, kan voor ons absoluut niet. Het uitvoeren van het milieuonderzoek – waar N-VA zelf om gevraagd heeft – is de verantwoordelijkheid van collega Demir. We hebben haar de tijd gegeven dit grondig voor te bereiden en haar de voorbije maanden herhaaldelijk gewezen op de krappe timing”, aldus Brouns. Dat het onderzoek naar de eisen van cd&v nog niet opgestart is, ligt volgens cd&v aan minister Demir die bewust getalmd zou hebben.
Zoals gebruikelijk moest de Vlaamse regering tijdens de laatste ministerraad voor het zomerreces heel wat beslissingen nemen. Naar verluidt lagen er 220 punten op de tafel, het stikstofdossier was daar slechts eentje van. Maar volgens de woordvoerder van minister Brouns werkte de voltallige regering ook hieromtrent erg constructief verder. Een regeringscrisis is niet aan de orde, maar er werd uiteindelijk geen akkkoord bereikt omdat het reeds aangehaalde MER nog niet werd uitgevoerd. “De gemaakte afspraken werden niet gehonoreerd, waardoor minister Brouns dus niet akkoord kon gaan met het voorstel tot decreet van collega Demir.”
Dit betekent dus ook dat er nog een lange weg te gaan is. De bal ligt nu alvast (terug) in het kamp van de N-VA. Vooreerst moet nu zo snel mogelijk de MER-studie uitgevoerd. Het is zoeken naar een studiebureau dat deze uitdaging wil aangaan, gezien de druk op de ketel en de krappe periode die rest voor de verkiezingen van 2024. De Vlaamse regering zit in principe pas terug rond de tafel op 30 augustus.
