Grote voorraad zet druk op graanmarkt
De tarweprijs is op de termijnmarkt in Chicago naar een dieptepunt gezakt, en ook in de EU ligt de prijs van tarwe op een laag niveau. De oorzaak ligt in grote voorraden en stevige concurrentie vanuit het voormalige Oostblok.
De tarweprijs is op de termijnmarkt in Chicago naar alweer een zeer laag niveau gezakt. Het eerst aflopende contract (december 2017) voor zachte tarwe daalde onder de magische grens van $4 per bushel, wat neer komt op om en nabij € 124 per ton. Op de wereldwijd minder maatgevende markten binnen de EU worden hogere prijzen betaald maar is ook sprake van prijsdruk. In Hamburg schommelt de prijs voor maaltarwe rond 160 euro per ton, terwijl in Rouen de prijs dichter bij 155 euro per ton beweegt.
De belangrijkste reden van de aanhoudende prijsmalaise ligt volgens analisten van onder meer het Franse marktbureau Agritel en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in de ruime beschikbaarheid van graan. Daarbij komt nog dat Rusland en Oekraïne hun graan goedkoop aanbieden op de internationale markt waardoor de exporten van de VS en de EU vooralsnog tegenvallen. Daarbij worden de twee landen geholpen door de zwakke wisselkoersen van hun nationale munt. De Russische roebel is sinds het instellen van een voedselboycot tegen de EU, in augustus 2014, met zo’n 44 procent in waarde gedaald ten opzichte van de euro.
Rusland heeft ook veel graan beschikbaar omdat het enkele milde winters in combinatie met een goed voorjaar achter de rug heeft. Bij de hausse aan graan uit het Zwarte Zee-gebied komt een meevallende oogst in Canada. Volgens een rondgang langs akkerbouwers van statistisch bureau StatCan zal de oogst uitkomen op 30 miljoen ton. Eerder werd door het Canadese statistiekbureau gerekend op een oogstvolume van 28 miljoen ton.
Australische oogst mislukt
De prijzen worden nog enigszins ondersteund doordat in de Argentijnse oogst door minder korrels per hectare tegenvalt, terwijl ook Australië veel minder tarwe oogst dan in het erg goede jaar 2016/17. Omdat Argentinië en Australië vooral exporteren naar de eigen regio’s en de EU naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika, net als Rusland en Oekraïne, helpt dit de prijzen in de EU maar beperkt.
De grote tendens voor de komende jaren is wel dat de vraag naar tarwe sneller stijgt dan het aanbod. De International Grains Council verwacht voor de komende vijf jaar een stijging van de opbrengst per hectare met ongeveer 0,8%. De vraag naar tarwe zal stijgen met jaarlijks 1,4% tot 779 miljoen ton in het seizoen 2022/23. Daarbij gaat de organisatie uit van een gelijkblijvend tarweareaal.
Niet alleen voor akkerbouwers zijn de lage graanprijzen nadelig. Voor graanhandelaren is de huidige marktsituatie ook lastig. Bij lage prijzen kan sowieso minder marge worden gemaakt, maar bij lage prijzen nemen ook prijsschommelingen af. Het is juist door gebruik te maken van deze schommelingen, in vakjargon ‘arbitrage’, dat graanhandelshuizen geld verdienen. Bovendien houden landbouwers bij lage graanprijzen hun product langer vast waardoor bedrijven als Cargill, ADM, Nidera en Louis Dreyfus moeite hebben hun schepen gevuld te krijgen.
Daar komt nog een derde probleem bij: de verschepingskosten zijn enorm toegenomen. De grote Chinese vraag naar ijzer en kolen heeft geleid tot een grote vraag naar oceaanwaardige vrachtschepen die geschikt zijn voor het vervoer van droge bulk. Hierdoor is ook het vervoer van agribulk een stuk duurder geworden.
