Oxfam: Arbeidsmigranten in de Europese landbouwsector worden structureel uitgebuit
Arbeidsmigranten in de Europese landbouwsector worden structureel uitgebuit. Zo klinkt de centrale boodschap in het rapport 'Essential but invisible and exploited' van Oxfam en de universiteit van Comillas, in Spanje. Niet alleen zijn de werkomstandigheden vaak erg bar, ook liggen de lonen laag en hebben de werkers niet altijd toegang tot essentiële diensten, klinkt het. De ngo roept op om de rechten en betere leefomstandigheden van arbeidsmigranten te verankeren.
Volgens recente cijfers van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC) werken ongeveer 2,4 miljoen seizoensarbeiders in de EU. Niet alleen migranten uit de jongere EU-landen (zoals Roemenië en Bulgarije) zijn tewerkgesteld in de Europese landbouwsector, ook personen uit Europese landen die niet tot de EU behoren en andere landen, net zoals werkers zonder de juiste (verblijfs)documenten.
Mensen uit die laatste groep hopen via een arbeidscontract een verblijfsvergunning te krijgen, waardoor de werkgevers erg veel macht over hen kunnen uitoefenen. Door deze afhankelijkheid lopen zij dus extra risico op uitbuiting en discriminatie. Oxfam verwijst naar Thaise bessenplukkers in Zweden die dagelijks tussen 12 en 19 uur moeten werken.
Voor het rapport onderzocht Oxfam de situatie in negen EU-landen: Finland, Zweden, Duitsland, Griekenland, Frankrijk, Italië, Nederland, Polen en Spanje. Met Finland als uitzondering, kregen arbeidsmigranten in al deze landen minder dan het plaatselijke minimumloon uitbetaald. Bovendien krijgen vrouwen vaak nog minder dan hun mannelijke collega's. In Italië is er bijvoorbeeld een verschil van 30%.
Seksueel misbruik en intimidatie
Een veelvoorkomende tactiek van werkgevers is om de kosten voor de basisbehoeften zoals onderdak, voedsel en verplichte beschermende uitrusting van het loon af te trekken, vaak tegen opgeblazen prijzen. Toch kunnen deze arbeiders vaak nergens terecht met hun klachten uit vrees voor loonsonthouding of ontslag.
Maar ook de huisvesting laat vaak te wensen over. Arbeidsmigranten leven vaak in containers, of met velen in huizen zonder lopend water of elektriciteit. Sommige mensen zijn dakloos. In sommige gevallen krijgen de arbeiders ook te maken met verschillende vormen van geweld door de werkgever. Het rapport verwijst ook naar getuigenissen over seksueel misbruik en intimidatie.
“Europese leiders kunnen niet langer de uitbuiting negeren die op de loer ligt in de landbouwsector en die in het winkemandje van elke Europeaan sluipt”, zegt Nerea Basterra van Oxfam. “Maar er is hoop door de nieuwe EU-wet inzake de toeleveringsketen”, klinkt het. Volgens Basterra kan de wet - indien correct gevolgd door de EU-landen - een einde kunnen maken aan de uitbuiting van seizoensarbeiders.
