De Valck-De Roos in Wolvertem kiest voor de Belgische witte trots, grondwitloof

Dat de start van het grondwitloofseizoen op hun bedrijf een schot in de roos was, merkte Elke aan het aantal bezoekers. Op zondag 8 oktober werden het landbouwerskoppel, Wim en Elke, in de bloemetjes gezet.

"Grondwitloof is een belangrijk streekproduct van onze provincie", vertelt Tom Dehaene (cd&v), Vlaams-Brabants gedeputeerde van Landbouw op de officiële start van het grondwitloofseizoen, dat bij hen doorging. "Qua productie zijn we koploper. We investeren ook veel tijd en middelen in onderzoek naar de verschillende rassen van witloof. Daar mogen we best trots op zijn."

Veel interesse

“Ik schat dat er zo ongeveer 2.000 mensen langskwamen. Er was wel wat interesse, en dat apprecieer ik”, zegt Elke tevreden. In de voormiddag kreeg het koppel wat politiek bezoek over de vloer. Minister van Landbouw Jo Brouns, gedeputeerde Vlaams-Brabant Gunther Coppens, burgemeester Gerda Van den Brande, schepen van gemeente Meise Jorn Lathouwers en Open VLD-fractievoorzitter Maggie De Block vonden de weg om een geïnteresseerde blik te werpen op het bedrijf.

In de namiddag werd het bedrijf opengesteld voor iedereen. Ook andere grondwitlooftelers kwamen hun licht eens opsteken. “We zagen mensen van vzw grondwitloof, en zagen ook wel andere telers opduiken”, vertelt ze nog. Het koppel voorzag voor ieder wat wils. Ook was er kinderanimatie voorzien, en kon iedereen proeven van verschillende witloofhapjes. “Vermoeiend, maar ik ben blij dat mensen ook geïnteresseerd zijn in het teeltproces. Ik denk wel dat veel mensen wat hebben bijgeleerd.”

In Kampenhout organiseerden het Centrum voor Agrarische Geschiedenis en De Krop, het witloofmuseum van de gemeente ook een kennisdag rond grondwitloof.

Vierde generatie

Elke en Wim zijn de vierde generatie op het bedrijf. Wims ouders zijn in de jaren 90 gestopt en Elke en Wim zijn gestart in 2009. Toch helpen Wims ouders nog steeds op het bedrijf. “We hebben in totaal zo’n 25 ha grond”, vertelt Elke. “We zijn gegroeid van 1,5 ha grondwitloof naar 3,9 ha. We hebben ook asperges, die we verkopen via de korte keten, granen en maïs. In de toekomst willen we meer specialiseren in grondwitloof, en hierin uitbreiden. Qua grootte van areaal weten we nog niet wat ideaal is, het zal ervan afhangen wat we aankunnen.”

Bovendien hebben Wim en Elke andere uitbreidingsplannen. Zo zijn ze momenteel bezig zelf om muren te metselen in de loods die ze in 2021 pas gezet hebben, voor een hoevewinkel. “We doen dat graag zelf om kosten te besparen. De loods viel duurder uit dan gedacht. Om de vergunning te verkrijgen hebben we 8 maanden moeten wachten. Ondertussen was de prijs voor de bouw wel met 10% gestegen”, legt Elke uit. “Andere plannen zijn dat we zonnepanelen willen leggen, en we zoeken naar andere methoden om het witloof te verwarmen. Nu is dat nog met mazout, maar we denken erover na om een pelletkachel te zetten. We zouden eventueel eigen stro willen gebruiken om te verwarmen.”

Via groothandel

Het witloof wordt alvast verkocht via thuisverkoop. Die is sinds de coronapandemie goed geboomd. “Het is de bedoeling dat er een hoevewinkel komt in de loods. Daar zullen we eigen producten verkopen, maar ook die van collega’s. Dan kunnen we ook een mooi gamma bieden van groenten, ijs, enzovoort. De waardering die je krijgt via thuisverkoop is fijn. Het contact met de mensen is tof. Dat is ook een van de redenen waarom we de thuisverkoop willen uitbreiden. Ik maak ook reclame voor de korte keten”, geeft ze aan. Het meeste gaat echter via groothandel Lathouwers naar Colruyt. “Wij verkiezen de groothandel, omdat je kan werken met een ongeveer vaste prijs. Er zijn geen pieken en dalen, en dat kan wel het geval zijn bij de veiling, die werkt met klokverkoop”, legt ze uit.

Ze geeft wel aan gefrustreerd te zijn door de prijs van witloof in de winkel. “Die prijzen zijn het dubbele of soms zelfs het driedubbele dan wat wij ervoor krijgen, en dat terwijl eigenlijk het meeste werk door de boer gebeurt.”

Te warm

Het teeltproces bij grondwitloof is nagenoeg bij de meeste telers hetzelfde. De wortel wordt buiten gekweekt, en de krop binnen. “Wij kiezen er wel voor om zonder dekgrond te werken. We kiezen er ook voor om de wortelen die overschieten te laten ophalen. Die worden dan gewassen en vermalen voor veevoer”, geeft Elke aan. In de vzw grondwitloof zijn nog zo’n 100 mensen geëngageerd, en dat over heel België. “De meesten zijn bijna op pensioen, en die hebben vaak geen opvolging. Er zijn slechts enkele jonge telers”, geeft ze nog aan.

Voor veel grondwitlooftelers is het weer bovendien niet ideaal. Door het warme weer groeit het witloof te snel, en zo krijg je een minder vaste krop. “We moeten de kroppen goed in het oog houden, en ze water geven. Het weer heb je nu een keer niet in de hand.”

Naar minder arbeid

De familie doet bijna alles zelf. In de winter komen er 3 à 4 seizoensarbeiders om het witloof te kuisen. “Het viel me op dat de bezoekers, en dan vooral de niet-witlooftelers, ervan opkeken hoe arbeidsintensief de teelt wel niet is.”

Toch geeft ze aan dat het qua arbeid wel efficiënter kan. “Op termijn willen we hier ook in moderniseren. Zo willen we een transportband, zodat het witloof naar het kuiskot gaat, en we het witloof niet eerst in bakken moeten leggen om het dan naar het kuiskot te brengen”, vertelt ze. En ook voor het inpakken droomt ze van automatisering. “En dat door middel van een flowpack.”

Combinatie met loonwerk

Het bedrijf combineert landbouw en loonwerk. Wim was er al mee gestart nog voor ze mekaar leerden kennen, en stilaan werd het uitgebreid. Het loonwerk houdt verschillende activiteiten in: het gras afrijden, pressen wikkelen, mesten,… en dat 3 tot 5 keer per jaar. Wim en Elke beheren het  hetlandbouwbedrijf en doen ook het loonwerk. “We zijn eigenlijk met grondwitloof gestart omdat het in de winter kalm is met het loonwerk. Toch zijn er echt wel drukke momenten in het jaar. Vooral in het voorjaar en het najaar is de combinatie zwaar voor het sociale en het gezinsleven”, geeft ze wel toe.

Marlies Vleugels