Parkendecreet verzoent landbouw en natuur
Het Parkendecreet biedt een stevige juridische basis voor de ontplooiing van nationale parken en landschappen in Vlaanderen. Minister Brouns zei in de commissie Leefmilieu dat beide erkenningsstatuten de mogelijkheden bevatten voor een vruchtbare samenwerking tussen de verschillende sectoren, waaronder natuur en landbouw.
De minister voor Omgeving en Landbouw Jo Brouns (cd&v) gaat zelfs nog een stukje verder. In de commissievergadering Leefmilieu van 25 maart betoogde hij als ervaringsdeskundige op dat vlak om zich vanuit Brussel niet te veel te bemoeien met deze materie. De minister verwees naar de Maasvallei als prachtig landschapspark waarin landbouw en natuur zich verzoenen. “Net omdat er niet te veel bemoeienis vanuit Brussel was”, zegt Brouns. Deze processen moet je volgens hem overlaten aan het lokale niveau. “De mensen die dagelijks bezig zijn met natuurontwikkeling, landbouw en andere toepassingen weten het beste wat nodig is.”
Boerenbond haalt slag niet thuis
In zijn antwoord op vragen daaromtrent van Mien Van Olmen (cd&v), Sanne Van Looy (N-VA) en Leo Pieters (VB) ging Brouns terug naar het recente arrest van het Grondwettelijk Hof in verband met het Vlaamse Parkendecreet. Dat regelt de erkenning van 4 nationale parken en 5 landschapsparken.
Boerenbond beet in het zand met zijn vraag om de erkenning van 3 nationale parken te laten vernietigen uit vrees dat daarbij de activiteiten voor landbouwers ingeperkt zouden kunnen worden.
Uit het arrest leert Brouns dat het Parkendecreet voldoende adequate inspraakmogelijkheden voorziet voor de lokale belanghebbenden, de in het Parkendecreet opgenomen delegatie aan de Vlaamse Regering wettig is, het Parkendecreet het eigendomsrecht niet schendt en dat de subsidies voor de parkbureaus van de erkende Vlaamse Parken geen ongeoorloofde staatssteun uitmaken.
Geïntegreerd samenwerken
Het Grondwettelijk Hof geeft in zijn arrest aan dat het masterplan en operationeel plan niet moeten worden gezien als een beleidsmatig gewenste ontwikkeling. Het arrest bevestigt de interpretatie zoals die in het opmaakproces naar voren werd geschoven. Het biedt de nodige en logische rechtszekerheid voor alle betrokkenen over de gevolgen van een erkenning als een nationaal park of als landschapspark.
De in het Parkendecreet opgenomen doelstellingen voor erkende landschapsparken en voor een erkend Nationaal Park Vlaanderen bieden volgens de minister lokale actoren de kans om geïntegreerd samen te werken aan een duurzame toekomst van hun waardevolle streek.
Dit gebeurt, zegt Brouns, overigens reeds op het terrein. “Zo wordt bijvoorbeeld in het Landschapspark Vlaamse Ardennen ingezet op het vergroten van de sponsfunctie in landbouwgebied. Hierbij wordt op vrijwillige basis samengewerkt met landbouwers om actief de sponswerking van de bodem te herstellen door het behouden van graslanden en microreliëf en niet-kerende bodembewerking.”
Kalmthoutse Heide
Als grondslag voor een verdere toekomstige werking beschikt het Grenspark Kalmthoutse Heide over een master- en operationeel plan. Dit vervangt het eerdere beleidsplan ‘Beheer en Inrichting 2014-2029’. Sinds 2015 wordt van het grenspark een inspanningen- en resultaatsverbintenis gevraagd. Hiervoor werd vanuit Vlaanderen jaarlijks een werkingssubsidie uitgekeerd. In 2024 werd deze projectsubsidie van 139.000 euro verleend voor de uitvoering van het Masterplan 2024-2048. Hierbij werd door het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) gevraagd om via de projectsubsidie te focussen op realisatie van Vlaams beleid inzake Europese natuurdoelen, het verhogen van de recreatieve toegankelijkheid en de natuur- en landschapsbeleving.
De jarenlange grensoverschrijdende samenwerking in een grensparkcontext betekent een meerwaarde voor de implementatie van doelstellingen met een sterke lokale verankering en betrokkenheid. Vanuit de Vlaamse overheid ziet minister Brouns hiervoor vandaag reeds een sterke inbreng op basis van de rol van het ANB en Natuurpunt als grote beheerders van natuur- en bosterreinen in het grenspark.
Eigendomsrechten landbouw
Brouns nam zijn gehoor nog even virtueel mee naar het Nationaal Park Hoge Kempen en naar de Kalmthoutse Heide. Dat zijn prachtige gebieden die sinds jaar en dag zijn opgebouwd.
De minister zegt alle vertrouwen te hebben in de lokale mensen en bestuurders en hen alle kansen te willen geven. Hij is geen voorstander van het tegengaan van het schenden van eigendomsrechten van landbouwers door hen in de randgebieden van parken te verplichten een bepaalde vorm van landbouw uit te oefenen. Evenmin is minister Brouns zinnens om directieven vanuit Brussel op te leggen over hoe men dat daar moet organiseren. Jo Brouns is voorstander om eerst alle kansen te geven op het terrein om daarmee aan de slag te gaan. Er zijn verschillende parken erkend, zowel landschapsparken als nationale parken en er zijn middelen voorzien om dit op het terrein verder uit te werken, concludeert hij.
