Frederik leidt Jong ABS
Jong ABS bestond al een hele tijd als jongerenwerking binnen het Algemeen Boerensyndicaat (ABS). Voortaan gaat deze afdeling door het leven met een eigen structuur en eigen statuten. Voorzitter Frederik Vandenbroucke duidt in dit artikel het waarom van die stap en blikt vooruit naar de verkiezingen van 9 juni.
Jong ABS komt niet uit de lucht gevallen. “De werking bestaat al langer. Een tijdje geleden werd opgeroepen om die werking een eigen structuur en bestuur te geven, maar daar kwam toen weinig reactie op. Met de boerenprotesten van vorig jaar kwam alles in een stroomversnelling. De jonge boeren binnen ABS willen gehoord worden. Daarom hebben we begin dit jaar met een groep van jonge boeren en boerinnen onze schouders gezet onder JABS”, vertelt Frederik.
Jonge boeren willen gehoord worden
Frederik is 33 en runt een bedrijf met witblauw vleesvee, varkens en akkerbouw in Sint-Rijkers (Alveringem). Hij werkt nog voltijds bij Timac Agro en zorgt samen met zijn echtgenote Iris voor hun 2 dochters. “Tijd is dan een zeldzaam begrip. Dat is ook het steeds terugkerende argument dat ik hoor als ik vraag waarom anderen zich niet mee engageren in ABS. Als niemand tijd vrijmaakt, als niemand zich engageert, dan worden onze belangen niet meer verdedigd en worden onze bezorgdheden niet meer op tafel gegooid. Ik vind het heel belangrijk dat de stem van de jonge boeren en boerinnen gehoord wordt in de politiek en in de maatschappij.”
Frederik volgde in het lokale bestuur van ABS zijn vader op, nadat die in 2021 overleed. “Ik was een van die boeren bij wie het protest van onderuit opborrelde, die vond dat onze regering niet genoeg voor ons doet en ons zelfs tegenwerkt. Ik begreep niet waarom de klassieke boerenorganisaties niet harder met de vuist op tafel sloegen, tot ik begin dit jaar mee de onderhandelingen volgde die geleid hebben tot de landbouwakkoorden van 15 februari. Politiek is niet zo eenvoudig als het soms voorgesteld wordt. Het is een spel van geven en nemen, van strategisch onderhandelen, van soms maar kleine stapjes vooruit zetten. Met het landbouwakkoord werden een aantal mooie resultaten geboekt. Niet dat de landbouw alles heeft binnengehaald wat gevraagd werd – dat zou ook niet haalbaar zijn – maar alles wat daar uit de bus is gekomen, hadden we daarvoor niet. Er gebeurt veel achter de schermen, terwijl landbouwers soms de indruk hebben dat er niets gebeurt.”
Boeren uit hun sociaal isolement halen
Frederik wil met het nieuwe bestuur en de mensen die in de algemene vergadering van JABS zitten een nationale werking uitbouwen. “Nu zijn er lokale werkingen in West-Vlaanderen en in het noorden en in het zuiden van Oost-Vlaanderen. We bekijken of we hetzelfde kunnen opzetten in Antwerpen en Limburg, om jonge landbouwers ook een beetje uit hun sociaal isolement te halen. En er komt een nationale werking met eigen infodagen, informele netwerkmomenten en met nieuwe initiatieven. We broeden op een manier om kinderen van de lagere en middelbare school op een eerlijke manier te laten kennismaken met landbouw en veeteelt, als positief tegengewicht voor al de aanvallen die de sector te verdragen krijgt in de klassieke media.”
Als voorzitter van Jong ABS wil Frederik de polarisering wegwerken die ontstaan is rond landbouw, en die stilaan ook de landbouwers onderling verdeelt. Andere actiepunten die specifiek voor jonge boeren tellen, zijn rechtszekerheid, bedrijfsopvolging en toegang tot grond. “Dat zijn allemaal problemen die met elkaar verstrengeld zijn. Een van de denksporen die we momenteel bekijken, is of er lagere successierechten zouden kunnen betaald worden op landbouwgrond in lange pacht. Daarmee lossen we zeker niet alle problemen op inzake bedrijfsopvolging en grond, maar het zou wel een stap in de goede richting kunnen zijn.
Rechtszekerheid is en blijft een probleem voor jonge boeren. Er worden nu vergunningen voor onbepaalde duur uitgereikt en dat is misschien nog gevaarlijker dan vergunningen voor 10 of 20 jaar. Er is nu de mogelijkheid tot het invoeren van een terugkerende evaluatietoets. Zo kan een landbouwbedrijf om de zoveel jaar zijn vergunning verliezen. Dat helpt de investeringen in de sector zeker niet vooruit.”
Niet voor alles een antwoord
Voor de schaarste aan en oplopende kostprijs van landbouwgrond heeft de groep van Jong ABS geen pasklaar antwoord. Ze zoeken naar manieren om het voor grondbezitters opnieuw interessant te maken om te (blijven) verpachten aan landbouwers.
Jong ABS zal niet de ‘echo’ zijn van ABS. “Toen ik aanvaardde om voorzitter te worden van JABS, heb ik aangegeven dat ik dat niet deed om enkel in de lijn te lopen van iemand anders, maar ook om zelf de lijnen mee uit te stippelen. Sinds bekend is dat ik de nieuwe voorzitter van Jong ABS ben, word ik al vaak aangesproken en moet ik uitleg en duiding geven over van alles. Er leeft heel wat bij de jonge boeren en boerinnen en daarvoor zal Jong ABS de spreekbuis vormen.”
Van de verkiezingen van 9 juni verwacht Frederik niet heel veel. “Het politieke systeem waar de Vlaamse landbouw mee te maken krijgt, is een tanker die je niet zomaar van koers kan veranderen. De malaise waarin onze sector vandaag verkeert, is overigens niet enkel de schuld van de N-VA, de partij die vaak als boeman van de landbouw wordt afgeschilderd. Alle vorige Vlaamse regeringen hebben boter op het hoofd.”
Nederlandse bocht inzake stikstof
Dat de nieuwe regering in Nederland een bocht van 90° maakt inzake stikstof, stemt de jonge boer uit Sint-Rijkers (Alveringem) dan weer hoopvol. “Dat is niet meer dan logisch. Het stikstofprobleem ‘bestaat’ enkel in Nederland en Vlaanderen, niet in Frankrijk, Duitsland of Denemarken. Het is goed dat Nederland nu afstapt van het modelmatige berekenen van de stikstofdepositie om de goede toestand van de natuur te meten. Vlaanderen moet dat voorbeeld volgen. De landbouw doet al veel inspanningen inzake emissies en zal dat blijven doen. Maar zelfs als je in Nederland of Vlaanderen alle landbouw weghaalt, is het stikstofprobleem nog niet opgelost. Door hier de stikstofemissie terug te dringen, maak je die in andere landen net groter. Daarom pleiten wij voor meer spiegelclausules in de handelsverdragen. Alle normen die opgelegd worden aan onze landbouwers, moeten ook gelden voor de landbouwers die exporteren naar ons.”
Voor Frederik is het voorzitterschap van Jong ABS geen opstapje naar het voorzitterschap van ABS of naar een politiek engagement. “Zeg nooit nooit, maar zeker op dit moment heb ik niet de ervaring of de kennis om iemand als Hendrik Vandamme op te volgen. Iris en ik hebben bovendien nog plannen en dromen voor de boerderij die misschien niet compatibel zijn met een mandaat”, besluit de jonge boer uit Alveringem.
