Glyfosaat aan ‘t eind van zijn mandaat?
Het gebruik van glyfosaat als gewasbeschermingsmiddel is al een lange tijd een hekel discussiepunt. De actieve stof, die onder andere te vinden is in de alombekende onkruidverdelger Roundup, zou kankerverwekkend zijn. Hoe het met de toelating na 15 december zit, als de vergunning afloopt, blijft een vraagteken.
Kankerverwekkend of niet, het antwoord is nog steeds niet duidelijk. Toch zou meer informatie wenselijk zijn, aangezien de verlenging afhangt van het feit of glyfosaat nu de gezondheid van mens, dier en milieu (zoals bodemleven en bodem-biodiversiteit) schaadt. Het EFSA (het Europees Voedselveiligheidsagentschap) en het ECHA (Europees Agentschap voor chemische stoffen) beweren van niet, terwijl de Wereldgezondheidsorganisatie glyfosaat als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ beschouwt. De betrouwbaarheid van de Europese studies echter was twijfelachtig, bleek nadat interne documenten van Monsanto gelekt waren. Net de wetenschappelijke onzekerheid geeft het dossier een gevoelig karakter.
In ieder geval loopt de vergunning af op 15 december. Het Europees parlement pleit voor een verbod tegen eind 2022, waarmee ze druk leggen op de Europese Commissie en de lidstaten. Dinsdag stelde de Europese Commissie echter een verlenging van vijf of zeven jaar voor, terwijl die initieel 10 jaar bedroeg. Woensdag zou de Europese commissie een beslissing nemen omtrent de verlenging van de vergunning na 15 december. Elk EU-land zou nog wel voor zichzelf kunnen beslissen of de glyfosaatmiddelen nog in de winkel mogen liggen. Het Permanent comité voor de Planten, Dieren, Voeding en Diervoeding zou de uiteindelijke beslissing moeten nemen, alhoewel hiervoor ook een gekwalificeerde meerderheid nodig is. Frankrijk, Italië, Oostenrijk en Luxemburg stemmen alvast tegen het oorspronkelijke voorstel. België wil slechts een vergunning van vijf jaar. Duitsland heeft zich onthouden.
Woensdag werd echter geen akkoord bekomen, en werd niet gestemd. De Commissie zal nu de standpunten van de verschillende lidstaten bekijken en een nieuwe vergadering vastleggen.
Glyfosaat in de bodem?
Om de al aanwezige glyfosaat in de bodem in kaart te brengen, werd onder leiding van Wageningen Universiteit een onderzoek opgestart. Na een analyse van 300 bodemmonsters op landbouwgronden in 10 Europese landen, vond men in 45 % van die gronden glyfosaat en AMPA, het meest stabiele afbraakproduct van glyfosaat. AMPA werd ook meer teruggevonden dan glyfosaat. Omdat die gemakkelijk aan de bodemdeeltjes hechten is de kans op verontreiniging door winderosie of uitspoeling groot. Bij winderosie kan men de stof inademen, en bij uitspoeling kan het in het drinkwater terecht komen. Een onderzoek in 2012 met 75.000 monsters oppervlaktewater in Europa wezen uit dat in een derde van de monsters glyfosaat zat, en in de helft van 57.000 monsters AMPA. In een studie van 2013 vond men in 44 % van de urinemonsters uit 18 landen in Europa glyfosaat.
