Zwakke melkaanvoer in de VS en in Europa

Geopolitieke onrust dreigt weer tot in onze portefeuille zichtbaar te worden. Raf Beyers: “Almaar meer koopvaardijschepen varen, door aanvallen van Jemenitische rebellen in de Rode Zee, niet meer langs het Suezkanaal van Azië naar Europa. De omweg langs Kaap de Goede Hoop kost al snel 10-12 dagen extra reistijd. Deze situatie dreigt de internationale aanvoerketen te verstoren en dat zien we al aan de olieprijs die sinds enkele dagen terug omhoog trekt.”

Voorlopig lijken de markten nog wel cool te reageren want de Europese TTF-gasprijs (Title Transfer Facility is de toonaangevende gashandelsplaats) daalde de voorbije weken naar een voorlopig dieptepunt van ca 33 euro/MWh deze winter. Een jaar geleden stond nog meer dan 100 euro/MWh op de tabellen.

Inflatie en recessie

Europese inflatie klokt over november af op 2,4% wat fors lager is dan de 2,9% van oktober. Europa is kwetsbaar en presteert ook over december volgens de inkoopmanagersindex zwak. Vooral de recessie in zowel Duitsland als Frankrijk baart zorgen. Europa’s zwakke economische prestatie verschilt met de betere prestatie in de Verenigde Staten (VS). Daarnaast is Europa veel kwetsbaarder voor verstoring van de aanvoerketen richting Azië. Ook een stijgende olieprijs zal zich hier steviger laten voelen dan in de VS. “We zien sinds half december de euro dan ook stevig verzwakken tegenover de dollar. Het muntpaar EUR/USD koerste terug richting 1,10. Met de zeer spannende Amerikaanse presidentsverkiezingen in de VS in het vooruitzicht voor het komende jaar zal de volatiliteit alleen maar toenemen.”

De laatste GDT-zuivelveiling van dit jaar, op 19 december, tekende groen met + 2,3% prijsstijging.

Minder melk in VS en EU

De melkaanvoer in de VS over november is zwak met 0,6% daling en daarbovenop ook nog correctie van de aanvoer van oktober van -0,5% naar -0,7%. “Sinds juli hebben de Amerikanen minder koeien aan de melk dan vorig jaar, ook over november zouden er 10.000 minder koeien gemolken zijn dan in oktober wat een daling van de veestapel betekent met 0,5% tegenover vorig jaar”, verklaart Raf Beyers de evolutie. “Ondanks de stijging van de melkprijs bij de Amerikanen in de tweede jaarhelft, lijken ze niet gemotiveerd om te melken voor die prijs. Aangezien de melkprijs in de VS, door acute daling van de boterprijs, waarschijnlijk terug zal dalen, zien we nog niet meteen een melkproductieherstel in het vooruitzicht de komende maanden.”

Terwijl men in de VS al de aanvoercijfers van november publiceert, spreekt men in de EU27 nog over voorlopige aanvoercijfers van oktober. “Die zijn wel desastreus met 1,6% minder melk dan vorig jaar in dezelfde maand. Als de Nederlandse melkaanvoer ook de komende maand daalt, zullen rode cijfers voor de dag komen. De Nederlandse melkveehouders molken over november 3,9% minder en nog maar net iets meer dan in 2021. Melkprijzen moeten dus duidelijk steviger zijn dan voorbije periode om de kosten van de Nederlandse melkveehouders te kunnen dragen.”

In Nieuw-Zeeland is sprake van droogte die de grasgroei kan fnuiken naar het einde van hun melkseizoen. Dat kan de melkaanvoer daar ook aantasten. Spotmelk gaat dit jaareinde richting 40 cent, wat heel normaal is voor deze tijd van het jaar.

Boter is winnaar op de GDT

Boter was de opvallende grote winnaar op de laatste GDT-veiling van het jaar met 9,9% prijsstijging. Daarmee komt de boterprijs in Oceanië op 4.999 euro/ton. Door de aanhoudende lichte daling van de Amerikaanse boterprijs naar 5.268 euro/ton komt deze stilaan dichtbij de VS-prijs. De Europese boterindex komt in week 51 – bij de laatste notering van het jaar – uit op 5.475 euro/ton. Sinds eind november noteerde Europese boter 5.500 euro/ton, maar deze week gaat de prijs er onderdoor de daling van de Duitse boterprijs met 125 euro/ton naar 5.425euro/ton.

Het AMF (anhydrous milk fat, vochtvrij melkvet) ging op de GDT veel minder vooruit dan boter met maar 0,2% prijstoename naar 5.109 euro/ton. Dit wijst dus op een specifieke, door Europa uitgelokte (?), vraag naar boter en dus niet zozeer naar melkvet. De boterproductie in Europa is tot en met september 2% hoger dan vorig jaar. De productietoename komt zo bijna overeen met het volume van de meer-export die wel 14% steeg in de eerste 10 maanden van het jaar. Beyers: “Gaat de Europese botermarkt het nieuwe jaar met groene cijfers starten, dat is de vraag? De Europese melkaanvoer is nu aan een stijging begonnen richting seizoenshoogtepunt einde april. Dat de vraagzijde bij de lage melkaanvoer van voorbije maanden, geen hogere prijzen liet zien, is mogelijk niet zo’n gunstig teken over de vraag en de retailafzet.”

SMP kent prijsdaling

Op de voorbije GDT was mageremelkpoeder (SMP, skimmed milk powder) het kind van de rekening met een prijsdaling van 1,3% naar een prijs van 2.400 euro/ton. “Het was daarmee de enige daler van de belangrijke producten op de GDT-veiling. Want vollemelkpoeder (WMP, whole milk powder) blijft zijn gestage stijging sinds half augustus rustig voort zetten met een stijging van 2,9% naar 2.937 euro/ton.”

Seizoensmatig zal het aanbod op de GDT vanaf half januari, bijna hand in hand met het verloop van de Nieuw-Zeelandse melkaanvoer, beginnen dalen wat mogelijk nog een tijd ruimte kan blijven geven aan een prijsstijging van WMP door het dalende aanbod.

De Europese SMP-index gaat in de laatste handelsweek van het jaar licht naar beneden naar 2.602 euro/ton. De prijs van SMP in Europa is daarmee nog altijd wel 200 euro/ton duurder dan de prijs in Oceanië en in de VS waar men een gelijke prijs van 2.400 euro/ton noteert. “Hopelijk gooit de onrust op de belangrijke zeevaart handelsroute langs het Suezkanaal geen roet in het eten voor de afzet van Europees poeder richting Azië. De start van het nieuwe jaar en prijsrichting van poeder op dat moment zal snel duidelijk maken hoe gevoelig de markt is voor deze logistieke verstoring”, besluit Raf Beyers.

Anne Vandenbosch