Mededingingsautoriteit grijpt in bij notering aardappelprijs
De prijs van aardappelen wordt op een objectievere manier vastgesteld. Dat is het gevolg van een onderzoek door de concurrentiewaakhond naar de wijze waarop de Belgapom-notering - de meest gehanteerde prijs op de markt voor diepvriesfrieten - wordt vastgesteld.
De Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) voerde een onderzoek naar de prijszetting van aardappelen door Belgapom. Dat is de beroepsvereniging voor de Belgische aardappelhandel en -verwerking. Het is Belgapom die de Belgapom-notering vastlegt. Dat is een prijzenindex die wordt gebruikt voor diepvriesfrieten en andere diepvriesaardappelproducten.
Bezorgdheid
Het onderzoek kwam er volgens auditeur-generaal Damien Gerard op verzoek van ontslagnemend minister van Landbouw David Clarinval. “Er was bezorgdheid dat de leden van de prijzencommissie hun gedragingen op elkaar zouden kunnen afstemmen om de prijs zo laag mogelijk te houden, ten nadele van de telers”, aldus Gerard over dat onderzoek.
Volgens de Belgische Mededingingsautoriteit heeft Belgapom toezeggingen gedaan om de notering van de prijzen op een objectievere en anoniemere manier vast te leggen. Dat volstaat voor de concurrentiewaakhond.
Met hun beslissing onderkent de BMA dat prijsnoteringen zoals de Belgapomnotering een deel van de onzekerheden als gevolg van de prijsvolatiliteit van aardappelen kan wegnemen, en dit zowel voor de telers als voor de aardappelverwerkers. Daarnaast kunnen dergelijke prijsnoteringen in belangrijke mate situaties van ondoorzichtige en asymmetrische informatie over aankopen van aardappelen op de fysieke markt remediëren.
Aanpassing aan systeem
Christophe Vermeulen, CEO Belgapom, voorzag ons van meer duiding bij de gebeurtenissen. Vooreerst verduidelijkt hij dat Belgapom nooit een prijszetting deed over een uit te betalen prijs in de toekomst. Zij noteren wat aardappelhandelaars hebben betaald de vorige werkdag op de vrije markt. Aardappelen onder contract vallen hier buiten.
De notering van een bestaande, uitbetaalde prijs is nooit een probleem geweest voor de Belgische Mededingingsautoriteit. Zij hadden wel een probleem met de manier waarop die tot stand kwam. Dat was via een digitale ‘Teams-meeting’. Dit systeem is in januari 2024 gewijzigd naar een methode waarbij op vrijdagochtend de verschillende uitbetaalde prijzen aan CEO Vermeulen worden gerapporteerd via een geanonimiseerde werkwijze met digitale antwoordformulieren.
Na ruim een jaar proefdraaien is dit systeem positief geëvalueerd en seponeerde de Belgische Mededingingsautoriteit zijn onderzoek.
Geen malversaties
CEO Vermeulen wijst erop dat het onderzoek door de concurrentiewaakhond geen enkele malversatie heeft aangetoond. Tevens bemerkt hij dat het merendeel van de aardappelen onder contract worden verkocht, naar schatting zo’n 70 %. De Belgapom-notering slaat op de vrije markt.
De BMA is van oordeel dat de toezeggingen aangeboden door Belgapom die zowel betrekking hebben op de manier van uitwisselen van informatie als op de aard van de uitgewisselde informatie binnen de Prijzencommissie, evenredig en toereikend zijn om aan haar bezorgdheden tegemoet te komen en heeft deze toezeggingen bindend verklaard.
