Mos preventie en -bestrijding in het gazon.

De beste manier om mos te voorkomen is te zorgen voor een optimale groei van het gras. De voornaamste factoren die van invloed zijn op de optimale ontwikkeling van de graszode en dus onrechtstreeks op de mosgroei zijn zuurtegraad, structuur, vochtigheidstoestand en voedingstoestand van de bodem. Mosbestrijding met chemische middelen zonder rekening te houden met bovenstaande groeiomstandigheden van het gras is enkel een symptoombestrijding. Het mos verdwijnt vlug, maar komt even vlug en na iedere behandeling nog vlugger, terug.

Mospreventie

Net zoals alle andere planten stelt mos bepaalde eisen aan zijn groeiomgeving om zich goed te kunnen voortplanten en ontwikkelen. Het komt er dus op aan die groeifactoren zodanig te beïnvloeden dat mosgroei geen kans krijgt.

Zuurtegraad: mos groeit het best op een zure bodem. Door de zuurtegraad van het gazon op peil te houden (ideale pH 6 à 7) wordt de mosgroei afgeremd. Bij een te zure bodem kan het gras minder goed de voedingselementen opnemen waardoor de groei van het gras geremd wordt en het mos zich nog beter kan ontwikkelen.

Licht : mos heeft minder licht nodig dan gras en is door zijn specifieke bouw niet bestand tegen rechtstreekse felle zonneschijn. Mos ontwikkelt zich dus best op schaduwrijke plaatsen. Vaak is de grasmat in de schaduw minder ontwikkeld en blijft het gras en de bodem langer vochtig wat de mosgroei nog extra bevordert. Voor grote graspartijen op schaduwrijke plaatsen is het dan ook beter een aangepast zaadmengsel te gebruiken.

Lengte van het gras : mos groeit het best in vochtige periodes en kan zich ook bij lage temperaturen goed ontwikkelen. Het is dus beter het gras niet te kort te maaien vóór de winter. Op die manier krijgt het mos minder licht en zal de groei geremd worden.

Mosbestrijding

Wanneer er ondanks goed beheer van de grasmat toch mosgroei optreedt kunnen we het mos ook rechtstreeks gaan bestrijden. We kunnen een bestrijding uitvoeren met een herbicide met een specifieke anti-moswerking. Deze producten werken vaak heel snel en efficiënt tegen mos, maar hebben anderzijds enkele belangrijke nadelige effecten op de ontwikkeling van de grasmat. Indien niet oordeelkundig gebruikt leveren ze vaak meer nadeel op dan voordeel. Er bestaan momenteel ook heel wat kant-en-klare gazonmeststoffen met een mosdodende werking.

Vaak gaat het over samengestelde meststoffen waar een chemische mosdoder bijgemengd is. Deze producten zijn heel gebruiksvriendelijk (gericht op toepassing door particulier tuinbezitter) maar hebben als grootste nadeel, zeker voor grotere oppervlakten, dat ze duur zijn. Daarnaast bestaan er ook specifieke meststoffen die een goede bijwerking hebben tegen mosgroei. Deze producten moeten echter vanwege hun karakteristieke eigenschappen met de nodige kennis van zaken worden toegepast. Het mos kan ook mechanisch verwijderd worden door middel van verticuteren (vaak na een voorafgaande chemische bestrijding). Ook hier dient de nodige aandacht besteed te worden aan een goede nabehandeling.

Chemische bestrijding (herbiciden)

Ijzersulfaat : dit product gaat het mos op heel korte tijd effectief afdoden. Het kan naargelang de omstandigheden ofwel gegoten of gesproeid worden na oplossen in water (droge periodes) of uitgestrooid worden (vochtige omstandigheden). Het is een goedkoop product maar heeft enkele belangrijke nadelen. Het product geeft roestbruine vlekken wanneer het gemorst wordt op bestratingen (let op voor aanhangend product aan schoenen of laarzen), het werkt sterk verzurend op de bodem (extra kalkbeurt nodig) en is nefast voor het bodemleven.

Ijzerdinatrium-EDTA + ijzersulfaat : dit is een wateroplosbaar poeder voor mosbestrijding in gazons en op verhardingen. Er is in vergelijking met zuiver ijzersulfaat veel minder product nodig per behandelde oppervlakte (tijdsbesparing bij toepassing). De werking is minder snel maar wel effectief. Door de lagere toepassingsdosis is de kans op vlekken op bestratingen veel kleiner (wel opletten voor verkleuringen bij natuursteen) en is ook de impact op het groeimilieu (verzuring en afdoding van het bodemleven) veel kleiner.

Quinoclamine : een krachtige mosbestrijder voor toepassing in het gazon ter bestrijding van alle mossen (algen, bladmossen en levermossen). Dit product dient gebruikt te worden tijdens het groeiseizoen (mei tot augustus) en wordt bij voorkeur toegepast bij overtrokken weer en voldoende hoge luchtvochtigheid (maak het mos eventueel op voorhand nat door het te besproeien met water). Dit product heeft ook een zekere nawerking op kiemende sporen. Betreding van het gazon na de behandeling mag pas als het product opgedroogd is. Niet gebruiken in jonge gazons.

Pelargonzuur : is een organisch vetzuur van natuurlijke oorsprong dat best toegepast wordt op een droog gewas bij groeizaam weer (voldoende bodemvocht en temperaturen vanaf 12° C). Het gazon na de behandeling gedurende 24 uur niet betreden.

Bestrijding met specifieke meststoffen

Ammoniumsulfaat : ook wel zwavelzure ammoniak genaamd heeft een eerder langzame (twee weken) werking tegen mos. Het is een snelwerkende stikstofmeststof (21 % ammoniumstikstof), die we dus beter niet te vroeg in het groeiseizoen gebruiken om uitspoeling te vermijden. Nadelen zijn de groeistoot die ontstaat als gevolg van de hoge dosis snelwerkende stikstof, de verzurende werking en de kans op verbranding van het gazon bij gebruik van te hoge dosis.

Kalkcyanamide: dit product dient zeer oordeelkundig gebruikt te worden vanwege zijn toxische eigenschappen voor mens en dier. Respecteer toepassingstijdstip (vroeg voorjaar), dosis (verbranding van gazon en andere planten bij te hoge dosis) en veiligheidsvoorschriften zoals vermeld op de verpakking. Indien correct toegepast heeft dit product naast zijn mosdodende werking nog enkele bijkomende positieve eigenschappen. Het is een traagwerkende stikstofmeststof met een herbicide werking op dicotylen, een afdodende werking tegen slakken en het verminderd de populatie van insectenlarven die de graszode beschadigen (langpootmug). Helaas wordt ook een groot deel van het bodemleven afgedood waardoor het natuurlijke evenwicht van de bodem verstoord wordt. Dit product werkt ontzurend (pH verhogend) door zijn hoog gehalte aan calciumoxide.

Verticuteren

We kunnen het mos ook mechanisch verwijderen door uitkammen of verticuteren. Omdat er steeds kleine deeltjes mos achterblijven die in gunstige omstandigheden kunnen uitgroeien tot nieuwe mosplantjes is het nodig om na het verticuteren het gras uit te rijven om zoveel mogelijk mos te verwijderen. Voordeel is dat bij een goed uitgevoerde verticuteerbeurt de grond lichtjes gescheurd wordt waardoor men een beter bewortelingsmilieu krijgt. Zorg er voor de viltlaag niet volledig te verwijderen om het microbiologisch evenwicht van het gazon niet te verstoren. Na het verticuteren kan best een evenwichtige gazonmeststof toegediend worden, zodat de grasmat zich vlug kan ontwikkelen en mosgroei minder kans krijgt.

Geert Brantegem