SALV vraagt om te wachten met Vlaamse normen voor kalkoenenhouderij
Het is op zich een goede zaak dat de Vlaamse regering met een nieuw besluit een normenkader voor het dierenwelzijn in de professionele kalkoenenhouderij wil invoeren. Tegelijk is het belangrijk om het gelijke speelveld in voldoende mate te waarborgen. Daarom vraagt de SALV aan Vlaams minister van Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) om de invoering uit te stellen tot er Europees beleid terzake is.
In Vlaanderen zijn er volgens de Strategische Adviesraad voor Landbouw en Visserij (SALV) ongeveer 28 kalkoenenhouders, die vooral gevestigd zijn in West-Vlaanderen en die samen 1,2 miljoen kalkoenen per jaar kweken. In Vlaanderen worden vooral middelzware rassen gekweekt. De kalkoenen worden op de grond gehouden in een stal zonder buitenloop.
Besluit met minimumvoorschriften
Op 10 november 2023 heeft de Vlaamse regering haar principiële goedkeuring verleend aan een besluit dat de minimumvoorschriften vaststelt voor de bescherming van kalkoenen gehouden voor de vleesproductie.
Het ontwerp van besluit stelt regels op met betrekking tot de verzorging, huisvesting en eigenschappen van kalkoenen, gaande van de controle op en verantwoordelijkheid met betrekking tot de dierengezondheid, de diervriendelijke manier van vangen en optillen, lichtintensiteit en -frequentie, bezettingsdichtheid, tot en met de behandeling van zieke en gewonde dieren.
Voetzoolletsels
Eén artikel gaat in op de ontwikkeling van een scorerapport voor voetzoolletsels, waarbij, als aan het slachthuis een vastgelegde drempelwaarde niet gehaald wordt, bijkomende wettelijke maatregelen (met betrekking tot bezettingsdichtheid) van toepassing zijn.
Een ander artikel schrijft voor dat de Vlaamse regering de normen in het besluit zal actualiseren binnen 18 maanden na de inwerkingtreding van het besluit, onder andere met betrekking tot bezettingsdichtheid en groeisnelheid. Dit besluit voor bestaande installaties zou van toepassing zijn vanaf 1 januari 2026. De SALV stelt een ruimere overgangsperiode voor.
Nog onderzoek nodig
De bepalingen stemmen in grote mate overeen met het advies van de Vlaamse Raad voor Dierenwelzijn (RVDW) van 7 juli 2022. Over dat advies was er unanimiteit binnen die adviesraad, behalve over de normen buitenloop, bezettingsdichtheid en groeisnelheid. Volgens de dierenbeschermingsorganisaties in de RVDW vallen die normen samen met de bestaande industriestandaarden, en zijn die onvoldoende. Met betrekking tot de kwestie van het ontbekken en de problematiek van borstblaren geeft de RVDW aan dat verder onderzoek vereist is.
De Europese Commissie heeft recent de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) de opdracht gegeven om tegen 31 december 2025 een technisch rapport en wetenschappelijk standpunt op te maken met betrekking tot het welzijn van kalkoenen in de veehouderij. Op basis van dit advies wil de Europese Commissie komen tot de opmaak van geharmoniseerde wetsvoorstellen.
Gelijk speelveld
Dierenwelzijn is volgens de SALV een belangrijk resultaatgebied van verduurzaming. Tegelijk is de SALV er geen voorstander van om nu nieuwe Vlaamse dierenwelzijnsnormen voor kalkoenen in te voeren als die onvoldoende compatibel zijn met het uitgangspunt van het gelijke speelveld. De SALV stelt voor om voor die normen de Europese beleidsontwikkeling af te wachten en ten gepaste tijde uniforme Europese regels in Vlaanderen in te voeren.
Onvoldoende onderbouwd
Volgens de SALV zijn verschillende voorgestelde maatregelen onvoldoende onderbouwd. Het is mogelijk dat bepaalde maatregelen eerder contraproductief zullen zijn inzake dierenwelzijn, bijvoorbeeld de effecten van verlichting op stress of van platformen en zitstokken op de incidentie van borstblaren. Die moeten eerst aan een uitgebreid wetenschappelijk onderzoek onderworpen worden naar hun effectiviteit inzake dierenwelzijn en ook op het vlak van praktische en economische haalbaarheid.
Het voorstel voorziet regels rond het manueel vangen van kalkoenen. De vangst en stockage van dieren kan ook machinaal gebeuren. Op die methode gaat de ontwerp-regelgeving evenwel niet in. De SALV stelt ook voor om de maximale bezettingsnorm uitsluitend te baseren op het gewicht van de dieren per m2 en niet op het aantal dieren.
Lagere groeisnelheid leidt tot agressie
Het voorstel wil een beperking invoeren van de groeisnelheid. De groeisnelheid zou niet hoger mogen zijn dan 100 g per dag voor hennen en 135 g voor hanen. Dit zal volgens de SALV leiden tot honger en agressie onder de dieren (en dus minder dierenwelzijn), tot economische schade en tot een lagere coëfficiëntie in het voedergebruik.
De verplichte afzondering van alle kalkoenen die verwond zijn door verenpikken of kannibalisme is volgens het advies van de SALV in de praktijk niet haalbaar.
Betrokkenheid van de sector verankeren
Voor de SALV moet voorts verduidelijkt worden welk orgaan bevoegd zal zijn voor de toekomstige actualisering van deze normen voor de Vlaamse kalkoenhouderij, moet de timing van de actualisering afgestemd worden op de Europese beleidsontwikkeling en moet de betrokkenheid van de sector verankerd worden via de SALV.
De SALV bracht dit advies eind vorig jaar uit op eigen initiatief, gezien de adviesraad over het ontwerp van besluit geen adviesaanvraag ontving. Natuurpunt/BBL en Bioforum onthouden zich bij dit advies.
